Obowiązki informacyjne emitentów

W Polsce papiery wartościowe emitowane przez spółki mogą być dopuszczone do obrotu:

• na rynku regulowanym, np. prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych (GPW),
• w Alternatywnym Systemie Obrotu (ASO).

Mogą też nie być dopuszczone do obrotu. To, które informacje emitenci muszą upubliczniać, uzależnione jest między innymi od tego, czy ich papiery wartościowe są notowane, a jeżeli tak, to na jakim rynku.

Informacje obowiązkowe
Każda spółka publiczna, niezależnie od tego, czy jest notowana na rynku regulowanym, czy w ASO, ma obowiązek opublikowania określonych informacji. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim transakcji na instrumentach finansowych takiej spółki, przeprowadzanej przez osoby z kadry zarządzającej (np. członka zarządu lub rady nadzorczej) lub osoby blisko z nimi związane (np. męża, żonę, dzieci członka zarządu). Spółki publiczne zobowiązane są do publikowania, po walnych zgromadzeniach akcjonariuszy, listy akcjonariuszy mających co najmniej 5% liczby głosów na tym zgromadzeniu. Niektóre obowiązki informacyjne emitentów są uzależnione od tego, czy akcjonariusz spełnił swoje zobowiązanie wobec spółki, np. czy powiadomił spółkę o przekroczeniu określonego progu udziału w liczbie głosów na walnym zgromadzeniu spółki w wyniku transakcji na jej akcjach. Tylko wtedy spółka może wywiązać się z obowiązku przekazania do publicznej wiadomości informacji o takim przekroczeniu, czy o transakcjach dokonanych przez członka rodziny prezesa zarządu spółki.

Rodzaje informacji publikowanych przez emitentów
Niezależnie od rynku, na którym notowane są papiery wartościowe, emitenci zobowiązani są do publikowania raportów okresowych. Terminy ich publikacji oraz zakres uzależnione są od tego, czy emitent działa na rynku regulowanym, czy w ASO. Ponadto każdy emitent, którego papiery są notowane, musi publikować dodatkowo dwa rodzaje informacji – bieżące i poufne. Pierwsze z nich najczęściej dotyczą kwestii organizacyjnych, np. powołania lub odwołania członka zarządu czy rady nadzorczej, zwołania walnego zgromadzenia, jak również jego przebiegu. W przypadku informacji poufnych sprawa nie jest już taka oczywista.

Informacje poufne, czyli jakie?
Za informacje poufne uznaje się te, które m.in. nie zostały wcześniej podane do publicznej wiadomości, a które w przypadku podania ich do wiadomości publicznej, miałyby prawdopodobnie znaczący wpływ np. na cenę akcji.

Czego mogą dotyczyć takie informacje?
Wydawać by się mogło, że odnoszą się wyłącznie do zdarzeń, sytuacji zaistniałych w spółce – np. jako skutek decyzji jej zarządu. Otóż nie tylko. Informacją poufną będzie również np. orzeczenie sądowe czy decyzja urzędu, które dotyczą emitenta. Przykładowo orzeczenie sądowe w sprawie obszarów działalności istotnych dla spółki. Za taką informację można też uznać zmianę rodzaju prowadzonej działalności, zaistnienie przesłanek do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, spory prawne czy sprzedaż majątku spółki. Spółki często publikują informację o zawarciu znaczących umów (np. na dostawę towarów, wykonanie usług) jako informację poufną, ponieważ może ona mieć wpływ na ich sytuację finansową. Co ważne, to emitent każdorazowo sam ocenia, czy dane zdarzenie można uznać za informację poufną.

Co znajdziesz w raporcie okresowym?
Obowiązek publikacji raportów okresowych dotyczy zarówno emitentów notowanych na rynku regulowanym, jak i w ASO, jednak występują różnice w terminach i wymaganiach co do treści w nich przekazywanych. Spółki notowane w ASO zobowiązane są do publikowania raportów kwartalnych oraz rocznych w oparciu o regulamin ASO, w ściśle określonych terminach. Spółki notowane na rynku regulowanym publikują, oprócz raportów kwartalnych i rocznych, raporty półroczne również w określonych przepisami terminach. Najbardziej obszernym raportem jest raport roczny, który zawiera informacje o działalności spółki za poprzedni rok obrotowy, najczęściej odpowiadający kalendarzowemu. Jest to o tyle istotne źródło informacji dla inwestora, że zawiera również sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego przeprowadzonego przez firmę audytorską. W raportach okresowych można znaleźć m.in. informacje o działalności spółki, strukturze akcjonariatu, władzach, ryzykach związanych z działalnością spółki oraz informacje i wyjaśnienia zarządu spółki na temat istotnych wydarzeń, które miały miejsce w danym okresie. Jeśli emitenci nie wywiązują się ze swoich obowiązków, to możliwe jest zastosowanie wobec nich sankcji przewidzianych w przepisach, w tym nawet zawieszenie obrotu akcjami spółki.

Gdzie szukać informacji?
Są różne źródła informacji o emitentach, z których możesz korzystać jako inwestor – akcjonariusz. Wśród nich wymienić można stronę internetową KNF (www.knf.gov.pl), na której znajdziesz wyszukiwarkę emitentów z podziałem na rynek regulowany GPW oraz Alternatywny System Obrotu. Na stronie KNF znajdziesz również informacje o regulacjach prawnych, które obowiązują emitentów oraz decyzjach KNF (w tym o udzielonych zezwoleniach i karach za łamanie przepisów rynku finansowego). Aby sprawdzić podstawowe informacje o spółce, jak m.in. adres siedziby, przedmiot działalności czy kapitał zakładowy, możesz skorzystać z wyszukiwarki KRS. Raporty z informacjami poufnymi spółek, niezależnie od tego gdzie są notowane, dostępne są m.in. na stronie www.biznes.pap.pl w zakładce ESPI. Na tej samej stronie możesz znaleźć raporty bieżące spółek. Raporty z informacjami bieżącymi i okresowymi spółek notowanych w ASO są zamieszczane w zakładce EBI, a tych notowanych na rynku regulowanym w zakładce ESPI. Jeśli chcesz sprawdzić, czy emitent w terminie wykupuje swoje obligacje, możesz to zrobić w Rejestrze Zobowiązań Emitentów. Mając na uwadze zwiększenie świadomości wśród uczestników rynku finansowego na temat obowiązków informacyjnych spółek – emitentów, m.in. ze względu na zakres, terminy czy miejsce ich publikacji, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego objaśnia te kwestie w ramach prowadzonej kampanii „Nadzór KNF nad emitentami”.