Szkoła czy przedszkole?

Fot. Ingimage

Przed posłaniem dziecka do szkoły trzeba sobie uświadomić, że w ciągu pierwszego roku nauki nasza pociecha będzie musiała przyswoić wiedzę, na którą kiedyś starsze dzieci miały dwa lata. Maluch bez problemu sobie z tym poradzi, jeśli pójdzie do szkoły dobrze do tego przygotowany.

Lista kompetencji, które powinno posiadać dziecko rozpoczynające edukację szkolną, jest bardzo długa. Oceniając jego gotowość do nauki, należy wziąć pod uwagę rozwój fizyczny, ruchowy, poznawczy, emocjonalny czy społeczny.

ROZWÓJ FIZYCZNY: dziecko jest ogólnie zdrowe, jego wzrost i waga są odpowiednie do wieku, jest odporne na zmęczenie, prawidłowo funkcjonują narządy zmysłów, głównie wzrok i słuch.

ROZWÓJ RUCHOWY: maluch jest sprawny ruchowo, biega, skacze, jeździ na rowerze, chętnie bawi się klockami, odtwarza konstrukcje według wzoru, potrafi w sposób celowy posługiwać się przedmiotami i narzędziami, np. wycina nożyczkami, wiąże sznurowadła, kokardki, zapina guziki, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności samoobsługowe: je, ubiera się, dba o higienę, ma podstawową orientację w schemacie własnego ciała, potrafi różnicować prawą i lewą stronę, najczęściej wykonuje czynności jedną, tą samą ręką.

ROZWÓJ POZNAWCZY: dziecko jest spostrzegawcze, zauważa istotne elementy przedmiotów, wskazuje braki w obrazkach, ma zasób wiadomości umożliwiający orientację w najbliższym otoczeniu, potrafi np. podać swoje imię, nazwisko, wiek, adres zamieszkania, rozumie podstawowe pojęcia abstrakcyjne (kształt, wielkość, kierunek, odległość), zaczyna rozumieć znaczenie symboli, jest dociekliwe, aktywne poznawczo, poszukuje odpowiedzi na intrygujące je pytania, formułuje proste wnioski dotyczące zaobserwowanych zjawisk, dostrzega następstwo zdarzeń, zapamiętuje krótkie wierszyki, piosenki, aktywnie przypomina sobie informacje użyteczne w konkretnym działaniu, potrafi przez dłuższą chwilę skupić uwagę na wykonywanej czynności.

ROZWÓJ EMOCJONALNY: dziecko potrafi rozpoznawać uczucia innych, jest coraz bardziej świadome własnych uczuć, stopniowo opanowuje społeczne reguły wyrażania emocji, pojawiają się próby kontroli własnych emocji.

ROZWÓJ SPOŁECZNY: nawiązuje kontakty społeczne z rówieśnikami i z osobami dorosłymi, współdziała z innymi dziećmi w grupie, potrafi wyczekać na swoją kolej, dzieli się zabawkami, przebywanie z rówieśnikami i wspólna aktywność sprawiają mu przyjemność, dostosowuje swoje zachowanie do obowiązujących reguł, np. podporządkowuje się regułom zabawy, pełni role, rozumie znaczenie podstawowych norm i łatwych przepisów, dostosowuje się do nakazów i zakazów, słucha poleceń osoby dorosłej, w tym nauczyciela, zaczyna przejawiać poczucie obowiązku.

ROZWÓJ MOWY: wymowa pod względem artykulacyjnym doskonali się, dziecko wymawia głoski sz, ż, cz, dż, r, nieprawidłowości gramatyczne zanikają, dziecko dokonuje autokorekty, wypowiedzi przyjmują formę relacji wielozdaniowej, w wypowiedziach dziecko uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo-skutkowe, pytane o znaczenie słów, potrafi je wyjaśnić.

