W fabryce.

Ważne informacje. Użyteczne wskazówki. Przydatne adresy.

W. BrytANIA

W Wielkiej Brytanii nie ma jednolitych wymogów dla kandydatów do pracy przy produkcji. Każdy pracodawca ustala własne kryteria zatrudnienia. Najczęściej wśród nich pojawia się wymóg komunikatywnej znajomości języka angielskiego. Jest to ważne z tego względu, że ewentualne szkolenia BHP odbywają się wyłącznie w języku angielskim. Do pozostałych najczęściej pojawiających się wymagań należą: dobry stan zdrowia kandydata, brak przeciwwskazań do pracy fizycznej, gotowość do wyjazdu na minimum pół roku oraz przedstawienie zaświadczenia o niekaralności. Wcześniejsze doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku jest przeważnie "mile widziane".
Zarobki pracownika produkcji oscylują wokół najniższej stawki w Wielkiej Brytanii, czyli 5,35 funta za godzinę. Stawka za nadgodziny wynosi najczęściej 1,5 normalnej. Więcej informacji: Agencja Pracy PrimeBS Sp. z o.o. - www.primebs.pl; Agencja Pracy Horizon European Recruitment Limited Sp. z o.o. Oddział w Polsce - www.horizoneuropean.pl; brytyjskie urzędy pracy: www.jobcentreplus.gov.uk/JCP/. Strony z ofertami pracy: www.jobsearch.uk; jobs.telegraph.co.uk.
(DUE)

Irlandia

Irlandzkie fabryki najczęściej oferują pracę stałą. Dlatego wymagają podjęcia zatrudnienia na okres minimum sześciu miesięcy. Obowiązuje komunikatywna znajomość języka angielskiego. Pracodawcy cenią sobie doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku (najczęściej przy linii produkcyjnej, w pakowaniu czy etykietowaniu). Wymagany jest dobry stan zdrowia i brak przeciwwskazań do pracy fizycznej. Jeżeli staramy się o posadę brygadzisty, musimy mieć doświadczenie w zarządzaniu personelem. Niektórzy irlandzcy pracodawcy oferują zatrudnienie wyłącznie mężczyznom. Więcej informacji:**www.greenisland.ie, www.irlandia.zachlebem.info, www.vaveeva.com, www.irlandia.wydanicze.info.Oferty pracy w Irlandii: www.myireland.pl, www.ireland.job.pl, www.fas.ie, www.infopraca.pl.** (WALCZ)

Szwecja

Ofert pracy dla pracowników produkcyjnych jest w Internecie niewiele. Zatrudnienia można szukać przez pośredników, chociaż ci jednak najczęściej oferują pracę w branży budowlanej. Łatwiej znaleźć oferty na miejscu, odwiedzając biuro pośrednictwa pracy - Arbetsformedlingen, w którym można bezpłatnie przeglądać ogłoszenia pracodawców. Odkąd Polska weszła do Unii Europejskiej, wyjeżdżający nie muszą mieć pozwolenia na pracę w tym kraju, jeżeli nie trwa ona dłużej niż trzy miesiące. W przeciwnym razie należy postarać się o prawo pobytu. Pracownicy obsługujący maszyny taśmowe i inne urządzenia produkcyjne powinny wykazać się komunikatywną znajomością języka angielskiego bądź szwedzkiego, czasami pracodawcy wymagają także doświadczenia w pracy przy danym typie maszyny. Średnia długość tygodnia pracy wynosi około 41 godzin. Zdarza się, że pośrednicy organizujący wyjazd z Polski zapewniają zakwaterowanie. Jest ono jednak dodatkowo płatne i kosztuje około 50 euro na tydzień. Średnie zarobki pracowników produkcyjnych wynoszą około 20 000 koron szwedzkich na miesiąc, a mogą być nawet o 5000 koron wyższe w zależności od branży. Więcej informacji:**www.szwecja.pl; www.iccstaff.pl; www.amw.se; www.migrationsverket.se; www.skattenerket.se** (strony w języku szwedzkim). (GEB)

