Wielicka kronika sportowa

Wieliczka wychowała wielu znakomitych sportowców. Kto w to nie wierzy, powinien wybrać się na wystawę "Sport w Wieliczce w XIX-XX wieku" w Muzeum Żup Krakowskich. - Przygotowywałem artykuł poświęcony historii wielickiego "Sokoła".
Pomyślałem wtedy, że warto pokazać szerzej "sportową Wieliczkę": i tę sprzed lat, i tę dzisiejszą, po to, by promować sport i przypomnieć dawnych znakomitych zawodników z tutejszym rodowodem - stwierdził twórca wystawy Paweł Krokosz, gdy zapytaliśmy go, skąd pomysł zorganizowania sportowej ekspozycji w salinarnym muzeum.

Początek dobrego: gimnastyka i dwa koła
Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" powstało w Wieliczce w 1892 roku i aż do likwidacji, która miała miejsce trzy lata po zakończeniu II wojny światowej, było wiodącym stowarzyszeniem popularyzującym uprawianie różnych dyscyplin sportu. Zgodnie z nazwą organizacji ,w "Sokole" stawiano przede wszystkim na gimnastykę.

- W czasach świetności do "Sokoła" należało ponad 100 osób. Niestety z działalności tej organizacji nie zachowało się wiele pamiątek, tylko trochę dokumentów m.in. spis członków towarzystwa oraz kilka zdjęć
- mówi Paweł Krokosz.

Sport rowerowy zaczął być popularny w Wieliczce jeszcze w latach 90-tych XIX wieku, kiedy przy "Sokole" powstał oddział kolarski, a roku 1924 roku zawiązano w mieście Klub Cyklistów i Motorzystów, do którego należało wielu znamienitych wieliczan (m.in. prawnicy, lekarze, urzędnicy salinarni i miejscy). Jak opowiada Paweł Krokosz - w latach 30-tych ubiegłego wieku Klub Cyklistów i Motorzystów miał połączyć się z PTG Sokół, ale z jakiegoś powodu rzecz upadła.

W 1927 roku powstał Kolejowy Klub Sportowy "Wieliczanka" (dziś Towarzystwo Sportowe "Wieliczanka"), a 20 lat później utworzono Górniczy Związkowy Klub Sportowy Wieliczka, który w 1957 roku przemianowano na - Klub Sportowy Górnik Wieliczka.

- Wśród założycieli "Wieliczanki" był m.in. urzędnik kolejowy Klemens Sosin. Mieszkał on przy ulicy Piłsudskiego, a przy jego domu był kort tenisowy zamieniany zimą na lodowisko - opowiada twórca wystawy "Sport w Wieliczce w XIX - XXI wieku", na której można oglądać nie tylko archiwalne zdjęcia sportowych obiektów z ul. Piłsudskiego, ale także dawną rakietę do tenisa oraz buty, w których uganiano się niedyś za tenisową piłeczką.

Świat kręcił się wokół piłki
W "Wieliczance" i "Górniku" sekcje piłki nożnej działały od początku istnienia klubów. Nie brakowało wieliczan, którzy odnosili na tym polu światowe sukcesy. Do grona najbardziej utytułowanych polskich piłkarzy należą Adam Musiał (wychowanek KS Górnik Wieliczka) i Kazimierz Kmiecik (wychowanek LKS Węgrzcanka). Obaj piłkarze byli m.in. w kadrze Kazimierza Górskiego, która w 1974 roku wywalczyła trzecie miejsce podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej, rozgrywanych w RFN.

Na wielickiej wystawie można oglądać nie tylko brąz z mistrzostw świata (ofiarowany na ekspozycję przez Adama Musiała), ale też złoty medal zdobyty przez polskich piłkarzy w 1972 roku podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium. To trofeum - oraz złote piłkę i piłkarskie korki, prezent od PZPN dla piłkarzy z okazji olimpijskiego mistrzostwa - wypożyczył na ekspozycję Kazimierz Kmiecik.

"Wielicka" dyscyplina to także siatkówka. Dziewczęca reprezentacja Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego (powołano go w 1980 roku) odnosi sukcesy na szczeblu regionalnym i krajowym, a zawodniczka tego klubu Alicja Grabka została powołana do reprezentacji Polski kadetek. Także z Wieliczki pochodzi Bartosz Janeczek, który w minionej dekadzie otrzymał powołanie do siatkarskiej reprezentacji mężczyzn (ostatecznie jednak w niej nie zagrał).

A w 1998 roku rozpoczął działalność w Wieliczce koszykarski - Uczniowski Klub Sportowy "Regis", którego zawodnicy sięgają po mistrzostwo Małopolski oraz zajmują wysokie miejsca w turniejach krajowych i międzynarodowych.

Przewodzą w szachach i sportach walki
Szachistka Anna Jurczyńska z Wieliczki zdobywała w latach 50-tych minionego stulecia medale na mistrzostwach Polski i na arenie międzynarodowej. Dziś chlubą Wieliczki jest kilkunastoletni arcymistrz szachowy Jan Krzysztof Duda.
Prócz rozmaitych eksponatów związanych z mistrzami szachów z wielickim rodowodem, na wystawie jest kącik, gdzie każdy może rozegrać partię królewskiej gry. Szachownica jest jednak zwykła, taką jaką można kupić obecnie w wielu sklepach.

- Wprawdzie mama Jasia Dudy chciała dać nam jedną z szachownic syna, ale woleliśmy nie ryzykować. Jasiu jest tak znanym sportowcem, że obawialiśmy się, że ktoś ze zwiedzających może nie oprzeć się pokusie i zabrać sobie pionek na pamiątkę - stwierdza Paweł Krokosz.

W latach 60- i 70-tych ubiegłego wieku w sekcji bokserskiej "Górnika" wyróżniał się Grzegorz Bohosiewicz, a dziś Wieliczka ma Artura Szpilkę. Szkoleniem młodych bokserów zajmuje się tu od lat Władysław Ćwierz. Spod jego ręki wyszło już 14 mistrzów boksu.

Od lat działają w Wieliczce także szkoły prowadzące zajęcia ze wschodnich sztuk walki m.in.: Szkoła Sztuk Walki Kung Fu Lung, Klub Sportowy Oyama i wielicka sekcja Krakowskiego Centrum Taekwon-do. Ich zawodnicy sięgają po światowe laury, jak np. mistrz kung-fu Tomasz Chabowski, który zdobył złoto globu w 2000 roku.

Właśnie on będzie gościem najbliższego "Spotkania z mistrzem", organizowanego cyklicznie na wystawie "Sport w Wieliczce w XIX-XXI wieku". Start 17 grudnia o godz. 11.