Renta dożywotnia pod lupą

Wielu seniorów jest przekonanych, że obecna na rynku renta dożywotnia jest produktem gwarantowanym przez państwo - uważają eksperci. Osoby starsze nie są często świadome, że przenoszą własność mieszkania na firmę oferującą taki produkt.

Inaczej niż w przypadku kredytu hipotecznego
Dyrektor zespołu prawa administracyjnego i gospodarczego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich Katarzyna Łakoma powiedziała PAP, że zarówno rozwiązania dotyczące renty dożywotniej, jak i odwróconego kredytu hipotecznego wymagają pilnego uregulowania prawnego.

W obu przypadkach chodzi o umożliwienie starszym osobom spieniężenia posiadanej nieruchomości i o pewność mieszkania w niej do końca życia. Formalnie odwrócona hipoteka jeszcze w polskim prawie nie istnieje. Najważniejsza różnica między nią a rentą dożywotnią, oferowaną m.in. przez fundusze hipoteczne, dotyczy momentu przeniesienia prawa własności do nieruchomości.

W przypadku kredytu bank będzie przejmował ją dopiero po śmierci uprawnionego, pod warunkiem, że jego spadkobiercy nie skorzystają z prawa do jej wykupu. Jeśli chodzi o rentę, nieruchomość od razu przechodzi na własność spółki oferującej tego typu usługę.

Resort gospodarki ma przekazać w maju projekt ustawy ws. renty dożywotniej do uzgodnień międzyresortowych. W ubiegłym tygodniu rząd przyjął projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. - Na skutek reklam w mediach wielu seniorów jest przekonanych, że renta dożywotnia świadczona na rynku przez firmy jest usługą gwarantowaną przez państwo, świadczeniem publicznym - oceniła Katarzyna Łakoma.

- Często nie są też oni świadomi tego, że z chwilą zawarcia umowy własność mieszkania przechodzi na firmę, która oferuje ten produkt. W zamian za to uzyskują co miesiąc świadczenie, które często nie jest ekwiwalentne do wartości mieszkania.

Osobom starszym należy zapewnić poradnictwo
Z informacji, które docierają do rzecznika praw obywatelskich, wynika, że seniorzy podpisując u notariusza umowę renty dożywotniej zobowiązują się do tego, że nikomu nie pozwolą zamieszkać w lokalu, którego dotyczy umowa. Są oni ponadto zobowiązani do ponoszenia kosztów remontu, a umowy często nie precyzują, czy chodzi o duże remonty czy zwykłe utrzymanie lokalu w czystości.

Katarzyna Łakoma zwróciła uwagę, że takie umowy są często objęte klauzulą poufności. - To oznacza, że seniorom grożą kary za ujawnienie zawartych w nich informacji. Dlatego skargi do rzecznika praw obywatelskich są zgłaszane przez ich spadkobierców - podkreśliła.

Zdaniem K. Łakomej, przyszła ustawa ws. renty dożywotniej czy odwróconego kredytu hipotecznego powinna zapewniać osobom starszym bezpłatne poradnictwo w zakresie tych produktów, by miały świadomość konsekwencji zawartych umów.