Z kalendarium

26 maja 1648
* KLĘSKA. Podczas powstania Bohdana Chmielnickiego Kozacy pokonali Polaków w bitwie pod Korsuniem. Cofające się oddziały dowodzone przez hetmanów: wielkiego koronnego Mikołaja Potockiego i polnego Marcina Kalinowskiego wpadły w zasadzkę przygotowaną przez Maksyma Krzywonosa. 7-tysięczne polskie siły zostały całkowicie rozbite, ujść udało się tylko 650 ludziom. Reszta została zabita lub poszła do niewoli.

24 maja 1829
* KORONACJA. W Warszawie odbyła się koronacja cara Mikołaja I na króla Polski. Miejscem uroczystości była Sala Senatorska Zamku Królewskiego, a obecni byli senatorowie, posłowie oraz członkowie Rady Stanu i Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego. Car rosyjskim zwyczajem koronę włożył sobie na głowę sam. Po kilku dniach spędzonych na balach Mikołaj powrócił do Petersburga.

24 maja 1844
* WYNALAZEK. Samuel Morse w obecności zgromadzonych dygnitarzy w gmachu Sądu Najwyższego w Waszyngtonie wysłał do swojego przyjaciela Alfreda Vaila w Baltimore pierwszą telegraficzną wiadomość w brzmieniu "What hath God wrought?", czyli werset z biblijnej Księgi Liczb "Co Bóg uczynił?". Telegraf był oparty na prostym systemie kropek i kresek. Szybko się rozpowszechnił i wyparł inne podobne urządzenia.

22 maja 1911
* POCZĄTKI HARCERSTWA. We Lwowie powstały pierwsze drużyny skautowe powołane przez Andrzeja Małkowskiego. Małkowski wydał rozkaz, w którym powołał: I Lwowską Drużynę Skautów im. T. Kościuszki, II Lwowską Drużynę Skautów im. Jana K. Chodkiewicza, III Lwowską Drużynę Skautek im. Emilii Plater oraz IV Lwowską Drużynę Skautów. We Lwowie mieściła się siedziba Naczelnej Komendy Skautowej i redakcja dwutygodnika "Skaut".

25 maja 1913
* AFERA PŁK. REDLA. Samobójstwo popełnił płk Alfred Redl (na fot.), austriacki oficer, szef sztabu 8. Korpusu w Pradze, pracujący dla wywiadu rosyjskiego. Redl, który był homoseksualistą, szantażem został zmuszony do współpracy z Rosjanami i przekazał im liczne informacje wojskowe, m.in. plany fortów Twierdzy Przemyśl oraz plan ataku na Serbię. Zdemaskowany przez austriacki kontrwywiad popełnił samobójstwo, strzelając do siebie z pistoletu.

21 maja 1921
* BITWA O GÓRĘ. Podczas III powstania śląskiego rozpoczęły się zacięte walki o Górę św. Anny. Jej zdobycie miało otworzyć niemieckim Freikorpsom drogę do największych miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Atak na zajęte przez powstańców wzniesienie przeprowadziły bataliony Freikorpsu "Oberland" z Bawarii. Po pięciu dniach krwawych bojów oddziały powstańcze zostały wyparte.

22 maja 1937
* ARESZTOWANIE MARSZAŁKA. Podczas konferencji organizacji partyjnej Nadwołżańskiego Okręgu Wojskowego pod zarzutem szpiegostwa i uczestnictwa w kontrrewolucyjnej organizacji aresztowany został marszałek Michaił Tuchaczewski (na fot.). Przewieziono go do Moskwy i umieszczono w więzieniu na Łubiance. Torturowany, przyznał się do zarzucanego mu szpiegostwa i zdrady stanu. Został skazany na śmierć i zastrzelony 12 czerwca 1937 r.

23 maja 1940
* OSTATNI PATROL. Okręt podwodny ORP "Orzeł" (na fot.) wyszedł w swój ostatni patrol na Morze Północne. Jednostka zaginęła pomiędzy 24 maja a 1 czerwca. Przypuszcza się, że "Orzeł" wszedł na nowo postawione pole minowe, o którym nie zdążono go poinformować, lub został zatopiony przez niemiecki samolot. Istniała też wersja o jego omyłkowym zatopieniu przez holenderski okręt podwodny. Wraku "Orła" do dziś nie odnaleziono.

25 maja 1948
* EGZEKUCJA. W więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie wykonano wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim (na fot.). Skazany przez sąd wojskowy na karę śmierci za działalność wywiadowczą Pilecki został zabity strzałem w tył głowy. Wykonawcą wyroku był st. sierż. Piotr Śmietański zwany "Katem z Mokotowa". Rotmistrza pochowano najprawdopodobniej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w tzw. kwaterze Ł, gdzie potajemnie grzebano ofiary UB.

23 maja 1984
* WYROK NA PUŁKOWNIKA. Sąd Wojskowy w Warszawie skazał zaocznie współpracującego z CIA płk. Ryszarda Kuklińskiego (na fot.) na karę śmierci i przepadek majątku za dezercję i zdradę. Trzy lata wcześniej, w 1981 r., Kukliński wraz z żoną i dwoma synami uciekł z Polski i z pomocą CIA dotarł do Stanów Zjednoczonych. W 1990 r. wyrok został złagodzony do 25 lat więzienia. W 1995 r. wyrok uchylono, a Kuklińskiemu przywrócono stopień pułkownika.