Artur Fortuna: 12 września 1906 roku w Krakowie istniały dwa zorganizowane kluby

Opublikował pan ostatnio skan lwowskiego dziennika „Słowo Polskie” z 16 września 1906 r, pisząc, że jest to nowy dowód w sprawie starszeństwa Cracovii nad Wisłą, dlaczego?

Znajomy historyk ze Lwowa Oleksandr Pauk przysłał mi ten skan z gazety, która wychodziła dwa razy dziennie, a która bardzo dużo pisała o sporcie, poświęcała specjalną kolumnę tej tematyce, były korespondencje sportowe. Jest to skan artykułu o sporcie krakowskim. Autor, red. Zygmunt Kłośnik przyjechał do Krakowa na kilka dni i opisał mecze, jakie się odbyły 8 i 9 września.

Zajmuje się pan historią Cracovii, nie miał pan wcześniej dostępu do tego materiału?

Ta gazeta jest zeskanowana, jest w Bibliotece Jagiellońskiej w wersji cyfrowej, tylko, że ten numer jest niekompletny, brakuje stron, co się czasem zdarza. Brakowało akurat strony sportowej. Znałem tylko odpis tego tekstu, ale to tylko odpis, nie źródło.

Te skany, to była dla pana niespodzianka, czy potwierdzenie tego, co już pan wiedział?

Niespodzianka, bo nie spodziewałem się tak szczegółowej relacji autora. Myślałem, że będzie to np. trzy linijki tekstu o meczu, kto grał z kim i jaki był wynik, a tu mamy do czynienia z bardzo obszerną korespondencją o sporcie krakowskim. Redaktor spędził kilka dni w Krakowie i rozmawiał z Tadeuszem Konczyńskim, opiekunem, mecenasem, pasjonatem krakowskiego sportu. To on właśnie zorganizował turniej jesienny w 1906, który zaowocował powstaniem w Krakowie kilkunastu klubów sportowych. Autor pisze korespondencję dla czytelnika lwowskiego. Mówi o wielkiej zmianie jeśli chodzi o piłkę nożną, która w Krakowie początkowo była „dzikim” sportem, w którym nie przejmowano się regułami. W czerwcu 1906 lwowskie drużyny przyjechały do Krakowa i było to pierwsze spotkanie z prawdziwą piłką, wyselekcjonowana drużyna krakowskich studentów, jak wówczas nazywano uczniów szkół średnich, przegrała z Czarnymi Lwów 0:2, potem akademicy, studenci z Uniwersytetu Jagiellońskiego zagrali z Pogonią Lwów i zaczyna się boom na piłkę, ale nie ma klubów. Autor pisze, że są dwie wady krakowskiego sportu – brak klubów i boisk. Pisze, że istnieją dwa zorganizowane kluby - „Biali”, złożeni z młodzieży szkół średnich i „Akademicy”, którzy później zmienią nazwę na Cracovia. „Biali” wkrótce dostali stroje w biało-czerwone pasy, pojechali do Lwowa na rewanż (30 września) i odtąd była nazywano „Biało-czerwonymi”. Wynika więc z tego, że 12 września 1906 mamy w Krakowie dwie drużyny, które na początku 1907 r. połączyły się w jedną drużynę – Cracovię.

Autor wrześniowej korespondencji opisuje jednak jeszcze mecze „Białych” z drużyną rzemieślniczą „Czarnymi” (7:0 i 5:1 dzień później), jak to się więc ma do dwóch istniejących klubów?

Czy to się kłóci z narracją o dwóch klubach w Krakowie? „Czarni” nie byli zorganizowaną drużyną, pisze o meczu zorganizowanym naprędce. Ona się pojawia potem we wzmiankach w październiku, bierze udział w turnieju jesiennym. To były więc początki tej drużyny, oceniam, że wskutek tych meczów zorganizowała się na stałe, że Kłośnik obserwował właśnie narodziny trzeciego klubu. Wkrótce po tym artykule zaczęły się krystalizować drużyny szkolne, występują w dalszych relacjach. Na tej zasadzie można przyjąć, że 4 czerwca drużyna Cracovii też zagrała mecz, jako drużyna akademicka, ale nie mówimy o niej jeszcze wtedy, jako o klubie. Autor pisze, że wiele młodzieży gra, ale nie organizują się w kluby.

Autor tym artykułem rzuca nowe światło w kwestii starszeństwa Cracovii nad Wisłą?

Wiemy z niego, że są dwa kluby zorganizowane w Krakowie. Autor, pierwszy polski dziennikarz sportowy spędza parę dni w naszym mieście, pisze, że kilka godzin rozmawiał z Konczyńskim o krakowskim sporcie, który ma kompletną wiedzę o nim. W tym momencie 12 września 1906 w Krakowie są dwa kluby zorganizowane i masa młodzieży grającej na Błoniach. To nie potrwa długo, bo krakowska prasa z końca września pisze o innych, m.in. o klubie II Szkoły Realnej, który potem zmieni nazwę na Wisła. W artykule jest czarno na białym, że istnieją dwa kluby, to jest dla mnie duża bomba.

To zamknie dyskusję w kwestii starszeństwa?
Zamyka dyskusję w kwestii powstania Wisły, nie ma mowy o maju 1906, wiośnie, to czysta bajka. Mamy sprawozdanie II Szkoły Realnej, że klub zostaje założony we wrześniu. Mamy jasność, Wisła powstała między 13 a 26 września.

Trening noworoczny 2022 WIDEO

Sportowy24.pl w Małopolsce