Finlandia

Z raportu Fińskiego Ministerstwa Pracy wynika, że obecnie poszukiwani są pracownicy większości gałęzi przemysłu ciężkiego i lekkiego. Jednak na stronie polskiego oraz fińskiego oddziału Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej - EURES nie ma żadnej oferty dla pracowników pracujących przy taśmie. Tego typu propozycji brakuje także w wakatach, jakie podaje Nokia czy Fazer. Fiński rynek pracy można śledzić na bieżąco poprzez strony portalu EURES - www.eures.praca.gov.pl (strona w języku polskim). Więcej informacji: www.mol.fi. -**fińskie Ministerstwo Pracy (strona w języku angielskim, fińskim i szwedzkim); www.vps.fi/pl/index.htm;**Ambasada RP w Helsinkach - www.helsinki.polemb.net; fińskie agencje pośrednictwa pracy: www.adecco.fi; www.manpower.fi; www.eilakaisla.fi; www.barona.fi; www.pib.fi; www.staffpoint.fi; www.agentprof.com; www.monster.fi. (BIER)

Włochy

We Włoszech ofert pracy przy taśmie jest niewiele. Poszukuje się głównie wykwalifikowanych pracowników fizycznych. Do pracy przy taśmie brakuje wykrawaczy mięsa, potrzebni są także pracownicy w przetwórniach warzyw i owoców. Zatrudnienie może otrzymać osoba, która ma doświadczenie w zawodzie, często wymagane są także podstawy języka włoskiego. Zarobki kształtują się na poziomie 1 tys. euro miesięcznie. Pracodawcy zazwyczaj gwarantują zakwaterowanie. Pracę najłatwiej znaleźć poprzez agencje pośrednictwa pracy. Dokumenty, które należy przesłać, to w pierwszej kolejności CV. Później wymagane jest także okazanie paszportu, dowodu osobistego i świadectwa ze szkoły bądź pracy oraz - jeśli to potrzebne - referencji. Więcej informacji: Ambasada Włoch w Polsce - www.italianembassy.pl; www.infopolonia.it - strona informacyjna dla Polaków wyjeżdżających do pracy we Włoszech; www.eures.praca.gov.pl - europejskie służby zatrudnienia; www.quanta.com - biuro pośrednictwa pracy; www.infoitalia.com.pl - strona poświęcona informacjom na temat Włoch. (MAKU)

Niemcy

Niełatwo znaleźć w Niemczech pracę przy produkcji czy przy taśmie. Od paru lat wiele mówi się i pisze o wykorzystywaniu polskich pracowników w niemieckich firmach i fabrykach przy tego typu zajęciach. Dlatego też szukając pracy w takim charakterze, należy być szczególnie ostrożnym, okazuje się bowiem, że nawet oferty zamieszczane w bazie wojewódzkiego urzędu pracy nie zawsze są pewne i sprawdzone. Ofert w tej branży na niemieckim rynku pracy nie ma zbyt wiele. Jeśli już pojawiają się, wymagania nie są wysokie. Często pracodawca oczekuje podstawowej znajomości języka niemieckiego, jednak nie jest to regułą. Zazwyczaj nie jest potrzebne także doświadczenie zawodowe, dlatego często zatrudniani są ludzie młodzi. Trzeba oczywiście otrzymać pozwolenie na pracę (jak w przypadku innych prac fizycznych - przy zawodach wysoko wykwalifikowanych wygląda to nieco inaczej. Najczęściej do tego rodzaju prac należą: sortowanie owoców, obróbka mięs bądź też przy produkcji części samochodowych. Zarobki są zróżnicowane, niektórzy pracują przy produkcji nawet za 3,5 euro na godzinę, jednak takie pensje jak na niemieckie warunki uważa się za wyzysk i wykorzystywanie ludzi. Normalną stawką jest ok. 8 euro za godzinę. Więcej informacji: www.wup-krakow.pl - Wojewódzki Urząd Pracy; www.hrc.pl, www.pracuj.pl, www.praca-za-granica.pl - oferty pracy oraz agencje pośrednictwa pracy, www.teamwork.com.pl - agencja pośrednictwa pracy. (MAP)

