23 lutego obchodzony jest Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. W Małopolsce w pierwszej połowie ubr. leczyło się z jej powodu 17 tys. osób

Jak przypomina Małopolski NFZ, depresja nie jest chwilowym obniżeniem nastroju. To choroba, która znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie - naukę, pracę czy też utrzymanie relacji z innymi. Jej pierwsze objawy często nie są zauważane: smutek towarzyszący przez większość dnia, brak zainteresowania codziennymi czynnościami, problemy ze snem, coraz częstsze zmęczenie, poczucie winy, a nawet myśli samobójcze - tych wszystkich objawów nie można nigdy lekceważyć!

- Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia do 2030 roku depresja będzie najczęściej występującą choroba na świecie. Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią ok. 1,2 mln osób. Dane Narodowego Funduszu Zdrowia pokazują, że do połowy ub. roku w Małopolsce z jej powodu do lekarzy zgłosiło się blisko 17 tys. osób – w zdecydowanej większości kobiet - wyjaśnia Aleksandra Kwiecień, rzeczniczka prasowa Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Krakowie.

Obok zaburzeń lękowych, schizofrenii, zaburzeń adaptacyjnych czy problemów powodowanych ciężkim stresem - epizody depresyjne były jednym z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń psychicznych.

- Depresja nie zna płci, wieku, rasy, pochodzenia, statusu społecznego, nie pyta o grubość portfela. Chorują kobiety, mężczyźni, osoby starsze, kobiety po porodzie, coraz częściej także dzieci i młodzież. Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją to dobry moment, by walczyć ze stygmatyzacją i zachęcać do zgłaszania się po pomoc osoby, które mierzą się z tą chorobą czy innymi zaburzeniami psychicznymi – mówi Elżbieta Fryźlewicz-Chrapisińska, dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Krakowie i dodaje, że rozwój opieki psychiatrycznej w Małopolsce jest jednym z priorytetów.

W przypadku dorosłych podstawowym elementem zmiany modelu opieki psychiatrycznej jest pilotażowy program centrów zdrowia psychicznego (CZP). Oferują one osobom w kryzysie psychicznym bezpłatne wsparcie – bez skierowania i konieczności wcześniejszego umawiania wizyty.

Pomoc w ramach CZP jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb. Plan leczenia może obejmować regularne wizyty u psychiatry, psychoterapię indywidualną czy grupową, pobyt na oddziale dziennym, wizyty w domu pacjenta zespołu leczenia środowiskowego i pracę z nim oraz jego rodziną, w razie potrzeby – także pobyt w szpitalu. Jeśli specjaliści uznają, że chory wymaga pilnej pomocy, leczenie startuje w ciągu 72 godzin od pierwszej wizyty w centrum.

- W ubiegłym roku rozpoczęliśmy finansowanie pięciu kolejnych CZP: w Krakowie, Olkuszu, Nowym Targu, Tuchowie i Limanowej. Ze wszystkich takich placówek skorzystało łącznie ponad 116 tys. Małopolan. To o blisko 55 tys. więcej niż w 2022 roku. Najwięcej osób w ub. roku zgłosiło się do centrów zdrowia psychicznego prowadzonych przez trzy krakowskie szpitale: Szpital Uniwersytecki, Szpital Kliniczny im. dra J. Babińskiego oraz 5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką – wylicza dyr. Fryźlewicz-Chrapisińska.

W przypadku dzieci czy nastolatków, zmagających się z trudnościami psychicznymi, nowy model opieki jest podzielony na trzy tzw. poziomy referencyjne. Taki podział pozwala rozpocząć leczenie na jak najwcześniejszym etapie rozwoju zaburzeń, zanim niezbędna stanie się farmakoterapia czy pobyt w szpitalu i dostosować wsparcie do chorego. W ramach każdego poziomu placówki udzielają bowiem pomocy pacjentom o różnych potrzebach zdrowotnych.

Pierwszą pomoc zapewniają ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej. Można się do nich zgłosić bez skierowania, a oferowane wsparcie składa się m.in. z porad psychologicznych, psychoterapii indywidualnej czy rodzinnej. Podstawą leczenia jest zaś praca w środowisku pacjenta, czyli w domu i gronie rówieśników.

Jeśli młody człowiek wymaga także konsultacji lekarzy psychiatrów, zapewniają je lecznice z II poziomu referencyjnego – centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży. Ostatni trzeci poziom opieki jest przeznaczony dla tych najciężej chorych, w przypadku których jest niezbędny całodobowy pobyt w szpitalu.

- Łącznie w Małopolsce za wsparcie dzieci i młodzieży w kryzysie psychicznym na wszystkich poziomach referencyjnych odpowiadają 54 placówki. 36 to ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej – co najmniej jeden w każdym powiecie; 15 to centra zdrowia psychicznego (w tym 11 z oddziałami dziennymi). Na III poziomie referencyjnym pomocy udzielają trzy lecznice, które oferują całodobową, stacjonarną opiekę psychiatrów: Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy im. św. Ludwika w Krakowie, Szpital Uniwersytecki w Krakowie oraz Szpital Kliniczny im. dra J. Babińskiego w Krakowie - wylicza Aleksandra Kwiecień.

Analiza Małopolskiego NZF pokazuje, że w 2023 roku z pomocy ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej skorzystało ponad 31 tys. dzieci. Ponad 15 tys. przyjęto w centrach zdrowia psychicznego, a 1,4 tys. na oddziałach stacjonarnych w szpitalach.

Sukces Neuralink - pacjent steruje komputerem siłą myśli!