To już ostatnie prace w ogrodzie

Listopad to miesiąc wilgotny i chłodny. Dni są krótkie, nocą występują przymrozki. W listopadzie kończy się niemal całkowicie okres wegetacyjny roślin. Na nielicznych drzewach i krzewach, takich jak jałowiec, sosna i świerk, dojrzewają jeszcze nasiona. Możemy też podziwiać czerwone owoce jarzębiny, kaliny, berberysu i irgi, ale cała przyroda przygotowuje się już do zimy.

Do czasu wystąpienia mrozów można sadzić drzewa i krzewy owocowe, jednak odmiany do przydomowego sadu należy wybierać bardzo starannie, zwracając szczególną uwagę na odporność na najgroźniejsze dla danego gatunku choroby. Drzewa karłowe i półkarłowe sadzi się tak, by miejsce szczepienia znalazło się 5 cm pod ziemią. Wokół pnia usypuje się kopczyk na wysokość 15--20 cm. Jeżeli brak jest opadów, młode rośliny można po posadzeniu podlać. Posadzonych drzew i krzewów nie przycina się - ten zabieg wykonuje się dopiero na wiosnę.

Gdy liście już opadną, warto dokonać przeglądu drzew i krzewów, zebrać zaschnięte owoce, złoża jaj szkodników, gniazda zimowe gąsienic oraz starannie wygrabić spod drzew opadłe liście i resztki owoców - także z trawników zbieramy i usuwamy opadłe liście i owoce, mogące pochodzić z zainfekowanych drzew. Zagrabione liście najlepiej jest spalić lub głęboko zakopać.

Wrażliwe na mróz rośliny należy okryć przed nadejściem mrozów; pędy winorośli i jeżyny bezkolcowej należy zdjąć z rusztowań, ułożyć na ziemi i okryć słomą, a po pierwszych mrozach - ziemią. Szczególnej troski wymagają, najczęściej spotykane w uprawie amatorskiej, brzoskwinie, morele, orzech włoski. Zabezpieczyć musimy nie tylko ich części nadziemne, ale również korzenie, dlatego wokół nasady każdego pnia warto usypać kopczyk z ziemi, który będzie stanowił dodatkową warstwę izolacyjną, przydatne będzie również ściółkowanie. Młode drzewka należy owinąć słomą lub papierem, aby ochronić je przed przemarznięciem i gryzoniami. Nie wolno owijać drzewek folią!

Rosnące w ogrodzie drzewka zabezpieczamy przed uszkodzeniami powodowanymi przez zwierzęta - możemy zastosować plastikowe osłonki; z tego względu warto również sprawdzić stan ogrodzenia otaczającego nasz ogród.

Należy również zatroszczyć się o zbiory przechowywanych przez zimę owoców i nie zapominać o ich doglądaniu. Egzemplarze gnijące należy usuwać, dzięki czemu ograniczymy gnicie pozostałych owoców.

Zabezpieczenia wymagają również urządzenia i narzędzia ogrodnicze. Narzędzia ogrodnicze należy dokładnie oczyścić, naostrzyć, a na końcu zabezpieczyć odpowiednim smarem. Podobnie należy postąpić z kosiarką. Narzędzia i kosiarki należy przechowywać w suchym pomieszczeniu. Również meble ogrodowe lepiej schować w pomieszczeniu niż pozostawić na zimę w ogrodzie.

Po obfitych opadach mokrego śniegu najlepiej strząsać go z delikatniejszych odmian iglaków, co - chociaż popsuje bajkowy efekt ośnieżonego ogrodu - ochroni drzewa przed połamaniem.