Grecja

Brakuje ofert z fabryk. Pracy można poszukiwać poprzez strony internetowe krajowych pośrednictw prowadzone w języku greckim. Pomocne mogą okazać się też adresy Ambasady Greckiej oraz międzynarodowych forów, gdzie informacje dostępne są także po angielsku. Więcej informacji: Ambasada RP w Grecji -**www.poland-embassy.gr; greckie pośrednictwo pracy - www.oaed.gr; międzynarodowe oferty pracy: www.europa.eu.int/eures, www.in2greece.com/jobs/job_forum.htm.** (ŁAB)

Francja

Ze względu na częściowe zamknięcie rynku pracy do 30 kwietnia 2009 r. i skomplikowane procedury zatrudnienia niewiele jest ofert z francuskich przedsiębiorstw. Polscy pracownicy nie mogą samodzielnie ogłaszać się na tamtejszym rynku. To pracodawca załatwia większość formalności: składa do Dyrekcji Departamentalnej Pracy, Zatrudnienia i Kształcenia Zawodowego (DDTEFP) we Francji wniosek, wnosi opłatę na rzecz urzędu migracyjnego (OMI), przedstawia charakterystykę wybranego kandydata z zagranicy oraz warunki umowy. W przedstawionej dokumentacji zobowiązany jest nawet zapewnić przyjezdnemu zakwaterowanie. Po uzyskaniu zgody kandydat na pracownika kierowany jest jeszcze w Polsce na odpowiednie badania lekarskie i otrzymuje pozwolenie na pracę. Po przyjeździe do Francji składa w lokalnym urzędzie wniosek o kartę pobytu, przedstawiając przy tym zaświadczenie lekarskie, umowę o pracę i dowód osobisty. Dobrym sposobem na uniknięcie formalności jest zatrudnianie pracowników na zasadach pracy tymczasowej. Czas pracy nie może przekroczyć wtedy sześciu miesięcy w ciągu jednego roku, ale nie są wymagane żadne zezwolenia. Tydzień pracy we Francji wynosi 35 godzin z bardzo korzystnym systemem naliczania nadgodzin, a minimalne wynagrodzenie za godzinę to 7,61 euro. Francuscy pracodawcy słyną z wysokich wymagań. Przeważnie nawet do pracy przy obsłudze taśmy produkcyjnej potrzebne jest doświadczenie na takim lub podobnym stanowisku i komunikatywna znajomość języka, najczęściej oczywiście francuskiego. Tylko w przypadku, kiedy w zakładzie pracują głównie obcokrajowcy, zatrudnia się kadrowca - tłumacza i pracownikom wystarcza wtedy znajomość angielskiego lub niemieckiego. Pozostałe wymagania uzależnione są od konkretnego stanowiska i mogą to być: odporność na ciężką pracę fizyczną, ograniczenia wiekowe, znajomość obsługi konkretnych urządzeń. Ofert pracy najlepiej szukać w prasie i Internecie, w tym szczególnie w ogłoszeniach wojewódzkich urzędów pracy i agencji pośrednictwa pracy. Szczegółowe informacje na temat warunków zatrudnienia, przyznawania urlopów i odprowadzanych podatków znaleźć można na stronach Europejskich Służb Zatrudnienia EURES. Ofertami pracy dla polskich pracowników dysponują obecnie krakowskie agencje pośrednictwa pracy, np. agencja pracy tymczasowej "Interim Europe", specjalizująca się we francuskim rynku pracy. Więcej informacji: Europejskie Służby Zatrudnienia: www.europa.eu.int/eures; francuskie publiczne służby zatrudnienia ANPE: www.anpe.fr (w języku fr.); Ambassade de France en Pologne - www.ambafrance-pl.org; Wojewódzki Urząd Pracy - www.wup-krakow.pl; Agencja Pracy Tymczasowej "Interim Europe", ul.Morawskiego 5, tel.**+48.12.398.41.84; Oferty pracy: www.travail.gouv.fr, www.anpe.fr.** (GAŁ)

