Wawel okiem Mitoraja

Krakowski etap "Wielkiej podróży" będzie komentował Igor Mitoraj FOT. DAWID PARUS

SZTUKA. W programie "Grand Tour" francuskiej telewizji FT 3, który poświęcony ma być renesansowi w Europie, jednym z kilku przystanków będzie Kraków

Do opisywania Krakowa francuscy twórcy programu zaprosili Igora Mitoraja. Artysta przyjął zaproszenie. Z tym wiązała się głównie jego dopiero co zakończona wizyta w Krakowie.

Wybór Igora Mitoraja do krakowskiej części "Grand Tour" ma liczne uzasadnienia. Artysta w tutejszej ASP rozpoczął studia artystyczne, a przed kilku laty otrzymał doktorat honorowy macierzystej uczelni. Studia kontynuował w Paryżu, tam również debiutował jako rzeźbiarz i zaczął zdobywać międzynarodowe uznanie. Od 1983 r. mieszka we Włoszech. Ma pracownię w Pietrasanta, w Toskanii, w pobliżu sławnych złóż marmuru.

W Krakowie znajduje się 6 rzeźb Igora Mitoraja. Dwie podwójne stoją w Muzeum Narodowym, akt męski w głównym budynku ASP. Pozostałe trzy eksponowane są w przestrzeni publicznej - "Luci di Nara" na dziedzińcu Instytutu Historii Sztuki UJ przy ul. Grodzkiej; "Eros Bendato" w Rynku Głównym (od blisko 10 lat znaczy punkt, w którym młodzi krakowianie umawiają się znacznie częściej niż pod "Adasiem") i "Narodziny Erosa" przed nowym gmachem Opery Krakowskiej.

To największa w Polsce liczba prac tego artysty skupiona w jednym mieście.

Najbliższym miejscem, gdzie obecnie można oglądać rzeźby Igora Mitoraja, jest Berlin. Trwa tam jeszcze wystawa zorganizowana z inicjatywy ministerstw spraw zagranicznych Niemiec i Francji w 50. rocznicę podpisania traktatu elizejskiego. Wystawiono 16 brązów, które - jak pisze Peter Femfert, niemiecki kurator - "można oglądać w poruszającym dialogu".

Większość tych prac powstała po 2003 r., kiedy to Igor Mitoraj miał wielką wystawę w Krakowie. W Polsce więc nie były dotąd pokazywane. "Ikar Bendato", "Hermas Pietrificato", "Osiride Addor-mentato Screpolato", także "Dedal"- to rzeźby, które chciałoby się zobaczyć i u nas. Na razie stoją w stolicy Niemiec. "Igor Mitoraj łączy w swoich rzeźbach antyczny ideał doskonałego i wiecznego piękna z motywem przemijania i podważa wszelką ziemską perfekcję" - pisze niemiecki krytyk. Wystawie towarzyszy album z tekstami w językach niemieckim, francuskim i polskim, co jest ukłonem w stronę artysty, którego polskie pochodzenie podkreślono również w tekście. Mowa jest tam także o "niesamowitości" życiorysu, w którym łączą się i nakładają na siebie akcenty niemieckie, polskie, francuskie, włoskie.

Majowa wizyta Igora Mitoraja w Krakowie była krótka. Artysta wrócił do przerwanej pracy. Przygotowuje scenografię do monumentalnego wystawienia "Requiem" Verdiego we Włoszech, w sławnej "Arenie". Ma już w dorobku scenografie operowe, ale nigdy dotąd nie przygotowywał oprawy plastycznej dla muzyki oratoryjnej. Ta do "Requiem" przechodzi obecnie ze sfery koncepcyjnej w wykonawczą.

Miejsce Krakowa w telewizyjnym cyklu wyznaczone zostało pomiędzy Florencją a zamkami nad Loarą. U nas w roli głównej występuje Wawel jako miejsce pięknie przeprowadzające od renesansu włoskiego do francuskiego.

Renesansowy Wawel ma bliskie związki z Florencją; przebudowę rozpoczął Franciszek Florentczyk, a kontynuował Bartolomeo Berrecci urodzony w Pontassieve niepodal Florencji. Po nich był kolejny Florentczyk, Santi Gucci. W tę doskonałą "florenckość" pewien zamęt wprowadza Jan Maria Mosca zwany Padovano (a więc z Padwy pochodzący), którego pracownia rzeźbiarska mieszcząca się w domu Bursy Niemieckiej przy ul. Brackiej też wniosła swój wkład w renesansowy Kraków.

Włoscy (a głównie pochodzący z Toskanii) mistrzowie zakładali swoje pracownie od podstaw, angażując tutejszych współpracowników i uczniów, sięgając po miejscowe materiały. Mamy więc włoski renesans (w dobrym wydaniu) muśnięty lokalnością.