Sprawdzanie zdolności kredytowej - nowe przepisy ustawy antylichwiarskiej

Zdolność kredytowa to kluczowy czynnik, który decyduje o tym, czy bank udzieli wnioskodawcy kredytu, czy nie. Oznacza ona możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie. Od niej też zależy maksymalna wysokość kredytu, na jaką może liczyć kredytobiorca - im lepsza, tym większe szanse na otrzymanie kredytu w żądanej kwocie.

jakie kryteria oceny zdolności kredytowej stosują banki
Badanie zdolności kredytowej jest procesem, a procedury w bankach mogą się różnić, co oznacza, że jeden bank może udzielić kredytu, a inny uzna, że ryzyko jest za wysokie i odmówi udzielenia finansowania. Co robią banki, aby sprawdzić zdolność kredytową wnioskodawcy? Poddają wniosek analizie ilościowej i jakościowej, które pozwalają zweryfikować sytuację finansową potencjalnego kredytobiorcy. Zanim bank udzieli kredytu sprawdza m.in:

• uzyskiwane przez wnioskodawcę dochody - im wyższe zarobki, tym większe szanse na udzielenie kredytu; niemniej ważne jest źródło dochodów - bank bardziej przychylnie patrzy na regularne dochody wynikające z umowy o pracę niż np. z umowy cywilnoprawnej czy działalności gospodarczej,
• miesięczne koszty utrzymania - innymi słowy wydatki wnioskodawcy, które w zestawieniu z przychodami dadzą klarowny obraz aktualnej sytuacji finansowej oraz pokażą, ile środków miesięcznie przypada na każdego członka gospodarstwa domowego,
• aktualne zadłużenie - czyli spłacane kredyty własne, poręczenia, limity na karcie kredytowej itp.

Aby uzyskać pełniejszy obraz i zminimalizować ryzyko udzielenia kredytu, bank poddaje analizie także m.in.: wiek wnioskodawcy, stan cywilny, liczbę osób będących na jego utrzymaniu, wykształcenie, staż pracy, wykonywany zawód i zajmowane stanowisko oraz stan mieszkaniowy i majątkowy.

• jak obliczana jest zdolność kredytowa przez banki

  Do obliczenia zdolności kredytowej banki biorą pod uwagę nie tylko wspomniane wcześniej kryteria ilościowe i jakościowe, ale również historię kredytową wnioskodawcy. Innymi słowy, korzystają z zewnętrznych podmiotów tj. BIK, które pomagają ustalić historię kredytową potencjalnego kredytobiorcy - jakie zobowiązania ma aktualnie, ile i jakiego typu pożyczki czy kredyty spłacał w przeszłości oraz czy spłata była dokonywana regularnie czy pojawiały się opóźnienia.

  Podczas obliczania zdolności kredytowej bank bierze również pod uwagę rodzaj kredytu, jaki wnioskodawca chce zaciągnąć, kwotę kredytu oraz okres kredytowania czy dodatkowe zabezpieczenie (np. w postaci nieruchomości).

• co może obniżyć zdolność kredytową w oczach banku?

  Wpływ na obniżenie zdolności kredytowej mogą mieć m.in.:

  • niski scoring w BIK - czyli ocena punktowa wynikająca m.in. z historii kredytowej wnioskodawcy;
  • zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej lub nieregularne dochody;
  • wysokie koszty utrzymania, wydatki przekraczające przychody;
  • duża ilość zaciągniętych, niespłaconych zobowiązań finansowych;
  • umowa o pracę na czas określony lub krótki staż pracy;
  • zbyt niski wiek wnioskodawcy lub przekroczony górny limit wieku.

• jak można poprawić zdolność kredytową w banku?
  Aby zwiększyć szanse na otrzymanie kredytu należy zadbać o poprawę zdolności kredytowej przed złożeniem wniosku o kredyt. Co konkretnie zrobić:

  • zwiększyć miesięczne dochody,
  • spłacić zaległe zobowiązania,
  • zrezygnować z karty kredytowej i limitu na koncie,
  • zaciągnąć kredyt wraz z osobą, która poprawi zdolność kredytową,
  • zdecydować się na kredyt z większym wkładem własnym,
  • zdecydować się na kredyt z dłuższym okresem spłaty,
  • wybrać kredyt z równymi ratami zamiast malejącymi.

Sprawdzanie zdolności kredytowej przez firmy pozabankowe - nowe przepisy ustawy antylichwiarskiej z 18 maja 2023 roku

Ustawa antylichwiarska zaczęła obowiązywać już w grudniu zeszłego roku, ale nie dotyczyło to wszystkich wynikających z niej przepisów. Od 18 maja 2023 w życie weszły kolejne przepisy, m.in. uwarunkowania dotyczące zdolności kredytowej. W ustawie przewidziano też poważne konsekwencje dla podmiotów, które naruszą obowiązek weryfikacji zdolności kredytowej lub zdecydują się na finansowanie klientów, którzy mieli wcześniej problem ze spłatą zobowiązań.

