Raport: Owocny wpływ sportu i aktywności fizycznej na zdrowie Polaków i naszą gospodarkę

Kluczową rolę w kreowaniu popytu i tym samym tworzeniu sportowego PKB ogrywają gospodarstwa domowe. W 2019 roku ich wydatki na dobra bezpośrednio i pośrednio związane z sportem wyniosły ponad 30 miliardów złotych.

Najwięcej tego typu indywidualnych wydatków dotyczy usług związanych ze sportem i poprawą kondycji fizycznej, jak również udziału w grach losowych. Dopiero na czwartym miejscu w zestawieniu indywidualnych wydatków sportowych znajdują się usługi organizatorów turystyki. Tylko te cztery kategorie wydatków odpowiadały aż za 90% wszystkich sportowych wydatków gospodarstw domowych.

Pomimo znaczącego wzrostu popytu na osobiste usługi sportowe ze strony gospodarstw domowych, Polacy uprawiają wciąż mniej sportu niż mieszkańcy innych krajów europejskich. Można jednak oczekiwać, że wraz ze zmianą struktury polskiej gospodarki, a także wzrostem zamożności i świadomości sportowej, w kolejnych latach popyt gospodarstw domowych na usługi aktywności ruchowej będzie się zwiększał, a tym samym będzie rosła rola sportu w tworzeniu PKB.

Gdyby Polacy zrezygnowali w ogóle z aktywności fizycznej przynajmniej w stopniu umiarkowanym, w Polsce pracowałoby 150 tysięcy osób mniej. Jest to ok. 0,9 procent wszystkich pracowników.

Znaczenie sportu dla gospodarki nie ogranicza się do wartości dodanej, generowanej przez firmy z branży i powiązane sektory. Wpływ sportu na gospodarkę to także korzyści (i straty) płynące z aktywności fizycznej społeczeństwa – biegania, jazdy na rowerze, siłowni itp. Ludzie uprawiający sport są zdrowsi, a więc generują mniej kosztów służby zdrowia, są też bardziej aktywni zawodowo, lepiej przygotowani do współpracy.

Aktywność sportowa oprócz kapitału ludzkiego, czyli indywidualnych zdolności, rozwija również kapitał społeczny, czyli relacje między ludźmi – zarówno w sensie ilościowym (liczba powiązań między ludźmi), jak i jakościowym (głębokość relacji). Oszacowanie korzyści z rozwoju kapitału społecznego w postaci konkretnych sum jest niemożliwe.

Główne korzyści z masowej aktywności fizycznej przejawiają się w postaci poprawy zdrowia publicznego, a to z kolei przekłada się na znaczne oszczędności w ochronie zdrowia. Istnieje bardzo wiele badań wskazujących na wpływ uprawiania sportu na ograniczenie ryzyka występowania szeregu chorób.

Naukowo dowiedziono, że aktywność fizyczna ogranicza ryzyko takich chorób jak cukrzyca typu B, choroby układu krążenia, niektóre rodzaje raka (piersi, trzonu macicy, jelita grubego). Uprawianie sportu poprawia ogólną wydolność organizmu, a także wydłuża życie. Badania przeprowadzone w Holandii wskazują, że osoby, które jeżdżą do pracy rowerem, a nie samochodem, wydłużają swoje życie o ok. 3-14 miesięcy.

W 2022 r. dzięki aktywności fizycznej liczba hospitalizacji z powodu raka jelita grubego jest niższa o około 10 tysięcy, z powodu raka piersi – o 150, raka trzonu macicy – o 3 tysięcy, z powodu udaru – o 4 tysięcy. Rocznie liczba hospitalizacji z powodu różnych chorób jest mniejsza o ok. 200 tysięcy. Są to korzyści wynikające z bieżącej aktywności sportowej Polaków. Gdyby aktywność ta była wyższa, korzyści byłyby wyraźnie większe.

Warto zaznaczyć, że istnieje bardzo wyraźna i pozytywna korelacja między sukcesami sportowców profesjonalnych a aktywnością fizyczną obywateli. Wśród 18 zmiennych społecznych i gospodarczych, których statystyczny związek z aktywnością fizyczną ludności badaliśmy, liczba medali olimpijskich (w przeliczeniu na liczbę mieszkańców) jest jednym z trzech wykazujących najsilniejszy wpływ, poza przeciętną liczbą godzin pracy w tygodniu (co wskazuje na dużą rolę czasu wolnego jako czynnika umożliwiającego podejmowanie amatorskiej aktywności fizycznej) oraz wielkością wydatków na prewencję w ochronie zdrowia (co wskazuje na wysoką wartość przywiązywaną przez społeczeństwo do aktywności prewencyjnych w polityce zdrowia publicznego).

• Uprawianie sportu przekłada się na większą liczbę kontaktów społecznych, co ułatwia znalezienie satysfakcjonującej pracy.
• Osoby, które uprawiają sport są zdrowsze, więc są bardziej zdolne do pracy.
• Sport pomaga także w integracji osób z marginesu społecznego, ubogich, niepełnosprawnych, byłych więźniów, imigrantów, poszerzając liczbę aktywnych zawodowo.
• Uprawianie sportu pozytywnie wpływa również na samopoczucie i kondycję psychiczną, co przekłada się na zwiększenie chęci do pracy