O szkaplerzach i kapucyńskim oleju

Cracoviana

Szkaplerz - co to takiego? Wielu zapewne odpowie, że medalik. Otóż nie. Szkaplerz, scapularis vestis, to - uciekając się do opisu Zbigniewa Iwańskiego - ...dwa małe, kwadratowe kawałki sukna, połączone tasiemką, noszone pod ubraniem. Jeden powinien znajdować się na piersiach, a drugi wisieć na plecach.
Szkaplerz, z wizerunkiem Matki Boskiej, był swoistym pancerzem ochraniającym przed śmiercią w grzechu śmiertelnym. Niegdyś powszechnie noszony, z czasem ulegał zapomnieniu, ale nie do końca. Szkaplerz nosił - i zmarł w nim - polski papież, ciągle działają bractwa szkaplerzne...
Iwański prowadzi nas po krakowskich kościołach, przypomina stare tradycje, na przykład gromnice. Do dzisiaj w dniu Matki Boskiej Gromnicznej święcimy świece, ale chyba już niewielu podczas burzy zapala ustawione w oknach gromnice (zresztą ich nazwa pochodzi od gromu, dosłownego, czyli pioruna, ale także pojmowanego metaforycznie. A jeszcze w moim dzieciństwie, podczas wakacji na podtarnowskiej wsi, kiedy drzewa, gięły się pod naporem wiatru a grom przetaczał się za gromem, ciotki zapalały gromnicę. Pachniało rozgrzanym woskiem i nagle robiło się bezpieczniej...
W książeczce Zbigniewa Iwańskiego znajdziemy też opowieść o Cudownym Medaliku Matki Bożej, uzdrawiającym oleju św. Feliksa, wodzie św. Ignacego dla rodzących kobiet, cudownym krucyfiksie z klasztoru cystersów w Mogile, wreszcie o tradycji nowej, wczorajszej, mierząc historią Kościoła - kulcie łagiewnickiego obrazu Bożego Miłosierdzia.
Książka przenosi nas w czasy niezbyt odległe, w czasy wiary głębszej niż dzisiaj i bardziej prostej. Przy okazji jest podwójnym przewodnikiem. Prowadzi przez liturgiczny kalendarz i jednocześnie przez krakowskie kościoły, od najstarszych po stosunkowo nowe.
AMK
Zbigniew Iwański - Mały przewodnik po tradycjach chrześcijańskich w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009