Z kalendarium: 21.10 - 27.10

27 października 1870
KAPITULACJA. W wojnie francusko-pruskiej skapitulowała twierdza Metz. Miasto było oblegane przez pruską 2. Armię. Francuzi dwukrotnie próbowali przełamać oblężenie, ale za każdym razem byli odpierani. Maszerująca Metzowi na odsiecz armia marsz. Patrice’a Mac-Mahona została rozgromiona pod Sedanem. W takiej sytuacji 27 października obrońca Metzu marsz. Bazaine zdecydował się poddać swoją armię i miasto.

26 października 1881
STRZELANINA. W miasteczku Tombstone w Arizonie doszło do strzelaniny w O.K. Corral. Zastępcy szeryfa, bracia Earp (Wyatt, Virgil i Morgan) przy pomocy Doca Hollidaya zmierzyli się z przestępcami z tzw. grupy The Cowboys: braćmi Clanton i McLaury. W strzelaninie zginął jeden z Clantonów i obaj bracia McLaury. Walka stała się słynna, a Hollywood nakręciło o niej kilka filmów.

27 października 1922
MARSZ NA RZYM. Włoscy faszyści rozpoczęli marsz na stolicę kraju w celu przejęcia władzy. Około 30 tys. członków bojówek, tzw. Czarnych Koszul, podążało w kierunku Rzymu. W obliczu takiego zamachu rząd przygotował dekret o wprowadzeniu stanu wojennego, ale król Wiktor Emanuel III odmówił jego podpisania. Następnie zaś, 28 października, przekazał władzę przywódcy ruchu faszystowskiego Benito Mussoliniemu.

23 października 1929
WIEŻOWIEC. Nowojorski drapacz chmur Chrysler Building stał się najwyższym budynkiem na świecie (318,9 m). Tego dnia na jego szczycie zamontowano 60-metrową iglicę wykonaną z nierdzewnej stali, co dało mu wysokość 318,9 m. Tym samym gmach odebrał wieżowcowi Trump Building (282,5 m) tytuł najwyższego budynku świata. Cieszył się nim krótko, bo w 1931 r. został przewyższony przez Empire State Building (443,2 m).

27 października 1939
ARESZTOWANIE. Niemcy aresztowali prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego. Starzyński, który z poświęceniem współkierował obroną miasta we wrześniu 1939 r., po kapitulacji pozostał na stanowisku. Niemcy aresztowali go 27 października, osadzili w Areszcie Centralnym w Warszawie, a następnie przewieźli na Pawiak. Prezydent został najprawdopodobniej rozstrzelany przez gestapo między 21 a 23 grudnia w Warszawie lub jej okolicach.

27 października 1941
POWRÓT MARSZAŁKA. Do okupowanego kraju wrócił potajemnie marsz. Edward Rydz-Śmigły. Internowany w 1939 r. w Rumunii Śmigły przedostał się najpierw na Węgry, a stamtąd do Generalnej Guberni. Granicę przekroczył pieszo razem z kilkoma współpracownikami w Suchej Górze 27 października. Zamieszkał incognito w Warszawie, gdzie podjął działania zmierzające do włączenia się do konspiracji. Niebawem ciężko zachorował i zmarł.

21 października 1949
STATEK. Do eksploatacji przekazano statek SS „Sołdek”, pierwszą jednostkę pływającą zbudowaną w całości w Polsce po zakończeniu wojny. Statek otrzymał nazwisko ówczesnego trasera Stoczni Gdańskiej, przodownika pracy Stanisława Sołdka, a jego żona Helena została matką chrzestną. „Sołdek” pływał do 30 grudnia 1980 r., a pięć lat później został statkiem muzeum zacumowanym na Motławie w Gdańsku.

21 października 1963
OBŁAWA. W obławie SB i ZOMO we wsi Majdan Kozic Górnych na Lubelszczyźnie zastrzelony został ostatni żołnierz podziemia antykomunistycznego sierż. Józef Franczak ps. „Lalek”. Wydany przez konfidenta Franczak bronił się strzelając z pistoletu. Gdy próbował przedrzeć się przez linię obławy, został trafiony i po kilku minutach zmarł. Pochowano go w bezimiennym grobie w Lublinie.

25 października 1973
KONIEC WOJNY. W wojnie izraelsko-arabskiej zwanej wojną Jom Kippur zawarto zawieszenie broni. Konflikt rozpoczął się 6 października, w dniu żydowskiego święta Jom Kippur, niespodziewanym uderzeniem sił Egiptu i Syrii, które najechały półwysep Synaj i Wzgórza Golan. Jednak w wyniku kontruderzenia izraelskiego Syryjczycy zostali odparci, a siły egipskie na Synaju rozcięte. 25 października zawarto rozejm.

22 października 1982
PREMIERA. W USA odbyła się premiera filmu „Rambo – Pierwsza krew” w reżyserii Teda Kotcheffa. Film opowiadał o mającym kłopoty emocjonalne weteranie konfliktu wietnamskiego, który wypowiada prywatną wojnę władzom małego miasteczka w górach. Główną rolę zagrał Sylvester Stalonne, a film odniósł duży sukces. Jego kontynuacje – „Rambo II” i „Rambo III” - stały się klasykami kina akcji.