Pośmiertny awans oficerski Jana Jandzisia „Sosny”

Jan Jandziś „Sosna” (1906-1990)

Urodził się 7 marca 1906 r. w Staromieściu (dziś dzielnica Rzeszowa). Od 1929 r. mieszkał w podtarnowskich Mościcach i pracował w tamtejszych Zakładach Azotowych.

Na przełomie 1942 i 1943 r. wstąpił do AK. Podczas akcji „Burza” był szefem 4. kompanii „Ewa” 1. batalionu „Barbara” 16. pułku piechoty AK. Przeszedł z batalionem cały szlak bojowy, a za udział w partyzanckich walkach został awansowany do stopnia st. sierżanta i odznaczony Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Od wiosny 1945 r. działał w powojennej konspiracji, najpierw w Ruchu Oporu Armii Krajowej, następnie w Zrzeszeniu WiN. Stał na czele grupy dywersyjnej mającej za zadanie ochronę organizacji. Ze swoimi żołnierzami wykonywał akcje ekspropriacyjne, kary chłosty i kary śmierci, na podstawie decyzji kierownictwa Rejonu Wschodniego Okręgu Krakowskiego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Był organizatorem zamachów na dwóch szczególnie niebezpiecznych funkcjonariuszy tarnowskiego aparatu represji. 28 marca 1946 r. jego oddział wykonał wyrok śmierci na zastępcy szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Tarnowie Julianie Świątku, a 10 września 1946 r. podporządkowana mu grupa WiN z Woli Rzędzińskiej zlikwidowała sowieckiego doradcę przy UB w Tarnowie, oficera NKWD Lwa Sobolewa.

Jandziś ujawnił się 8 marca 1947 r. w Tarnowie, w ramach amnestii. Nie zgodził się na propozycję współpracy z UB. Aresztowany, musiał uciekać i przez ponad cztery lata żył pod fałszywym nazwiskiem w Przemyślu. Aresztowany we wrześniu 1951 r., został przez komunistów skazany na karę śmierci, zamienioną następnie na 15 lat więzienia.

Zwolniono go w lipcu 1956 r. Do końca życia był jedną z ważniejszych postaci tarnowskiego środowiska akowskiego i winowskiego, czynił starania o upamiętnienie walk AK. Zmarł 27 czerwca 1990 r.

1 lipca 2019 r. pośmiertnie nadano mu stopień oficerski - podporucznika.

WIDEO: Krótki wywiad. Maciej Twaróg: Na 70-lecie Huty zamiast festynów chciałbym czegoś, co zostanie na dłużej