Odkrywanie talentów

Fot. Theta

Psychologia: Edukacja artystyczna seniorów

Dla współczesnych seniorów uniwersytety trzeciego wieku są miejscem, gdzie w końcu mogą odnaleźć i zrealizować swoje pasje i talenty z lat młodości. Wtedy bowiem jeszcze bardzo często rodzice wybierali dzieciom edukację. Wymuszali na swoich dzieciach rezygnację z pasji artystycznych, kierując je na "poważne" studia (techniczne, prawne i medyczne). Dramat, który pamiętamy z pięknego filmu "Stowarzyszenie umarłych poetów", był także częstym udziałem polskiej młodzieży w czasach PRL-u. A ci, którzy nawet próbowali, często odpadali przy pierwszym podejściu (sito było wtedy bardzo gęste) i, zniechęceni, rezygnowali. Dopiero teraz, przechodząc na emeryturę, mogą powrócić do dawnych marzeń.
Nic wiec dziwnego, że największym zainteresowaniem na UTW cieszą się kierunki artystyczne, zwłaszcza malarstwo, grafika, rzeźba. Nigdy nie jest za późno, aby rozwinąć w sobie twórcze talenty. Przeciwnie - w starszym wieku rośnie koncentracja, chęć wykańczania żmudnych detali, a na świat spogląda się z większą uwagą, niejednokrotnie w oryginalny, osobisty sposób. W literaturze opisane są sytuacje rozkwitu talentu plastycznego nawet w początkowej fazie choroby Alzheimera. Tłumaczy się to zjawisko tym, że te obszary, które dotychczas hamowały twórcze impulsy, uległy zniszczeniu na skutek choroby. Oczywiście, najlepiej samemu usunąć te blokady, nie czekając na nieszczęście, a służą temu różnego rodzaju treningi twórczości.
Warto zresztą dodać, że studia artystyczne można obecnie w każdym wieku kontynuować - np. w trybie zaocznym - także na wydziałach Akademii Sztuk Pięknych. Są znacznie bardziej pracochłonne, a rekrutacja odbywa się na podstawie wysłanych prac. Ale te osoby, które odkryły niezwykły talent na UTW, mogą dzięki temu poważnie kontynuować artystyczną edukację.
Jest jeszcze jeden problem, ważny zresztą dla wszystkich artystów, a szczególnie trudny dla seniorów. Otóż powiedzmy sobie szczerze - prawdziwy artysta tworzy nie tylko dla siebie, ale także dla innych. Aby praca twórcza dała prawdziwą satysfakcję, potrzebne jest także organizowanie wystaw, na których można zaprezentować swoje dzieła. Nie jest to jednak takie proste - wystawy są drogie, a galerie poszukują przede wszystkim "młodych talentów".
Na szczęście, pierwsze wystawy zaczynają dla swoich absolwentów organizować już same uniwersytety trzeciego wieku. Przydałaby się jednak fundacja albo instytucja, która zajmowałaby się promocją nowych, choć niemłodych artystów. Tu można byłoby wykorzystać różne fundusze pomocowe - także Unii Europejskiej. I w ogóle warto wreszcie skończyć z tak modnym określeniem "młodych talentów" - zastąpmy słowo "młodzi" słowem "nowi", określającym tych, którzy dopiero wchodzą na rynek sztuki, bez względu na wiek.
W wieku starszym ludzie widzą więcej i uważniej. Nic dziwnego, że pragną to wyrazić w najszlachetniejszy, twórczy sposób.
ANDRZEJ MIRSKI