Sto osób radziło: jak zatrzymać regres w podhalańskim owczarstwie

Owcze stada - wkrótce tylko w skansenie? Fot. Anna Szopińska

Konferencja odbywała się pod hasłem "Aktualna sytuacja w rolnictwie oraz rola samorządu rolniczego w promocji systemów jakości żywności" i zjechało na nią około 100 osób. Byli to nie tylko przedstawiciele krakowskiej Izby, Centrum Doradztwa Rolniczego oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ale przede wszystkim rolnicy z Podhala, hodowcy i samorządowy, wytwórcy owczych produktów, członkowie Regionalnego Związku Hodowców Owiec i Kóz. W tym gronie oczywisty stał się fakt, że dyskusję zdominują problemy owczarstwa.
Dane dyrektora biura RZHOiK Jana Janczego nie były nawet tak "optymistyczne", jak dane pani dr Molik. Mówił on bowiem o ok. 40 tysiącach owiec na Podhalu i ponad 200 tysiącach w całej Polsce.
Przyczyny tego stanu rzeczy są już dobrze rozpoznane: brak dopłat bezpośrednich do hodowli owiec, problemy ze zbytem wełny, skór, mięsa, odległość ubojni, starzenie się bacowskiego grona i dotkliwy brak juhasów, którzy przedkładają zarobek za granicą nad całodzienną krzątaninę przy owcach w sezonie wypasowym. Na to nakładają się zaszłości w postaci eksmisji owiec z terenów parków narodowych, częściowo zrekompensowane przez wypas kulturowy. Efekt to natomiast coraz większe połacie "rezerw gruntowych", czyli po prostu odłogów. Na samym Podhalu szacowane są one na ponad 200 ha, a są regiony, w których odłogiem leży i 700 ha. Ziemia ugorowana - wiadomo - jałowieje i się zachwaszcza, a górskie polany zarastają lasem, gdy brak naturalnej "wykaszarki", jaką jest owca. Nieco lepsze perspektywy dla owczarstwa otwiera prawo bytu regionalnych produktów na unijnym rynku, ale Unia to też przepisy i wymogi.
Gorczański Park np. chętnie przyjąłby teraz stada, ale z juhasami po kursie. Kursu tymczasem młodzi nie mają gdzie zrobić.
- Podjęliśmy taką inicjatywę, mieliśmy listę, ale związek zaczął protestować, że Akademia Rolnicza nie ma prawa prowadzić kursu bacowskiego - wypomniała przedstawicielka uczelni.
- Owce z Tatr poszły przez naukowców, bo się bali, że krokusów nie będzie - ripostował dyrektor Janczy.
Dyskusja była momentami gorąca, ale, niestety, bez puenty, jaką byłaby nadzieja, że unijne dotacje bezpośrednie rychło podniosą rentowność hodowli.
(asz)