Przed podróżą

   Przygotowując się do wyjazdu na urlop, myślimy o czekających nas atrakcjach, nie zastanawiając się raczej nad ewentualnymi przykrymi niespodziankami, dotyczącymi np. reakcji naszego organizmu na klimat, temperaturę, ekstremalne warunki pogodowe, stan sanitarny, wyżywienie. Aby uniknąć w czasie wypoczynku zdrowotnych problemów, warto jednak zadbać o to wcześniej.
   Podstawową rzeczą będzie oznaczenie grupy krwi. Informację taką, zapisaną na specjalnym blankiecie, powinno się nosić przy sobie, np. w dowodzie osobistym, na wypadek, gdyby zaistniała konieczność przetaczania krwi. Bardzo istotne jest sprawdzenie, czy w okresie ostatnich pięciu latach byliśmy szczepieni przeciw tężcowi (osoby dorosłe). Profilaktyka przeciwtężcowa może się okazać przydatna, gdy zaistnieje konieczność zaopatrzenia ran, do których doszło z uszkodzeniem skóry.
   Jeśli wyjeżdżamy do ciepłych krajów, gdzie możemy zarazić się chorobami tropikalnymi, np. żółtą febrą, ale też wirusowym zapaleniem wątroby - przed wyjazdem dobrze byłoby zaszczepić się przeciw tym chorobom (np. w stacjach sanitarno-epidemiologicznych). Wyjeżdżając za granicę musimy wykupić ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków i nagłych zachorowań, dzięki któremu będziemy mogli korzystać bezpłatnie z opieki zdrowotnej. Gdy nie mamy takiego ubezpieczenia, powinniśmy dysponować większą gotówką na leczenie. Może zdarzyć się tak, że nie mamy ani ubezpieczenia, ani odpowiedniej ilości pieniędzy; dobrze jest wtedy znać adres najbliższego polskiego konsulatu lub ambasady, gdzie można poprosić o pożyczkę na czas załatwiania spraw związanych z leczeniem za granicą. Wybierając się w podróż po kraju trzeba zabrać aktualną książeczkę zdrowia, poświadczoną pieczątką i podpisem lekarza rodzinnego lub rejonowego. Od miejsca i rodzaju wypoczynku zależeć będzie, co zapakujemy

do plecaka i walizki.

   W czasie górskich wędrówek potrzebne nam będzie odpowiednie obuwie (twarde podeszwy, cholewki ponad kostkę), a w trakcie spacerów po kamienistych plażach - specjalne, przeznaczone do tego buty. Nie narazimy dzięki temu stóp na urazy.
   Wybierając się w podróż zazwyczaj zabieramy ze sobą jakieś leki i opatrunki. Na pewno powinny się wśród nich znaleźć leki przeciwbólowe, uśmierzające dolegliwości skórne powstałe na skutek poparzenia (nadużywania kąpieli słonecznych; profilaktycznie stosujemy preparaty z filtrami)), jak również leki, które możemy w takiej sytuacji stosować miejscowo - maści, pianki, kremy leczące i chroniące skórę po poparzeniu, mające też działanie odczulające.
   Wskazane jest zaopatrzenie się również w preparaty odstraszające owady, np. komary (rozpylane, nakładane na skórę). Jeśli na skutek ukąszenia przez komara wystąpią reakcje alergiczne, to przydatne mogą się okazać leki odczulające. W lesie, na łąkach, nad jeziorem, możemy być narażeni na ukąszenia przez kleszcze. Aby się przed tym uchronić, powinniśmy zakładać pełne obuwie, wysokie skarpety, długie spodnie, nakrycia głowy. Ważną rzeczą jest ochrona naszego przewodu pokarmowego, szczególnie podczas pobytu za granicą.

Zmiana diety,

np. na orientalną, może wywołać dolegliwości żołądkowe, jelitowe, biegunki, a czasem zatrucia pokarmowe. Dobrze jest mieć wtedy pod ręką leki przeciwbiegunkowe, osłaniające jelito i przewód pokarmowy, działające przeciwinfekcyjnie. Po stwierdzeniu, że leki te nie skutkują, należy szybko zgłosić się do lekarza. Warto też zabrać ze sobą w podróż antybiotyk o szerokim spektrum działania (np. angina, zapalenie migdałków). Przed wyjazdem na urlop wskazane jest też zaopatrzenie się w: opatrunki plastrowe na drobne rany, zadrapania; w kilka bandaży, jałowych wacików (gotowe, nasączone środkami antyseptycznymi, w jednorazowych, hermetycznych opakowaniach) do odkażania skóry. Jadąc na urlop samochodem staramy się dotrzeć do celu jak najszybciej. Dla bezpieczeństwa własnego i innych użytkowników dróg powinniśmy jednak

zaplanować trasę podróży

dokładnie, z czasem jazdy, etapami, możliwością odpoczynku, snu. Prowadząc auto przez długi czas, w wysokiej temperaturze, jesteśmy zmęczeni, czas reakcji obniża się, a wtedy łatwo o wypadek. Po 4 - 5 godzinach jazdy powinniśmy zjechać na parking, odpocząć, przespacerować się, dotlenić organizm, aby uwolnić go od stresu i napięcia.
   Podczas wakacji jesteśmy bardziej aktywni fizycznie niż w ciągu roku. Powinniśmy więc pamiętać o dostarczaniu organizmowi dużej ilości wody, płynów, w niewielkich odstępach czasu. W normalnych warunkach organizm potrzebuje ok. 2,5 - 3 l płynów na dobę. Podczas wakacji trzeba mu jej dostarczać dużo więcej. Woda powinna być zmineralizowana, raczej niegazowana, a soki wyciskane z owoców.

Osoby starsze,

przewlekle chore powinny dobierać miejsce wczasów do pory roku i wydolności własnego organizmu. Niekoniecznie muszą jeździć na wypoczynek w lipcu lub sierpniu, gdy temperatura jest najwyższa, narażenie na czynniki zewnętrzne może być dla nich niekorzystne. Osoby cierpiące na choroby przewlekłe, np. układu krążenia, cukrzycę, padaczkę powinny zabierać w podróż informację (wsuniętą do dowodu osobistego lub paszportu) o swej chorobie. W przypadku niedocukrzenia, gdy np. chory traci przytomność, znalezienie takiej informacji ułatwia lekarzowi podjęcie właściwego leczenia. W sytuacjach nagłego pogorszenia się stanu zdrowia, gdy sami nie potrafimy ustalić jego przyczyny, trzeba poprosić o pomoc lekarza, który rozstrzygnie, jakie jest zagrożenie naszego zdrowia i życia. Jeżeli jesteśmy

świadkami wypadku,

zdarzenia zagrażającego zdrowiu i życiu, naszym obowiązkiem jest udzielenie pierwszej pomocy - sprawdzenie czy chory oddycha, czy jest u niego zachowane krążenie i drożność dróg oddechowych. Jeśli ofiara zdarzenia nie oddycha, nie wyczuwamy krążenia, powinniśmy przystąpić do reanimacji, ale tylko pod warunkiem, że jesteśmy w tym zakresie odpowiednio przeszkoleni.
   Zarówno osoby chore, jak i zdrowe mogą zaopatrzyć się w aktualne zaświadczenie o stanie zdrowia, łącznie z przeglądem zębów, wydane przez lekarza na krótko przed ich wakacyjnym wyjazdem. Lepiej jest przecież zastosować taką profilaktykę niż zepsuć sobie urlop, na który czekamy przez cały rok.
Wysłuchała:
DANUTA ORLEWSKA