Cypr

Propozycji pracy na Cyprze (greckie terytorium wyspy) jest sporo. Szukać ich należy w wojewódzkich urzędach pracy lub w prywatnych firmach zajmujących się pośrednictwem. Polacy mogą również rejestrować się na Cyprze w miejscowych biurach, jako poszukujący zatrudnienia. Praca na linii produkcyjnej wymaga znajomości języka angielskiego lub greckiego w stopniu umożliwiającym komunikację. Mile widziane jest doświadczenie w wykonywanym zawodzie. Zdarza się, że pracodawca zapewnia zakwaterowanie. Przykładowa pensja za pięciodniową pracę w fabryce w czterdziestogodzinnym wymiarze godzin w tygodniu wynosi 300 funtów cypryjskich netto miesięcznie. Jeżeli decydujemy się na wyjazd za pośrednictwem, należy spodziewać się dodatkowych kosztów w postaci składki ubezpieczeniowej KL i NNW w wysokości 350 zł miesięcznie przez cały okres zatrudnienia. Więcej informacji: www.damyprace.pl, www.eures.praca.gov.pl, www.pracainauka.pl. (GRU)

Holandia

Pracodawcy zwykle nie wymagają znajomości języka holenderskiego, ale w większości przypadków wymagana jest komunikatywna znajomość angielskiego lub niemieckiego. Osoby nieznające żadnego języka obcego również znajdują zatrudnienie. Wysokość wynagrodzenia zależy głównie od profilu produkcji i doświadczenia. Zarobki wahają się w granicach 6-6,5 euro/godz. Doświadczenie, szkolenia ani certyfikaty nie są wymagane. Preferowani są pracownicy w wieku 18-50 lat, jednak chętnie przyjmowane są również osoby po 50. roku życia, posługujące się biegle językami obcymi, posiadające doświadczenie i certyfikaty. Brak jest ograniczenia ze względu na płeć, jednak kobiety nie są przyjmowane do cięższych prac przy taśmie. Pracodawcy często wymagają od kandydata polskiego paszportu. Najczęściej pojawiające się oferty to praca przy taśmie w rzeźniach, przy pakowaniu drobiu i produktów spożywczych, sezonowo również przy produkcji bukietów i segregacji cebulek kwiatowych. Na stanowiskach przy pakowaniu żywności wymagane jest zaświadczenie o stanie zdrowia. Często firmy zatrudniające zapewniają swoim pracownikom dojazd na miejsce. Koszty zakwaterowania (ok. 40 euro/tydzień) potrącane są zwykle z wypłaty. Koszty dojazdu są najczęściej zwracane, jeżeli okres zatrudnienia wynosi przynajmniej 2-3 miesiące. Więcej informacji: www.wehhaga.nl/docs/prawa_i_obowiazki.pdf (prawa i obowiązki pracownika w Holandii), www.werk.nl/portal/page/portal/werk_nl/werknemer (holenderski urząd pracy). Biura pośrednictwa pracy specjalizujące się w rekrutowaniu kandydatów do pracy w Holandii: www.marvel.net.pl/; www.axidus.pl/; www.ottopraca.pl/index.php; www.pracaholandia.com/. Strony z ofertami pracy: www.contrain.pl/; http://pl.holandia.com.pl/index.php; www.startpeople.nl/; www.careerjet.nl/.
(JKL)