TRZEBA WIEDZIEĆ

1. Jako pierwsze w wieku sześciu lat obowiązkowo pójdą do szkoły dzieci urodzone w 2008 roku.

2. Maluchy z 2006 i 2007 r. mogą na wniosek rodziców pójść do szkoły w wieku sześciu lat lub pozostać w przedszkolu.

3. Dyrektor szkoły nie może odmówić przyjęcia sześcioletniego dziecka do pierwszej klasy.

4. Psycholodzy wskazują, że bardzo ważna w określaniu gotowości szkolnej jest mowa dziecka. Sześciolatek, który ma problemy z prawidłową wymową, powinien być objęty opieką logopedy.

5. Zdaniem nauczycieli większość sześciolatków, które w ubiegłym roku trafiły do szkoły, całkiem nieźle radzi sobie z nauką. Problemem jest zwykle ich niedojrzałość emocjonalna.

Anna Kolet-Iciek

Czego sześciolatek nauczy się w szkole, a czego w przedszkolu

Zgodnie z nową podstawą programową po zakończeniu pierwszej klasy sześciolatek m.in.:

* zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozumie proste, krótkie teksty, pisze proste, krótkie zdania, przepisuje, pisze z pamięci, przestrzega zasad kaligrafii, posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie, w miarę swoich możliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela,

* w zakresie nauczania języka obcego rozumie proste polecenia i właściwie na nie reaguje, nazywa obiekty w najbliższym otoczeniu, recytuje wierszyki i rymowanki, śpiewa piosenki z repertuaru dziecięcego, rozumie sens opowiedzianych historyjek, gdy są wspierane obrazkami, gestami,

* w zakresie nauczania matematyki sprawnie liczy obiekty (dostrzega regularność dziesiątkowego systemu liczenia), wymienia kolejne liczebniki od wybranej liczby, także wspak (zakres do 20), zapisuje liczby cyframi (zakres do 10), sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie do 10, poprawnie zapisuje te działania, radzi sobie w sytuacjach życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga dodawania lub odejmowania, mierzy długość, posługując się np. linijką,

* porównuje długości obiektów, potrafi ważyć przedmioty, nazywa dni w tygodniu i miesiące w roku, orientuje się, do czego służy kalendarz, i potrafi z niego korzystać, rozpoznaje czas na zegarze.

Podejmując decyzję o posłaniu (bądź nie) dziecka do szkoły warto pamiętać, że pozostawienie go na drugi rok w zerówce może oznaczać, że nasz maluch będzie powtarzał te same treści, które poznał już jako pięciolatek. Ministerstwo Edukacji, odraczając obowiązek szkolny dla sześciolatków, nie zmieniło bowiem podstawy programowej wychowania przedszkolnego. O tym, czego szczegółowo uczą się dzieci w przedszkolu i szkole, decydują co prawda nauczyciele, ale muszą oni realizować wytyczne zawarte w rozporządzeniu ministra. Być może w stosunku do dzieci, które powtarzają zerówkę, nauczyciele zastosują nieco zmodyfikowany program nauczania, ale nie będą mogli realizować elementów podstawy programowej dla pierwszej klasy.

Trzeba zatem liczyć się z tym, że dziecko pozostawione w przedszkolu będzie nadal:
* rozwijać sprawność rąk (rysować, wycinać, lepić z plasteliny),

* przygotowywać się do nauki pisania, słuchać bajek, wierszy, opowiadań, rozwijać zainteresowania czytaniem i pisaniem, dzielić zdania na wyrazy, wyrazy na sylaby, wyodrębniać głoski w wyrazach o prostej budowie,

* odróżniać błędne liczenie od poprawnego, liczyć z wykorzystaniem konkretnych przedmiotów, podejmować próby dodawania i odejmowania,

* poznawać proste sposoby mierzenia (np. krokami), poznawać pory dnia i roku oraz nazwy dni tygodnia i miesięcy.

(ANKO)