Od teraz firma pożyczkowa ma uzależniać możliwość udzielenia konsumentowi pożyczki od pozytywnej oceny zdolności kredytowej danej osoby. Co ważne, naruszenie tego obowiązku lub niedopełnienie go przez firmę pożyczkową będzie się teraz wiązać z konsekwencjami w postaci m.in. nieważności zbycia wierzytelności w drodze przelewu lub w inny sposób. Rozwiązania te pozwolą uniknąć zaciągania kredytów ponad możliwości finansowe konsumentów, co pozwoli uniknąć spirali zadłużenia- czytamy na oficjalnej stronie Ministerstwa Sprawiedliwości [dostęp: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/kolejne-przepisy-ustawy-antylichwiarskiej-weszly-w-zycie]

Ocena zdolności kredytowej ma się opierać na danych udostępnianych od wiarygodnych dostawców. Co prawda w ustawie nie ma konkretnego określenia, czym jest pozytywna ocena, jednak wskazane są poszczególne elementy, które są podstawą do jej wystawienia. Co istotne, ocenę wystawia samodzielnie firma pożyczkowa wobec osoby ubiegającej się o finansowanie i ma ona na celu sprawdzenie, na ile konsument jest zdolny do spłaty potencjalnego zobowiązania. Jeśli przeprowadzona analiza danych od zweryfikowanych dostawców jest niewystarczająca, a firma pożyczkowa nie dysponuje innymi danymi uzupełniającymi pozwalającymi na dokonanie oceny lub kwota pożyczki przekracza dwukrotność aktualnie obowiązującej minimalnej pensji, to instytucja pożyczkowa jest zobowiązana do oceny zdolności kredytowej wnioskodawcy na podstawie oświadczenia o dochodach klienta. Oświadczenie takie, w przeciwieństwie do przepisów przed 18 maja 2023, musi być potwierdzone oświadczeniem o dochodach i wydatkach w gospodarstwie domowym i stosownym dokumentem potwierdzającym wysokość dochodów.

Po wejściu w życie drugiej części przepisów ustawy antylichwiarskiej nie będzie możliwe zaciągnięcie pożyczki online bez uzyskania wcześniej pozytywnej oceny zdolności kredytowej.

Jeśli planujesz złożyć wniosek o kredyt, upewnij się, że posiadasz zdolność kredytową. Dzięki temu będziesz wiedzieć, czy masz szanse na uzyskanie kredytu w żądanej kwocie.

• sprawdzenie zdolności kredytowej w banku
  Możesz udać się bezpośrednio do banku i przedstawić pracownikowi dane dot. dochodów, zatrudnienia i aktualnych zobowiązań. Na podstawie tych informacji jest on w stanie sprawdzić, czy masz szansę na otrzymanie kredytu oraz mniej więcej określić maksymalną jego kwotę. Oczywiście taka konsultacja nie jest wiążąca i zanim bank podejmie ostateczną decyzję musi zapoznać się z wieloma dokumentami oraz dokładnie prześledzić historię wnioskodawcy w celu oceny ryzyka, ale orientacja w sytuacji może pomóc Ci oszacować swoje szanse na kredyt lub wprowadzić działania zwiększające szanse na jego otrzymanie.

• kalkulatory zdolności kredytowej online - jak z nich korzystać?
  W Internecie dostępne są kalkulatory, które mogą pomóc zweryfikować zdolność kredytową wnioskodawcy. Aby z nich skorzystać wystarczy udzielić informacji dotyczącej kredytu oraz swojej sytuacji finansowej. W procesie możesz zostać poproszony o podanie informacji nt.:

  • celu zaciągnięcia kredytu lub pożyczki,
  • kwoty kredytu lub pożyczki,
  • okresu spłaty, czyli ilości miesięcznych rat,
  • wysokości dochodów oraz ich źródła,
  • wydatków miesięcznych oraz ilości osób na utrzymaniu,

  • aktualnych zobowiązań finansowych oraz posiadanych kart kredytowych i limitów zadłużenia, wieku.

    Na podstawie podanych informacji kalkulator wylicza potencjalną zdolność kredytową osoby zainteresowanej zaciągnięciem kredytu lub pożyczki.

• sprawdzenie siebie w BIK - jak sprawdzić BIK za darmo?
  Jednym z najlepszych i najbardziej wiarygodnych źródeł informacji jest sprawdzenie siebie w BIK - w raporcie znajdują się bowiem sprawdzone informacje na temat wszystkich aktualnych oraz przeszłych zobowiązań a także ich terminowej bądź nieterminowej spłaty. Dane z BIK są wykorzystywane zarówno przez banki, jak i firmy pożyczkowe do sprawdzenia historii kredytowej wnioskodawcy i w dużej mierze na ich podstawie udziela się pożyczki lub kredytu. Co więcej raz na 6 miesięcy można pobrać raport bezpłatnie - wystarczy wejść na stronę Biura Informacji Kredytowej, wypełnić formularz i poczekać na raport - jeśli zależy nam na czasie warto skorzystać z opcji płatnej (jednorazowe pobranie to koszt 49 zł), bo w przeciwieństwie do bezpłatnego raportu wynik otrzymujemy od razu, natomiast w opcji darmowej BIK ma do 30 dni na udostępnienie danych wnioskodawcy.