Norwegia

Norwegia nie należy do najszczęśliwszych wyborów dla poszukujących pracy przy taśmie. W obawie przed zalewem rynku tanią siłą roboczą norwescy pracodawcy poszukują pracowników wykwalifikowanych, posiadających wykształcenie kierunkowe i kilkuletnie doświadczenie w zawodzie. Równie często wymagają też co najmniej dwóch referencji z poprzednich miejsc pracy, tłumaczonych na język angielski lub norweski. Kolejne utrudnienie dla pracowników produkcyjnych stanowi bariera językowa - coraz częściej do wykonywania nawet prostych prac fizycznych oprócz angielskiego wymaga się znajomości języka norweskiego. Z uwagi na brak ofert dla pracowników fabrycznych w agencjach pośrednictwa pracy jedynym sposobem na znalezienie zatrudnienia jest własna inicjatywa i znajomość języka norweskiego na poziomie komunikatywnym. Można wtedy bezpośrednio kontaktować się z firmami w celu poszukiwania wolnych miejsc pracy, odwiedzając strony: www.gulesider.no czy www.kvasir.no/firmasok. Większość ogłoszeń publikowana jest w Internecie na norweskich portalach pracy: www.skatteetaten.no/, www.arbeidstilsynet.no/, www.aetat.no/. Osoby znające język norweski mogą także szukać pracy na miejscu, pod warunkiem, że nie przebywają w Norwegii przez okres dłuższy niż 6 miesięcy i że zarejestrują się w AETATEN (norweskim urzędzie pracy). W przeciwnym wypadku okres dozwolonego pobytu wynosi tylko 3 miesiące. Poszukujący pracy muszą również posiadać pozwolenie na pobyt z uprawnieniem do podjęcia pracy, do czego konieczne jest otrzymanie oferty pracy na pełnym etacie (40 godzin tygodniowo).
O pozwolenie można ubiegać się w Polsce przez norweską ambasadę (koszt pozwolenia wynosi wtedy ok. 300 zł) lub na miejscu, składając wniosek na policji (w tym przypadku pozwolenie wydane zostaje bezpłatnie). Wniosek o pozwolenie na pobyt z uprawnieniem do podjęcia pracy może złożyć również pracodawca, o ile posiada upoważnienie pracownika. Formularze znajdują się na stronie www.udi.no.
Z wyjątkiem branży budowlanej w Norwegii nie obowiązują minimalne ustawowe stawki wynagrodzenia. Wysokość pensji pracownika wynika z zawartych umów płacowych pomiędzy pracodawcą a organizacjami pracowniczymi lub ze specjalnych porozumień płacowych pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Więcej informacji: www.nav.no; www.wehoslo.com/polski/; www.amb-norwegia.pl/Workinnorway/; www.stepstone.com. (DAG)

Belgia

Wymagania stawiane przez pracodawców belgijskich pracownikom w fabrykach i przy taśmach to przede wszystkim dyspozycyjność i gotowość do pracy na stałe. Są oni zatrudniani w oparciu o umowę o pracę, przysługują im świadczenia socjalne (nawet około 100 euro na dziecko, niekoniecznie mieszkające w Belgii). Minimalna płaca za godzinę przy pracy taśmowej to 10 euro brutto. Firmy zatrudniające to przede wszystkim małe lub średnie przedsiębiorstwa, w których liczy się postawa pracowników. Wielu pracodawców widząc zaangażowanie, wysyła ich na bezpłatne lekcje niderlandzkiego. Aby móc pracować w Belgii, Polacy muszą uzyskać pozwolenie na pracę, o które do miejscowego urzędu gminy występuje pracodawca. Pobyt w Belgii przekraczający trzy miesiące również wymaga uzyskania pozwolenia. Konieczne do tego dokumenty to: ważny dowód osobisty lub paszport, przetłumaczony akt urodzenia, umowa najmu, trzy fotografie. Więcej informacji: www.msz.gov.pl. Wszelkie formalności są również załatwiane przez biura pośrednictwa pracy, które wysyłają pracowników do Belgii, m.in. - www.wbspraca.pl.
(PAULA)

