Nikita Pietrow "Stalinowski kat Polski Iwan Sierow" Demart, Warszawa 2013
Książka
Nie zdobył co prawda tak wielkiej sławy, jak jego poprzednicy zarządzający "resortem" (Jagoda, Jeżow, Beria), acz lista jego zbrodni jest równie długa. Co ważne, szczególną rolę odegrał w historii Polski.
Ukazała się właśnie napisana przez Nikitę Pietrowa biografia Iwana Sierowa, w latach 1954-1958 szefa KGB, prawej ręki Nikity Chruszczowa w procesie tzw. destalinizacji. Dziełu zatytułowanemu w oryginale "Pierwyj priedsiedatiel KGB Iwan Sierow", polski wydawca, nadał tytuł "Stalinowski kat Polski Iwan Sierow", zwracając uwagę na najważniejszą z naszego punktu widzenia część jego biografii. Warto jednak zauważyć, że i dla autora, i dla firmującego to dzieło rosyjskiego Stowarzyszenia Memoriał wątek polski wcale nie jest najistotniejszy.
Dla nas Sierow to przede wszystkim autor dokonanej w marcu 1945 roku prowokacji - zwabienia na "rozmowy" przywódców Polskiego Państwa Podziemnego - zakończonej słynnym "procesem szesnastu". Pamiętamy też o jego udziale w stłumieniu powstania węgierskiego z roku 1956, kiedy osobiście kierował operacjami KGB.
Sierow wypłynął na fali rekonstrukcji NKWD po wielkiej czystce, czyli usunięciu Jeżowa i jego ekipy. W roku 1939, jeszcze jako wojskowy, został skierowany do pracy w NKWD. Jego kariera potoczyła się szybko. W roku 1941 dowodził grupą operacyjną pacyfikującą Autonomiczną Republikę Niemców Nadwołżańskich.
W lutym 1943 kierował w Stalingradzie tworzeniem obozów jenieckich dla Niemców. Brał udział w operacjach przesiedlania Czeczeńców, Inguszy i Tatarów Krymskich. W roku 1944 kierował na Litwie "oczyszczaniem" zaplecza frontu, czyli rozbrajaniem i aresztowaniem żołnierzy AK. 6 marca 1945 został zatwierdzony na stanowisku doradcy NKWD przy polskim Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. Za działalność na terenie Polski odznaczono go Orderem Virtuti Militari IV Klasy (odebranym w roku 1995).
Mimo zbrodni dokonywanych za rządów Stalina Sierowowi po jego śmierci nie tylko udało się zachować swoją pozycję, ale nawet ją wzmocnił. "Sierow to bardzo uczciwy członek Partii i jeśli nawet jak wszyscy - powiedzmy - czekiści miał coś na sumieniu, to sam padł ofiarą ogólnej polityki prowadzonej przez Stalina" - mówił o nim Chruszczow, sam oczywiście mający siebie za "uczciwego członka partii". I to właśnie Sierowowi powierzył Chruszczow reformę organów bezpieczeństwa po usunięciu Berii. Ale Sierow swą władzą nie cieszył się zbyt długo. O jego ostatecznym upadku przesądziła afera płk. Olega Pieńkowskiego, w roku 1962 aresztowanego i straconego pod zarzutem szpiegostwa (Sierow i Pieńkowski byli zaprzyjaźnieni).
Jednak najbardziej efektowna pointa do biografii została dopisana w roku 2005. W 15 lat po śmierci, w jego rodzinnej wsi, wmurowano poświęconą mu pamiątkową tablicę.
WŁODZIMIERZ JURASZ
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
