Specjalne drogi

   (INF. WŁ.) Przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury projekt ustawy, która ma uprościć i przyspieszyć przygotowania i budowę dróg krajowych oraz autostrad, zadowoli zapewne urzędników i firmy wykonawcze. Wzbudzi natomiast protesty przeciwników rozbudowy dróg, a przede wszystkim - organizacji ekologicznych.
   Jak wiele dróg krajowych będzie budowanych w specjalnym trybie? Tego dziś nie wiadomo, bo to minister infrastruktury - dopiero po przyjęciu ustawy "o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych" - ustali wykaz dróg, do których zastosuje się nowe przepisy. Na pewno w wykazie znajdą się autostrady i obwodnice miast. Można spodziewać się, że drogowcy będą zabiegać, by wykaz był jak najobszerniejszy, by praktycznie każdą planowaną drogę można było budować w specjalnym trybie.
   Pierwsze uproszczenie dotyczy wydania decyzji o lokalizacji drogi. W przypadku autostrady wskazanie lokalizacyjne najpierw wydaje minister spraw wewnętrznych i administracji, a ostateczne ustalenie lokalizacji zatwierdza wojewoda. Po zmianach jedynym decydentem będzie wojewoda.
   Drugie uproszczenie wiąże się z oceną oddziaływania na środowisko. Teraz wymaga się dwóch takich ocen - przy decyzji o lokalizacji oraz przy pozwoleniu na budowę. W projekcie proponuje się pozostawienie oceny przy lokalizacji; następna ocena byłaby robiona dopiero po oddaniu drogi do użytku.
   Kolejne ułatwienie ma sprawić, że decyzja o lokalizacji będzie równoznaczna z podziałem nieruchomości, przez które przebiega pas drogi lub autostrady. Dziś są to dwie odrębne procedury administracyjne zabierające często kilka miesięcy. Decyzja o lokalizacji spowoduje, że wszystkie grunty skarbu państwa automatycznie przejdą we władanie inwestora drogi, łatwiej też będzie odzyskać grunty wydzierżawione lub oddane w użytkowanie wieczyste oraz te, którymi władają samorządy. Wszczęcie postępowania w sprawie lokalizacji drogi będzie też automatycznie blokować jakąkolwiek sprzedaż gruntów państwowych na tym terenie (by zapobiec spekulacji).
   Właściciele działek leżących na trasie planowanej drogi będą musieli bardzo dokładnie czytać gazety, by dowiedzieć się, co stanie się z ich nieruchomościami. Decyzja o pozwoleniu na budowę będzie doręczana tylko inwestorowi; inni będą musieli sami o to pytać w urzędzie swojej gminy lub przeczytać o tym w prasie lokalnej.
   Praktycznie każdej decyzji wojewoda będzie mógł nadać rygor natychmiastowej wykonalności. W decyzji o wywłaszczeniu będzie wyznaczony termin opuszczenia nieruchomości. Rygor natychmiastowej wykonalności będzie też można nadać pozwoleniu na budowę, co oznacza, że budowę będzie można rozpocząć zaraz po otrzymaniu takiego pozwolenia. W innym miejscu projektu ustawy zapisano z kolei, że po rozpoczęciu budowy nie może nastąpić stwierdzenie nieważności lub uchylenie pozwolenia na budowę. Efekt tego zapisu może być taki, że decyzje będą wydawane z rażącym naruszeniem prawa (bo pod naciskiem koniecznego sukcesu rządu i firm chcących budować), a ewentualna nielegalność będzie się legalizowała.
   Koszty budowy ma obniżyć rezygnacja z opłat za wycinkę drzew i krzewów. Trzeba pamiętać, że kwoty te są niemałe; tylko na 80-kilometrowym odcinku krakowskiej obwodnicy autostradowej za wycinkę zapłacono miastu ponad 20 mln zł. Co ważniejsze - na wycinkę nie trzeba będzie nawet uzyskiwać zezwolenia.
(GEG)
   O tym, jak spór dwóch gmin może skutecznie zablokować budowę drogi międzynarodowej, piszemy na str. 25 w artykule "Spór na środku drogi".