Z kalendarium12.11 - 18.11

* KORONACJA. Ludwik Węgierski został królem Polski. Po śmierci Kazimierza Wielkiego Ludwik przybył do Krakowa i 17 listopada w katedrze wawelskiej został koronowany przez abp. Jarosława Bogorię na króla Polski. Zawiązano wówczas unię personalną pomiędzy oboma królestwami. Większość czasu władca spędzał na Węgrzech, a w Polsce władzę powierzył regentom.

15 listopada 1620

* ZAMACH. W Warszawie niezrównoważony psychicznie szlachcic Michał Piekarski usiłował dokonać zamachu na króla Zygmunta III Wazę. Piekarski zadał dwa ciosy czekanem, raniąc króla w plecy i powodując powierzchowne zadrapania twarzy. Został osądzony przez sąd sejmowy i po torturach stracony publicznie w Warszawie.

18 listopada 1655

* OBLĘŻENIE. Wojska szwedzkie rozpoczęły oblężenie klasztoru w Częstochowie. Pod Jasną Górę podszedł szwedzki korpus liczący 2250 żołnierzy i 8 lekkich dział. Klasztoru broniło 300 osób dowodzonych przez Piotra Czarnieckiego, brata Stefana. Dzięki poświęceniu i bohaterstwu obrońców wszystkie ataki zostały odparte i Szwedzi zwinęli oblężenie. Wieść o zwycięstwie rozeszła się po kraju, powodując wzmożenie nastrojów antyszwedzkich.

12 listopada 1912

* WYPRAWA. Na lodowcu Rossa na Antarktydzie znaleziono zamarznięte ciała Roberta Falcona Scotta i pozostałych członków jego wyprawy na biegun południowy. W 1910 r. Scott podjął próbę zdobycia bieguna południowego, dotarł tam drugi po Amundsenie. W drodze powrotnej zmarł z zimna i głodu. Ekspedycja ratunkowa znalazła ciała w odległości 12 km od magazynu z żywnością.

14 listopada 1918

* PRZEKAZANIE WŁADZY. Rada Regencyjna (na Fot.) rozwiązała się i przekazała pełnię władzy Józefowi Piłsudskiemu. Rada została powołana przez okupujące Kongresówkę Niemcy i Austro-Węgry i miała rządzić do momentu odtworzenia przez państwa centralne Królestwa Polskiego. Rada przekazała władzę Piłsudskiemu po jego powrocie do Warszawy w listopadzie 1918 r.

14 listopada 1918

* NOWE PAŃSTWO. Czechosłowacja została proklamowana republiką, a jej pierwszym prezydentem został Tomasz Masaryk. Masaryk był profesorem filozofii, politykiem narodowym i założycielem Czeskiej Partii Postępowej. Dzięki swojej działalności podczas I wojny światowej doprowadził do utworzenia niepodległej Czechosłowacji. W 1920 r. został wybrany jej pierwszym prezydentem i pełnił tę funkcję aż do 1935 r.

15 listopada 1920

* WOLNE MIASTO. Wobec terytorialnego konfliktu Polski i Niemiec o Gdańsk mocarstwa zachodnie podjęły decyzję o stworzeniu z tego miasta i jego okolic niezależnego państwa pod kontrolą Ligi Narodów. Wolne Miasto Gdańsk liczyło 1893 km kw., a w 1934 r. zamieszkiwało je 408 tys. osób.

13 listopada 1924

* NAGRODA. Władysław Reymont został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za powieść "Chłopi". Książka była realistycznym obrazem wsi w Królestwie Polskim u progu XX w. Kontrkandydatem Reymonta był Stefan Żeromski (a także Tomasz Mann). Żeromski uznawany był za wybitniejszego pisarza, ale jak stwierdził pewien dziennikarz amerykański: "ponieważ jednak większość Polaków wolała Żeromskiego, jurorzy wybrali Reymonta".

16 listopada 1945

* KOMISJA SPECJALNA. Powołana została Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym. Jej zadaniem miało być ściganie przestępczości, ale faktycznie była narzędziem represji. Mogła orzekać grzywny, konfiskaty, a także kierować do obozów pracy. Jej orzeczenia były wydawane w znacznej części w oparciu o donosy. Komisja istniała do 1954 r., a kierował nią Roman Zambrowski.

17 listopada 1989

* KONIEC POMNIKA. W Warszawie zdemontowano pomnik Feliksa Dzierżyńskiego, a plac jego imienia wrócił do nazwy plac Bankowy. Podniesiona na linach przez dźwig rzeźba rozpadła się na trzy betonowe części. Rozsypane kawałki pomnika zabierane były na pamiątkę. 29 września 2001 r. w pobliżu miejsca po pomniku Dzierżyńskiego stanął pomnik Juliusza Słowackiego.