Rozgraniczenie nieruchomości

Postępowanie w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości prowadzi (na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z 17 maja 1989 roku – Prawo geodezyjne i kartograficzne) wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Postępowanie może być wszczęte z urzędu, a także na wniosek strony, np. właściciela nieruchomości.

Czynności z zakresu ustalenia przebiegu granic wykonuje upoważniony przez organ geodeta. Wskazać należy, że nie ma żadnych przeciwwskazań, aby wnioskodawca we wniosku wskazał geodetę, który podejmie się wykonania przywołanych wyżej czynności.

Przy ustalaniu granic geodeta uwzględnia znaki, ślady graniczne, mapy oraz inne dokumenty, a także punkty osnowy geodezyjnej. Spór dotyczący przebiegu granic może być zażegnany ugodą zawartą przed geodetą. Ugoda taka w razie braku zaskarżenia ma moc ugody sądowej. Postępowanie przed wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta może się także zakończyć wydaniem decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości albo umorzeniem postępowania i przekazaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.

Również strona niezadowolona z treści decyzji może żądać w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji przekazania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Sprawy o rozgraniczenie rozpoznaje sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Postępowanie to toczy się w trybie przepisów o postępowaniu nieprocesowym. Sąd ustala przebieg granicy na podstawie stanu prawnego. Jeżeli jednak nie jest możliwe jego stwierdzenie, wówczas ustalenie granicy następuje na podstawie ostatniego spokojnego stanu posiadania.

Jeśli i tego stanu nie można ustalić, wówczas sąd ustala granicę na podstawie wszelkich okoliczności sprawy. Pamiętać należy, iż w toku postępowania o rozgraniczenie dopuszczalne jest podnoszenie zarzutów dotyczących zasiedzenia bądź uwłaszczenia. Z kolei, na podstawie art. 152 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny, koszty postępowania w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości współwłaściciele gruntów ponoszą po połowie.

Rozstrzygnięcie sprawy na etapie postępowania sądowego następuje w formie postanowienia, które, odpowiednio do swej treści, może stanowić podstawę postępowania egzekucyjnego.