Wątpliwy pożytek publiczny

Kłopotliwy procent

   Organizacja pożytku publicznego to termin w naszej rzeczywistości nowy. Tak stowarzyszenia i organizacje pozarządowe określa nowa ustawa. Stowarzyszenia chcąc być poważnym partnerem w rozmowach z władzami samorządowymi lub instytucjami wspierającymi ich działalność powinny się przerejestrować na organizacje pożytku publicznego (o.r.p.). Ustawodawca jest bardzo "łaskawy", zgodnie z jego wolą przerejestrowanie jest bezpłatne i jest to deklaracja... myląca. Otóż w dalszej części ustawy jest zapis, że rejestracja o.r.p powinna być podana do publicznej wiadomości na łamach jednego z resortowych biuletynów. Takie ogłoszenie jest jednak płatne i kosztuje 500 złotych.
   Kolejny akt łaski ze strony ustawodawcy to możliwość pozyskiwania funduszy od każdego obywatela RP. Każdy mieszkaniec Polski może przekazać na rzecz przez siebie wybranej o.r.p. 1 (słownie) jeden procent swojego podatku. Rzecz w tym, że nie należy spodziewać się zbytniego zainteresowania taką formą wspierania słusznych inicjatyw. Prześledźmy to na przykładzie.
   Mój znajomy sporządził niedawno deklarację podatkową za ubiegły rok, z której wynika, iż jego roczny podatek zamyka się kwotą 409 złotych. 1 procent z tej kwoty to 4,09 zł. Tyle mógłby więc przekazać na o.r.p., gdyby ustawa funkcjonowała w zeszłym roku. Musiałby jednak najpierw wybrać jedno z 35 stowarzyszeń działających na terenie powiatu. Później powinien pójść na pocztę lub do banku, żeby dokonać wpłaty, jeśli wcześniej sam obliczy, ile podatku ma odprowadzić w skali roku. Tutaj oczywiście zapłaci za dokonaną operację. Należy jeszcze w odpowiedniej rubryce przekazu napisać: "wpłata na rzecz organizacji pożytku publicznego na podstawie art. 27d ustawy o podatku od osób fizycznych" - w ten sposób uniknie się ewentualnych nieporozumień z Urzędem Skarbowym. Pokwitowanie trzeba zachować na wypadek, gdyby Urząd Skarbowy żądał wyjaśnień na temat dokonanej wpłaty. Jeśli wszystko zostało przeprowadzone prawidłowo, można liczyć na zwrot wpłaconej kwoty (minus koszty przeprowadzonej transakcji). Jeśli jednak popełniony został choć drobny błąd, mogą być poważne kłopoty. Można więc być pewnym, że mało kto zdecyduje się na tak skomplikowaną procedurę dla tak niewielkiej kwoty.
   Jeśli ktoś jednak zdecyduje się wspomóc jakąś o.r.p., to podaję instrukcję dotyczącą wypełniania formularzy PIT.
   W części zatytułowanej "Obliczenia zobowiązania podatkowego" znajduje się rubryka "Kwota zmniejszenia z tytułu wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego - na podstawie art. 27d ustawy". Dla PIT-36 jest to pozycja nr 192, dla PIT-37 pozycja 123. Tutaj należy wpisać kwotę stanowiącą 1 procent od wysokości podatku.
   Inaczej rzecz ma się z firmami, które chciałyby się podzielić swoimi zyskami z o.r.p. Jeszcze do niedawna nie było ustaleń co do górnej granicy kwoty, którą można było na ten cel przeznaczyć. Teraz jest to maksymalnie 350 złotych w skali roku. Jeśli więc jakaś o.r.p. zechce na początku roku przeprowadzić jedną z planowanych akcji charytatywnych (przewidzianych statutem), to może mieć kłopoty z realizacją pozostałych. Tak oto rząd zesłał na społeczeństwo wątpliwe dobrodziejstwo ustawy o organizacjach pożytku publicznego. Waldemar PĄczek