Zdecydują, jaki będzie herb gminy Gdów

AKCJA. Włodzimierz Chorązki: - Heraldyka kieruje się dogmatycznymi kanonami

Właśnie dlatego postanowiono przygotować nowy, tym razem właściwy herb gminy, pozostawiając jednak dotychczasowy symbol samego Gdowa. Propozycje projektów, opracowane od podstaw przez heraldyka i grafika, powstały już półtora roku temu.

Kilkanaście propozycji

Historyk Włodzimierz Chorązki z Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ, spośród kilkunastu szkiców wybrał trzy, które przedstawiono mieszkańcom, potem dorzucił od siebie jeszcze jeden. W plebiscycie na swój herb gdowianie wybrali symbol ze słońcem, dwoma krzyżami i rzeką.

Jednak Komisja Heraldyczna działająca przy Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji odrzuciła projekt, nie ze względu na błędy heraldyczne czy graficzne, ale z powodu podobieństwa do symboli wielu polskich miejscowości, bo motywy słońca i wody są bardzo często wykorzystywane przez gminnych grafików, nie znających zasad heraldyki.

Cztery podstawowe barwy

- Heraldyka to nauka ścisła, kierująca się dogmatycznymi kanonami, sztywnymi zasadami sztuki. Specjaliści z komisji wnikliwie oglądają każdy projekt i... szukają w nim wad - mówi Włodzimierz Chorązki.

- Najbardziej czytelne są herby, gdzie na jednobarwnej tarczy umieszczone jest jedno, najwyżej dwa godła. W polskiej heraldyce używa się czterech podstawowych barw: czerwonej, błękitnej, zielonej i czarnej - ta ostatnia może również zastępować metal (żelazo) - oraz dwóch metali: złota (żółcieni) i srebra (bieli). Jeżeli tarcza herbowa jest w jednej z czterech barw, to godło (godła) musi być metalem, i na odwrót. Tymczasem w Polsce mnóstwo jest herbów zawierających zbyt wiele elementów i barw, a przez to nieczytelnych i... banalnych.

Ostateczna decyzja w listopadzie?

Komisja w Warszawie wskazała dla gminy Gdów ten projekt herbu, w którym widnieje w czerwonym polu tarczy, srebrne pół gryfa ze zbrojnym ramieniem nad pofalowanym pasem (rzeką Rabą), jako najbardziej uzasadniony historycznie i odpowiadający współczesności, dopuszczając też drugi, nieopiniowany przez mieszkańców projekt (zbrojne ramię i orle skrzydło).

- Komisja heraldyczna obraduje raz w miesiącu, więc pewnie sprawa rozstrzygnie się w listopadzie - mówi historyk.

Wybrany herb zostanie potem przedstawiony radnym Gdów i zapewne za kilka miesięcy zadomowi się w gminie.

CO SYMBOLIZUJE?

Znak waleczności, odwagi, ale również miejscowego rycerstwa

Informacje powielane w różnych publikacjach poświęconych historii Gdowa i okolic sugerują, że jego założycielami w XI wieku byli Świebodzice-Gryfici. Po prawie czterystu latach nieobecności, na te ziemie zawitali ponownie przedstawiciele jednej z głównych gałęzi rodu Gryfitów, a mianowicie Jaxa Dębiccy z Dębicy i Sielca. W wieku XVI zmienili wiarę na kalwińską i byli jej zagorzałymi orędownikami. Przedstawiciele tego rodu brali udział w wojnach ze Szwedami, Rosjanami i Kozakami, w odsieczy Wiednia w roku 1683, wspierali insurekcję kościuszkowską i uczestniczyli w kampaniach napoleońskich oraz w powstaniu listopadowym. Umieszczenie w projekcie herbu pół gryfa srebrnego, jest symbolem waleczności i odwagi, podobnie jak zbrojne ramię z mieczem, którym zastąpiona została szponiasta prawa łapa - symbolem miejscowego rycerstwa, które licznie zamieszkiwało te tereny od wczesnego średniowiecza, a także dominującej rycerskiej (szlacheckiej) własności ziemskiej oraz patriotycznych tradycji mieszkanców tych ziem. Godło w postaci zbrojnego ramienia z mieczem symbolizuje także drobne, szeregowe rycerstwo i włodyków zamieszkujących niektóre wioski obecnej gminy, symbolem miejscowego rycerstwa bez względu na przynależność rodową.