Bliskiego Wschodu nie da się kontrolować

Marek Kęskrawiec: EDYTORIAL

Świat zachodni ma dziś dylemat. Jeszcze rok temu można było spodziewać się, że po takiej masakrze jak środowa (o ile nie okaże się, że była to prowokacja rebeliantów) reżim Assada zostanie przynajmniej skutecznie zbombardowany. Teraz, gdy wśród powstańców górę biorą sunniccy fanatycy atakujący m.in. Kurdów i chrześcijan, mniej jest zwolenników szybkiego pozbawienia władzy szyickiego, ale przede wszystkim świeckiego reżimu Assada.

Zachód powoli zaczyna dostrzegać, że nie jest w stanie kontrolować Bliskiego Wschodu, a wszelkie próby jego okiełznania przynoszą efekty przeciwne do zamierzonych. Spójrzmy choćby na Egipt. Wysyłanie generałom miliardów dolarów po to, by byli naszymi sojusznikami, skończyło się tym, że wybrany demokratycznie (choć rządzący autokratycznie) prezydent Mursi siedzi w areszcie, laureat Pokojowej Nagrody Nobla ElBaradei czeka na proces, bo ośmielił się mieć inne zdanie niż generałowie, zaś były dyktator Mubarak za chwilę może być wolny. Nie o to nam chodziło, prawda?

Kilka dni temu Amerykanie odtajnili dokumenty potwierdzające spisek CIA, który doprowadził w 1953 r. do obalenia premiera Iranu Mosaddeqa. Stało się tak za namową Anglii, która wmówiła USA bajkę, że Iran zmierza w stronę Sowietów. Tak naprawdę chodziło o to, że Irańczycy nie mieli już ochoty dzielić się z Brytyjczykami zyskami z wydobycia ropy w stosunku 16:84 i – nie mogąc się z nimi dogadać – znacjonalizowali przemysł naftowy. Skończyło się na powrocie do władzy szacha, ale i na znienawidzeniu USA, co było główną przyczyną, że po rewolucji 1979 r. górę wzięli ajatollahowie. Uczmy się na tych błędach.