Niezwykłość "fasoli niepodległości" (taka nazwa jest stosowana) polega na tym, że ma ciemne, wiśniowo-czerwone znamię kształtem przypominające piastowskiego orła. Na suchych nasionach znaczek orzełka jest bardzo wyraźny i ciemny. Po namoczeniu fasoli barwa nabiera jaśniejszego odcienia. Do tego na niektórych ziarnach widać niewielką plamkę przypominająca koronę.
Według przekazów ustnych na Sądecczyznę fasola trafiła z Kresów Wschodnich, gdzie w trakcie zaborów traktowano ją jak symbol patriotyczny. Wyrazem tradycji patriotycznych był zwyczaj przygotowywania z fasoli z orzełkiem przynajmniej jednej potrawy wigilijnej. Niezwykła fasola przetrwała prawdopodobnie tylko na ziemi sądeckiej. Początkowo była uprawiana tylko w Świniarsku i Podgrodziu, ale później została rozpowszechniona w kilku sąsiednich gminach.
Na Listę Produktów Tradycyjnych zostanie także wpisana kukiełka podegrodzka. To słodkie, drożdżowe pieczywo obrzędowe ma kształt plecionki z warkoczami z wierzchu. Zgodnie z tradycją tydzień po chrzcinach rodzice chrzestni przysyłali do domu swojego chrześniaka "kukiełkę", wypiekaną najczęściej przez matkę chrzestną. Wielkość i bogactwo ozdób wypieku zależały od zamożności rodziców chrzestnych. Choć po II wojnie światowej ten zwyczaj Lachów Sądeckich praktycznie zaniknął, teraz kukiełka podegrodzka przeżywa swój renesans, a wiele młodych kobiet uczy się ją wypiekać.
(GEG)
Małopolska (nie tak) tradycyjna
Na Liście Produktów Tradycyjnych 37 pochodzi z Małopolski. Ostatnio na listę trafiły alkohole - jarzębiak izdebnicki i jarzębinka oraz kołacz jurajski i kukiełka lisiecka. Wkrótce lista wzbogaci się o chleb męciński, syropy owocowe i sułkowicką chrzanówkę (zupę). Małopolska słabo wypada na tle innych województw, bo Śląsk na liście prowadzonej przez ministra rolnictwa ma aż 110 produktów, Pomorze - 106, a Podkarpacie - 85. Nieco lepiej nasz region wypada, gdy chodzi o produkty tradycyjne objęte już unijną ochroną. Wśród 17 takich produktów trzy pochodzą z Małopolski (oscypek, bryndza podhalańska i redykołka). Na rejestrację przez Komisję Europejską czekają: chleb prądnicki, jabłka łąckie, obwarzanek krakowski, suska chechlońska, kiełbasa lisiecka, fasola piękny Jaś z Doliny Dunajca i karp zatorski (kilka z nich otrzyma unijny certyfikat w najbliższym czasie).
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
