Więcej niż witamina

Zbyt niska podaż witaminy D wśród polskiej populacji wynika z braku możliwości dostarczenia odpowiedniej jej ilości drogą naturalną. Ponad 90 proc. witaminy D powinno bowiem pochodzić z syntezy skórnej (słońce), która w naszej szerokości geograficznej, przy współczesnym trybie życia w zamkniętych pomieszczeniach, częstej otyłości i stosowaniu filtrów UV, jest ograniczona. Niestety, nawet dobrze zbilansowana dieta (ryby morskie, m.in. łosoś, dorsz, tuńczyk, śledź, makrela, sardynki oraz tran, a także wątroba, ser, żółtko jaj i niektóre grzyby) nie może dostarczyć wystarczającej ilości witaminy D - w rezultacie konieczna jest jej suplementacja, praktycznie przez cały rok. Szacuje się, że 90 proc. Polek cierpi na jej niedobory.

Kobieca witamina

Witamina D jest prohormonem metabolizowanym do aktywnej postaci przez nerki, dlatego wpływa na równowagę hormonalną kobiety. Poprzez receptory w każdej komórce ciała, witamina D oddziałuje kompleksowo na niemal wszystkie narządy i układy. Niedostateczna jej ilość przyczynia się do rozwoju krzywicy u dzieci, a u dorosłych do osteoporozy. Ponadto niedobór witaminy D zwiększa ryzyko rozwoju otyłości, chorób układu krążenia (zwłaszcza nadciśnienia), cukrzycy, chorób zapalnych, autoimmunologicznych (np. stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń) oraz nowotworów (piersi, prostaty, jelita grubego). Niedobór może także przyspieszyć proces starzenia się organizmu.

Witamina D określana jest przez specjalistów jako „kobieca witamina”. Odpowiedni jej poziom zmniejsza ryzyko rozwoju chorób kobiecych, np. endometriozy i zespołu policystycznych jajników (PCOS), a także częstszej u pań choroby Hashimoto. Bardzo ważny jest także jej udowodniony klinicznie wpływ na płodność kobiet. Wykazano, że suplementacja witaminą D zwiększa skuteczność stymulacji owulacji u niepłodnych par, w których kobieta ma stwierdzony zespół policystycznych jajników. Udowodniono, że kobiety z PCOS, u których odnotowano prawidłowy poziom witaminy D, mają o 20-30 proc. większe szanse na zajście w ciążę. Dzieje się tak, ponieważ wzmacnia ona działanie wytwarzanej w przysadce mózgowej i niezbędnej do prawidłowej pracy jajników gonadotropiny, hormonu kluczowego dla płodności kobiety, tym samym wpływając na łatwość i szybkość dojrzewania komórek jajowych. Witamina D wspiera nie tylko te kobiety, które zachodzą w ciążę naturalnie, ale również te, które decydują się na zapłodnienie pozaustrojowe. Wykazano, że u kobiet suplementowanych odsetek skutecznej terapii wykorzystującej techniki wspomaganego rozrodu jest wyższy niż u tych, które suplementacji nie otrzymały.

Element profilaktyki

Okresem, w którym kobieta powinna zwrócić szczególną uwagę na poziom witaminy D i uzupełnienie ewentualnego niedoboru, jest etap przygotowań do ciąży. Dzięki temu w kluczowych pierwszych dniach po zapłodnieniu prawidłowo przebiegają procesy implantacji zarodka decydujące dla przebiegu ciąży. Środowiska medyczne zrzeszające największe autorytety ginekologii i położnictwa potwierdzają, że suplementacja witaminą D jest ważnym elementem profilaktyki najczęstszych powikłań:

- cukrzycy ciążowej
- stanu przedrzucawkowego
- infekcji pochwy
- zaburzeń rozwoju płodu przedwczesnego porodu
- niskiej wagi urodzeniowej dziecka.

Z uwagi na korzystny wpływ witaminy D nie tylko w okresie starań o dziecko, ale również w przebiegu całej ciąży, suplementacja zalecana jest kobietom planującym macierzyństwo, kobietom mającym problemy z zapłodnieniem, ale także tym, które nie wykluczają ciąży w przyszłości. Znalazło to odbicie w tegorocznym ujednoliconym stanowisku Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Zgodnie z wytycznymi dla Europy Środkowej z 2013 r., PTG rekomenduje suplementowanie witaminy D w populacji zdrowych kobiet w wieku rozrodczym w dawkach 800-2000 j.m. na dobę od września do kwietnia lub przez cały rok, jeśli nie ma zapewnionej w okresie letnim odpowiedniej skórnej syntezy. U kobiet podczas całej ciąży zaleca się dawki od 1500 do 2000 j.m. witaminy D na dobę - zawsze pod okiem lekarza.