Bobowa była drugim miastem lokowanym na terenie dzisiejszej ziemi gorlickiej. Stało się to na pewno przed 1339 r., o czym świadczy dokument lokacyjny miejscowości Jakubkowice wystawiony w 1339 r. przez Jadwigę, wdowę po Władysławie Łokietku. Zapisano w nim, że mieszczanie Jakubowic „obowiązani swym panom złożyć czynsz, jaki miasto Bobowa składać zwykło”.
Pierwszym historycznie znanym właścicielem Bobowej był Tomisław Gryfita de Bobowa, najprawdopodobniej ojciec Stanisława z Bobowej, dziedzica części miasta i okolicznych wsi w latach 1386-1412. Jego synem był Zygmunt wsławiony udziałem w bitwie pod Grunwaldem w 1410 r., gdzie dowodził chorągwią Gryfitów. Jednak to nie jemu przypadła Bobowa przy podziale majątku rodzinnego w 1412 r., a jego bratu Paszkowi. Podziały miasta wśród potomków Gryfitów trwały, aż do około 1520 r., kiedy to pojawił się Achacy Jordan z Zakliczyna herbu Trąby, który skupił części miasta.
Bobowa we władaniu rodziny Jordanów była do 1625 r. kiedy to Achacy III Jordan sprzedał miasto Joachimowi Tarnowskiemu. Ten z kolei odsprzedał je rodzinie Laskowskich.
Ważne miejsce w historii Bobowej zajmowali Żydzi, którzy przybyli do miasta w 1732 r. sprowadzeni przez jej właściciela Michała Jaworskiego, by ożywić zanikający handel. W tym celu otrzymali oni od niego daleko idące przywileje. Mogli - jak głosiła umowa - „towary sprowadzać, sprzedawać, gorzałki palić, szynkować, piwa warzyć, wina z Węgier beczkami toczyć”. Za te przywileje Żydzi zbyli zobowiązani składać właścicielowi miasta daninę.
Dopiero Stanisław Łętowski - właściciel Bobowej w latach 1740-1776 w przywileju wydanym w 1773 r. uporządkował status prawny Żydów i ich działalności handlowej. Ustalono wtedy, że część należnych opłat przeznaczonych właścicielowi miasta zostanie przekazana na uposażenie kolegiaty bobowskiej. Gmina żydowska w Bobowej od początku swojego istnienia była pod wpływem ruchu religijno-społecznego zwanego chasydyzmem. Jej rola wzrosła w momencie przybycia do Bobowej cadyka Salomona ben Natana Halberstama.
Od tego czasu Bobowa stała się jednym z najważniejszych ośrodków chasydyzmu na ziemiach polskich. Do bobowskiego cadyka pielgrzymowali Żydzi z całej Europy Wschodniej, uważając go cudotwórcę. Po śmierci Salomona cadykiem został jego syn Bencjon. Posiadał on dużą charyzmę i poważnienie nie tylko wśród Żydów, ale i u polskich władz świeckich za inicjowanie wielu przedsięwzięć patriotycznych m. in. kazał się swoim współwyznawcom modlić za Polskę.
W okresie międzywojennym Bobowę zamieszkiwało około 600 Żydów, co stanowiło około 40 proc. ludności miasta. Do nich należało około 60 sklepów oraz 17 warsztatów rzemieślniczych w mieście. Szczególnym wydarzeniem w życiu gminy żydowskiej w Bobowej w okresie międzywojennym było wesele córki cadyka Nechamy Goldy z Mojżeszem Stemplem synem właściciela hoteli z Krakowa. Wtedy Bobowa przez chwilę była żydowskim centrum świata.
Świat Żydów bobowskich rozpadł się w momencie zajęcia Bobowej przez armię niemiecką, w 1939 r. Rozpoczęły się wtedy prześladowania. W październiku 1941 r. utworzono w Bobowej getto, gdzie zgromadzono około 2200 osób pochodzenia żydowskiego. Istniało ono do lipca 1942 r. Wtedy wywieziono do Bochni 800 mężczyzn do prac w fabrykach, a około 400 Żydów rozstrzelano w Stróżówce. Stąd trafili do obozu w Bełżcu.
W 1887 r. Bobową kupił powstaniec z 1863 r. Bolesław Długoszowski. Był on ojcem najbardziej popularnej osobistości II Rzeczypospolitej, adiutanta Józefa Piłsudskiego i jednodniowego Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. Dzięki jego zażyłości z Józefem Piłsudskim Bobowa była dwukrotnie odwiedzana przez Naczelnika Państwa. Po raz pierwszy w 1916 r. w okresie Świąt Wielkanocnych. W czasie tej wizyty padły legendarne już słowa z ust Józefy Długoszowskiej matki Wieniawy: „Nie znam się na polityce, wojnie i wojsku i na tym, co pan robi, ale musi być Pan Czarodziejem, bo nauczył Pan mojego Bolka posłuszeństwa”.
Po raz drugi w przededniu bitwy warszawskiej w 1920 r., kiedy to w drodze do Puław odwiedził Piłsudski przebywające w Bobowej z matką Aleksandrą Szczerbińską córki Wandę i Jagodę.
Długoszowscy byli właścicielami miasta do 1945 r.
WIDEO: Co Ty wiesz o Krakowie?
Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