Islandia

Zatrudnienie bez problemu można znaleźć w fabrykach przetwórstwa rybnego. W dużych portach i w miastach przede wszystkim na zachodzie i północy kraju oraz w Reykjaviku zajęcie znajdą wszyscy gotowi do pracy w nadgodzinach i na nocne zmiany. Wynagrodzenie to około 120 tys. ISK miesięcznie. Pracodawcy często zapewniają zakwaterowanie w przyzakładowych hotelach. Aktualnie pracowników poszukują: Brim Seafood**(www.randburg.com/is/ua) i firma Ora (www.ora.is/english.htm). Praca przy taśmie czeka także na statkach - przetwórniach rybnych. Oczyszczanie, filetowanie, ważenie i pakowanie ryb to główne wykonywane tam czynności. O zatrudnienie łatwo także w fabrykach produkujących części maszyn do przetwarzania żywności (np. w firmie Marel Food System). Zarobić można około 400 tys. ISK miesięcznie. Pracodawcy wymagają czasem komunikatywnej znajomości języka angielskiego. Więcej informacji: http://europa.eu.int/eures/home.jsp?lang=pl - portal dla wszystkich poszukujących zatrudnienia za granicą. Można tu znaleźć kilka ogłoszeń z ostatnich dni dotyczących pracy przy taśmach na Islandii; www.randburg.com/is/fisheries/fishprocessing.html - link do internetowych stron fabryk przetwórstwa rybnego, na których często znajdują się ogłoszenia o pracę; www.vsi.is/displayer.asp?p=ASP\Pg0.asp - konfederacja pracodawców islandzkich; www.asi.is/ - Islandzka federacja pracy; www.si.is/** - federacja przemysłu islandzkiego. (SPA)

Austria

W okresie przejściowym utrzymany zostaje w Austrii system pozwoleń na pracę. Dotyczy to również pracowników szukających zatrudnienia w fabrykach. Pierwszym krokiem w celu uzyskania pracy jest promesa pozwolenia na zatrudnienie (Beschäftigungsbewilligung). Później konieczne jest znalezienie pracodawcy, który zgłosi wniosek o pozwolenie na pracę w regionalnym Urzędzie Pośrednictwa Pracy. Zezwolenie jest wydawane, jeśli pozwala na to sytuacja na lokalnym rynku pracy. W praktyce uzyskanie takiego pozwolenia nie jest łatwe z uwagi na kontyngent przyjęć cudzoziemców, który i po 1 maja 2004 r. nie uległ zwiększeniu. Wymagania zazwyczaj wymieniane w ofertach pracy w fabrykach przy taśmie w Austrii to: CV (do którego załączone powinno być świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, zazwyczaj mile widziane jest wykształcenie zawodowe), doświadczenie zawodowe (w zależności od charakteru pracy, najczęściej roczne lub dwuletnie), znajomość języka niemieckiego tylko w stopniu koniecznym do wykonywania zawodu (chodzi o znajomość branżowego słownictwa i możliwość komunikowania się ze współpracownikami), umiejętność pracy w zespole. Niekiedy wymagane są badania lekarskie, które zazwyczaj przeprowadzane są już w Austrii. Średnie zarobki osób rozpoczynających karierę zawodową w Austrii wahają się od 18 tys. do 25 tys. euro rocznie. Więcej informacji: www.austria.gv.at; www.lanet.at/ams; www.personel.at; www.personalberatung.at; www.handelsratpolen.at/index_pl.htm; www.bmags.gv.at//cms/site/; www.ams.or.at; www.alpha.at; www.oeh.jobfinder.at.
(ŁUG)

