Poza bankiem

POŻYCZKI. Przy konieczności pożyczenia pieniędzy w firmie parabankowej warto zwrócić uwagę na łączny koszt tej usługi

Jesteśmy zatem bombardowani telewizyjnymi spotami, reklamami w gazetach czy w radiu, a także różnego typu ulotkami reklamowymi. Te ostatnie są rozdawane na ruchliwych skrzyżowaniach oraz przyklejane na wszystkich dostępnych słupach. Szczególnie skuteczne są drukowane tam zachęty: "Kredyt bez informacji z BIK", "Kredyt bez poręczeń", czy "Kredyt bez zabezpieczeń". Wszystko po to, aby "złowić" klienta, zatroskanego tym by możliwie godnie spędzić okres świąteczno-noworoczny. A złowić warto, jako że takie przedświąteczne pożyczki przynoszą wysoki dochód udzielającym ich firmom.

Schwytanie klienta w pożyczkową sieć nie jest wcale aż tak bardzo trudne. Rzecz w tym, że owi pożyczkobiorcy działają zazwyczaj pod wpływem impulsu, nie myśląc o późniejszej spłacie długu. - Jakoś to będzie, będę martwił się o to później - mówi Grzegorz, zaciągający pożyczkę w jednej z instytucji świadczących takie usługi. Na pytanie o rzeczywiste koszty pożyczania pieniędzy podaje nominalne oprocentowanie, mówiąc, że nie jest tak drogo. W rzeczywistości, gdyby doliczył wszystkie koszty, prowizję, ubezpieczenie i opłatę manipulacyjną, to rzeczywista stopa oprocentowania tej pożyczki byłaby jest bardzo, bardzo wysoka.

Przyczyny

Na krajowym rynku działa coraz więcej firm parabankowych, udzielających pożyczek. Nie podlegają one surowym ograniczeniom nakładanym przez Komisję Nadzoru Finansowego, działają praktycznie bez zbyt dużych ograniczeń.

- Banki wprowadziły zalecenia KNF i mocno zaostrzyły warunki badania zdolności kredytowej. To sprawiło, że kilka milionów osób zostało wykluczonych z systemu, nie mogąc pożyczyć pieniędzy w banku - mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich. Jak wynika z danych Biura Informacji Kredytowej, w pierwszym półroczu bieżącego roku liczba udzielonych kredytów konsumenckich była niższa o około 20 proc. w stosunku do danych z analogicznego okresu roku poprzedniego. Można też podać, że łączna wartość kredytów konsumenckich spadła w ciągu roku ze 134 mld do 131 mld zł.

Naprzeciw potrzebom tych "odrzuconych" z systemu bankowego wychodzą firmy parabankowe, których regulacje nie dotyczą, a zwiększone ryzyko kompensują sobie wysokimi kosztami pożyczania pieniędzy.

Koszty są wysokie

Największą firmą parabankową działającą na krajowym rynku pożyczek gotówkowych jest Provident. Firma ta nie udziela typowych "chwilówek". Są to raczej pożyczki krótkoterminowe. Można otrzymać od 300 zł nawet do 7000 zł, a okres spłaty może wynieść 30, 45, lub 60 tygodni. Przy pożyczce w wysokości 1000 zł, zaciągniętej na 45 tygodni, zapłacimy co tydzień 41,72 zł. Suma kosztów wynosi 877,3 zł, co stanowi 87,7 proc. pożyczonej kwoty. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 105,1 proc. Przytoczone dane dotyczą tzw. Pakietu Gotówka (wypłata pieniędzy i płatność rat odbywa się w domu klienta). Można pożyczyć pieniądze taniej, wybierając opcję Pakiet Przelew (przelew pożyczki na konto i spłata rat przelewami bankowymi), jednak na pieniądze poczekamy dość długo.
Bardzo popularne są obecnie tzw. chwilówki, na okres z reguły do 30 dni. Takie pozabankowe pożyczki stały się bardzo popularne kiedy zaczęto ich udzielać przez internet oraz telefon. Zazwyczaj wystarczy rejestracja na stronie inter-netowej pożyczkodawcy i potwierdzenie tożsamości niewielkim przelewem weryfikacyjnym z własnego banku. Parametry (kwota i okres spłaty) wnioskowanej pożyczki są zgłaszane przez telefon, SMS lub internet. Pieniądze trafiają na konto klienta w ciągu 15 do 30 minut. Pod tym względem banki pozostają daleko w tyle, bowiem tylko nieliczne mogą tak szybko udzielić pożyczki.

Na polskim rynku działa bardzo dużo firm udzielających szybkich pożyczek. Do najtańszych należy Vivus, który może pożyczyć przez internet do 2000 zł na okres nie dłuższy niż 30 dni. Dodatkową zachętą jest fakt, że pierwsza pożyczka jest bez opłat. Gdy powtórnie pożyczymy pieniądze, np. 500 zł na 30 dni, wówczas koszt wyniesie 50 zł. Zapłacimy zatem 10 proc. więcej, a RRSO wynosi 218 proc. Na rynku aktywnie działa też firma viaSMS, w której za pożyczone 500 zł (na 30 dni) zapłacimy 75 zł. Jest to zatem 15 proc. pożyczonej kwoty. RRSO ma wysokość 448 proc. Można też wspomnieć o firmie miniCredit, gdzie za nasze przykładowe 500 zł zapłacimy dodatkowo 100 zł, co stanowi już 20 proc. kwoty pożyczki (RRSO wynosi 819 proc.)

Dotychczas wymieniliśmy jedne z najtańszych firm udzielających potrzebującym szybkich pożyczek. Na polskim rynku działa ich jednak znacznie więcej. Można choćby wymienić SMSKredyt, gdzie koszt naszej przykładowej pożyczki to już 147 zł (ponad 29 proc. pożyczonej kwoty), a RRSO to aż 2031 proc. Jeszcze droższa jest EkspresKasa, w której za naszą przykładową usługę zapłacimy 165 zł (33 proc. kwoty), a RRSO wynosi 2104 proc.

- Wartości RRSO mogą szokować, ale warto zauważyć, że przy tak krótkoterminowych zobowiązaniach wskaźnik ten zawsze będzie wysoki. Klienci korzystający z chwilówek nie zwracają uwagi na procenty, myślą przede wszystkim o wydatkach, które muszą koniecznie pokryć, a na które zabrakło pieniędzy w domowym budżecie. Pożyczkodawcy wykorzystują niekorzystne położenie swojej klienteli, narzucając wysokie opłaty. - wyjaśnia Michał Sadrak, analityk Open Finance.

Marian Cholewiński

[email protected]