Z myślą o seniorach w Małopolsce

Obecnie, co czwarty Małopolanin należy do grupy wiekowej 60+. Do roku 2050, zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w Małopolsce osoby powyżej 60 roku życia będą stanowiły 38,8% ludności. Zjawisko to, jakim jest starzenie się społeczeństwa, to nie tylko globalna tendencja, ale również niezwykle istotne wyzwanie, zarówno ekonomiczne, społeczne, jak i zdrowotne, które wymaga od nas zaangażowania w tworzeniu dopasowanych rozwiązań.

- Samorząd województwa od wielu lat buduje politykę senioralną dążącą do zapewnienia odpowiednich warunków służących wydłużeniu aktywności, zarówno zawodowej, jak i społecznej osób starszych. Chcemy zadbać o naszych seniorów, o ich samodzielne, zdrowe i bezpieczne życie. Dlatego jednym z narzędzi budowania tej polityki jest przyjęty w 2023 roku Program strategiczny Srebrna Małopolska 2030 - podkreśla Witold Kozłowski, marszałek województwa małopolskiego.

Poprawa stanu zdrowia osób starszych, stworzenie im optymalnych warunków uczestnictwa w życiu społecznym oraz wydłużenie aktywności zawodowej to główne cele programu strategicznego złożonego z czterech priorytetów: Zdrowie i opieka, Aktywizacja społeczna, Aktywizacja zawodowa oraz Przestrzeń i mieszkalnictwo.

W procesie zdrowego starzenia się społeczeństwa ważnym elementem jest jakość życia, o której decyduje m.in. długie życie w zdrowiu fizycznym i psychicznym. Dlatego też w ramach pierwszego priorytetu Programu strategicznego Srebrna Małopolska 2030 - „Zdrowie i opieka” istotne jest wsparcie utrzymania osoby starszej w dobrej kondycji, poprzez różne formy interwencji, zarówno o charakterze medycznym, jak i tych mających na celu zachęcenie mieszkańców województwa do dbania o własne zdrowie.

Drugim, niezmiernie ważnym priorytetem Programu strategicznego Srebrna Małopolska 2030 jest aktywizacja społeczna osób starszych. Wśród projektów i inicjatyw znalazły się m.in. takie, które skupiają się na tworzeniu warunków umożliwiających aktywne uczestnictwo osób starszych w życiu społecznym oraz wspieraniu wszelkich form aktywności obywatelskiej, kulturalnej, edukacyjnej, artystycznej, sportowej, a także na tworzeniu warunków do solidarności i integracji międzypokoleniowej.

Jednym z kluczowych wyzwań, przed którym stoi Województwo Małopolskie, jest podjęcie działań mających na celu stworzenie warunków umożliwiających wykorzystanie potencjału osób starszych i utrzymanie ich na rynku pracy. Dlatego trzeci priorytet programu dotyczący aktywizacji zawodowej dedykowany jest utrzymaniu zatrudnienia przez osoby starsze i budowaniu kultury organizacyjnej w firmach pod kątem adaptacji miejsc pracy do potrzeb starszych pracowników.

Wreszcie, ostatni czwarty priorytet Programu – „Przestrzeń i mieszkalnictwo”, w ramach którego powstają inicjatywy związane z rozwojem mieszkalnictwa senioralnego, stanowi uzupełnienie trzech pozostałych priorytetów. Umiejętne kształtowanie przestrzeni fizycznej przyjaznej seniorom, rozumiane jako dostosowanie mieszkań do potrzeb zmieniającego się z wiekiem organizmu człowieka, klatek schodowych, wind czy otoczenia wokół domów i bloków umożliwia osobom starszym wychodzenie z domu i łatwiejsze poruszanie się w przestrzeni publicznej „bez barier”, a tym samym przekłada się na polepszenie stanu zdrowia, aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, szanse na budowanie więzi z lokalną społecznością czy dłuższą aktywność zawodową.

- Przy tworzeniu tego programu przyświecał nam jeden cel - zaspokojenie zróżnicowanych potrzeb osób starszych, ale także stworzenie optymalnych warunków ich uczestnictwa w życiu społecznym. Chcemy skutecznie wykorzystać ogromny potencjał, który drzemie w osobach starszych, a dziś jest wykorzystywany w stopniu absolutnie niewystarczającym. Chcemy postawić nie tylko na seniorów już aktywnych, w różnych organizacjach, jak kluby seniora czy uniwersytety trzeciego wieku, ale pragniemy dać szanse na wyjście z domu seniorom biernym, bo niestety jest ich wielu - wyjaśnia marszałek Witold Kozłowski.

Dobrym przykładem działań podejmowanych przez samorząd województwa w obszarze polityki senioralnej jest program Małopolski Tele-Anioł. To projekt skierowany do osób niesamodzielnych, które potrzebują pomocy w wykonywaniu codziennych czynności. Oprócz opaski bezpieczeństwa wyposażonej w przycisk SOS z możliwością całodobowego połączenia z Centrum Teleopieki, najbardziej potrzebujący uczestnicy otrzymują realną pomoc w zaspokajaniu takich potrzeb jak: zrobienie zakupów, posprzątanie mieszkania, wykupienie leków z apteki czy pomoc w przygotowaniu posiłków. Te prozaiczne na pozór czynności dla wielu schorowanych i niepełnosprawnych osób są barierą nie do pokonania.

- Projekt jest odpowiedzią na potrzeby seniorów i osób niesamodzielnych zamieszkujących województwo małopolskie oraz ich opiekunów. O tym, że ta forma pomocy jest cenna i potrzebna świadczą relacje często wzruszonych, szczęśliwych uczestników projektu Małopolski Tele-Anioł. Bez wątpienia skuteczność Tele-Anioła potwierdzają liczby. Są one odzwierciedleniem wielu przeprowadzonych interwencji medycznych, ocalonych istnień ludzkich, przepracowanych wspólnie setek tysięcy godzin wsparcia opiekuńczego i sąsiedzkiego - zaznacza wicemarszałek Łukasz Smółka.

Małopolski Tele-Anioł 2.0 realizowany jest przez Województwo Małopolskie w partnerstwie z Caritas Archidiecezji Krakowskiej, Caritas Diecezji Kieleckiej oraz Stowarzyszeniem Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego dzięki unijnemu dofinansowaniu przyznanemu z programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027. Jego celem jest objęcie wsparciem osób starszych, niesamodzielnych i z niepełnosprawnościami, które potrzebują pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Projekt realizowany będzie do 30 czerwca 2029 r.