Dania

Niedawno zakończyła się w Polsce promocja duńskiego rynku pracy. Przybrała ona niekonwencjonalną formę mobilnego autobusu, na pokładzie którego znajdowali się polscy i duńscy doradcy z Eures (Europejskie Służby Zatrudnienia), przedstawiciele wojewódzkich urzędów pracy, członkowie duńskich związków zawodowych oraz pracodawcy. Spotkania organizowane z inicjatywy Danish Labour Market Authority, Eures, Ambasadę Królewską Danii w Polsce i przy wsparciu wojewódzkich urzędów pracy miały za zadanie pozyskać jak największą liczbę polskich pracowników. Duńczycy mają około 100 tys. wakatów, także dla poszukujących pracy przy taśmie. Akcja "Mobilny autobus - promocja duńskiego rynku pracy" objęła tereny północnej Polski, nie dotarła na południe. Nie ma jednak formalnych przeszkód, żeby uzyskać w Danii zatrudnienie. Wystarczy zgłosić się do najbliższego urzędu pracy, gdzie znajdziemy oferty.
Aby zatrudnić się w Danii niezbędne jest uzyskanie zezwolenia na pobyt i pracę od duńskiego urzędu ds. cudzoziemców. Wymagany jest komunikatywny angielski bądź niemiecki. Na miejscu pracodawcy często pokrywają koszty kursu duńskiego. Minimalne wynagrodzenie to ok. 13 euro za godzinę. Trzeba się jednak nastawić na wysokie koszty utrzymania. Więcej informacji:**wwww.workimport.dk; www.eures.dk; Ambasada Królestwa Danii w Polsce - www.ambwarszawa.um.dk; Duński Urząd Imigracyjny - www.nyidanmark.dk; AMS (duńskie pośrednictwo pracy) - www.ams.dk; Jobbank - baza ofert pracy w Danii: www.jobbank.dk.** (DŁ)

Szwajcaria

W Szwajcarii ofert pracy dla pracowników przy taśmie jest raczej niewiele. Polacy mogą znaleźć zatrudnienie w przemyśle spożywczym oraz przetwórczym. Nie jest tu wymagane doświadczenie ani konkretne wykształcenie. Oczekuje się umiejętności pracy w zespole, dokładności, komunikatywnej znajomości języka niemieckiego (lub francuskiego), a czasem również wytrzymałości fizycznej. Poszukiwane są osoby w wieku 20-50 lat. Podobne cechy powinien mieć pracownik przy taśmie w przemyśle motoryzacyjnym, jednak tutaj wymaga się również wykształcenia (czasem też niewielkiego doświadczenia) w branży mechaniki samochodowej. Niektórzy pracodawcy oczekują gotowości do pracy po godzinach i w weekendy. Zarobki są bardzo zróżnicowane. Zwykle wynoszą ok. 8-10 euro za godzinę.
Aby otrzymać wymagane pozwolenie na pracę (i automatycznie pozwolenie na pobyt) należy po znalezieniu pracy złożyć odpowiedni wniosek w ambasadzie Szwajcarii (Ambasada Konfederacji Szwajcarii, al. Ujazdowskie 27,00-540 Warszawa). Dołączyć do niego należy: 3 zdjęcia, 3 kopie umowy o pracę oraz 3 formularze wizowe. Pozwolenie zostanie wydane tylko wtedy, gdy limit zatrudnienia dla cudzoziemców z nowych państw członkowskich UE na dany rok nie jest jeszcze wykorzystany. Więcej informacji i oferty pracy: www.hrc.pl/index.php?dzid=124\did=692\part=2, www.jobsuchmaschine.ch/, www.treffpunkt-arbeit.ch/. (CT)

Słowenia

Słoweńskie fabryki nie zachęcają Polaków wysokimi zarobkami. Pracując przy produkcji można zarobić ok. 480 euro (za zmianę dzienną) lub ok. 630 euro (za noce) miesięcznie. Pracodawca często zapewnia jeden posiłek profilaktyczny, ale zakwaterowanie i dojazd trzeba pokryć z własnej kieszeni (wynajem pokoju kosztuje średnio ok. 100 euro). Doświadczenie w zawodzie jest mile widziane, chociaż niektórzy oferują dwudniowe przyuczenie. Wymagane jest CV w języku angielskim. Ogłoszeń warto szukać na stronie internetowej www.eures.praca.gov.pl.
(NAT)