Opracowanie na maturę: przemiana wewnętrzna bohatera. Omów zagadnienie na podstawie „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza

Przygotowując opracowanie pytania jawne, pamiętaj o strukturze, która ułatwi kolejność wypowiedzi i zachowanie wszystkich jej ważnych elementów:

• wstęp,
• teza,
• rozwinięcie (omówienie zagadnienia),
• podanie kontekstu,
• zakończenie/podsumowanie.

WSTĘP

Człowiek kształtuje się i zmienia przez całe życie. Niektóre wydarzenia mogą sprawić, że jego przemiana wewnętrzna jest dużo bardziej intensywna, szybka i całkowita. Widać to w wielu dziełach literackich.

TEZA

Bohater dynamiczny może ulec gwałtownej przemianie. Pozytywnej negatywnej.

OMÓWIENIE ZAGADNIENIA

Bohatrem „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, który pełni istotną rolę jest Jacek Soplica.

Bohater przechodzi gwałtowną przemianę pod wpływem popełnionej w emocjach zbrodni. Poznajemy go jako bardzo dumnego młodego szlachcica, który nie waha się starać o rękę córki magnata Horeszki. Pychę Jacka wzmaga sława, jaką cieszy się wśród okolicznej szlachty dzięki swoim umiejętnościom bitewnym i mocnej głowie. Młodzieniec jest także porywczy i impulsywny. Odrzucony przez Stolnika, poślubia na złość jemu szlachciankę, której nie kocha, unieszczęśliwiając ją. Nadużywa alkoholu. W końcu zabija Horeszkę podczas jego walki z Moskalami, zyskując opinię nie tylko mordercy, ale także zdrajcy. Postanawia całkowicie się zmienić, by odpokutować swe winy.

Pychę zastępuje pokorą, gdy wstępuje do zakonu bernardynów i przyjmuje nazwisko Robak. Zachowuje wstrzemięźliwość i rozsądek. Opanował swą porywczość i podejmuje się pracy emisariusza, powoli, latami przygotowując grunt pod powstanie na Litwie i nadejście Napoleona. Zleca bratu opiekę nad Zosią, wnuczką zabitego Stolnika, i planuje jej ślub ze swym synem Tadeuszem, by pogodzić rodziny skłócone na skutek jego zbrodni.

W końcu ratuje życie Hrabiego, krewnego Horeszków, oraz Gerwazego, ich wiernego sługi Pycha, egoizm i porywczość zastąpiona została pokorą, patriotyzmem, poświęceniem i rozwagą. Przemiana bohatera jest całkowita — stał się lepszym człowiekiem.

KONTEKST LITERACKI

Zupełnie innej przemianie uległ tytułowy bohater dramatu Williama Szekspirara — Makbet. W utworze obserwujemy przemianę wewnętrzną bohatera. Z człowieka szlachetnego staje się żądnym władzy chciwcem. Chwilą, która zapoczątkowała negatywną transformację, było spotkanie czarownicy i jej przepowiednia o tym, że Makbet zostanie królem. Popychany ku ciemnej stronie przez żonę morduje króla, przejmuje władzę i staje się tyranem. Kieruje się żądzą władzy, której też nie chce utracić. Podejmuje krzywdzące decyzje, m.in. rozkazując zamordowanie swojego przyjaciela oraz innych świadków swoich zbrodni. Ostatecznie ponosi karę za swoje decyzje i ginie w wojnie bratobójczej.

Jego przykład pokazuje, że honor, odwagę i lojalność zastępują okrucieństwo, podstęp i zdrada. Ulega całkowitej, destrukcyjnej przemianie.

PODSUMOWANIE

Przemiana bohatera dokonująca się w utworze ukazuje prawdę o naturze ludzkiej. Zmieniamy się, a wpływ na to mają doświadczenia życiowe, inni ludzi i nasze własne wybory. Może być to zmiana na lepsze lub na gorsze, ale zawsze jest możliwa.

Ustny egzamin maturalny z języka polskiego w 2024 roku będzie wyglądał tak, jak w roku poprzednim. Składa się z dwóch zadań:

• Jawnego pytania, które sprawdza znajomość treści i problematyki danej lektury, a także tworzenie wypowiedzi na jej temat z uwzględnieniem wybranego kontekstu;
• Niejawnego pytanie, które oparte jest na tekście literackim, ikonicznym lub dotyczącym języka.

Egzamin trwa łącznie 30 minut i jest podzielony na kilka etapów:

• przygotowanie zdającego do odpowiedzi (15 minut),
• wypowiedź monologowa zdającego dotycząca wylosowanych przez niego zadań (10 minut),
• rozmowa z egzaminatorami związana z wypowiedzią zdającego (5 minut).

Maksymalna liczba punktów, jaką można uzyskać na egzaminie ustnym z języka polskiego, wynosi 30. Próg zdawalności w przypadku tej matury to 30 proc.