Czy da się mieszkać w mieście i nie tracić czasu na dojazdy?

Czas to cenna waluta. Chcemy efektywnie wykorzystywać każdą minutę, niezależnie od tego, czy chodzi o chwile spędzone w pracy, na odpoczynku czy na spotkaniach z bliskimi. Wiele z nas nie zamierza rezygnować z uroków życia w mieście, a jednocześnie szuka sposobów na to, by nie tracić czasu na dojazdy i stanie w korkach. Na taką potrzebę odpowiada twórca koncepcji miasta 15-minutowego. Wkrótce jego wizja — nowoczesnego i przyjaznego osiedla — ma szansę urzeczywistnić się w Krakowie.

Zapewne większości z nas zdarzyło się z powodu korków spóźnić się na umówione spotkanie. Taka sytuacja jest stresująca — tracimy nie tylko czas, ale też zdrowie, a nierzadko i pieniądze.

Jak wskazuje TomTom Traffic Index, w ubiegłym roku Kraków znalazł się na drugim miejscu w rankingu najbardziej zakorkowanych miast. Zebrane dane są porównywane na podstawie czasu potrzebnego do pokonania dystansu 10 km. W przypadku Krakowa było to średnio 16 minut i 40 sekund.

Trudno nie zgodzić się z tym, że są lepsze sposoby na wykorzystanie cennych chwil, niż spędzanie ich na przemieszczaniu się. Można przeznaczyć je na realizację swoich pasji, wspólne aktywności z bliskimi, relaks czy dodatkową pracę. Dlatego każde rozwiązanie, pozwalające zaoszczędzić czas, przeznaczany do tej pory na dojazdy i stanie w korkach, jest na wagę złota.

Carlos Moreno, naukowiec związany z dziedziną urbanistyki, znalazł możliwe wyjście z tej sytuacji. Jest on twórcą koncepcji 15-minutowego miasta. Jego zdaniem, nie musimy dostosowywać się do coraz bardziej uciążliwych miejskich warunków. Zamiast tego proponuje on, aby projektować osiedla tak, by były bardziej przyjazne i dostępne. Mieszkańcy powinni mieć możliwość załatwienia podstawowych spraw w jednym miejscu.

To wiąże się z kolejnym kluczowym elementem koncepcji miasta 15-minutowego, jakim jest zrównoważony transport. Możliwość dotarcia do celu pieszo, rowerem, ewentualnie komunikacją miejską ma ograniczyć konieczność poruszania się samochodem. To wyjście przyjazne środowisku, pozwalające oszczędzić czas i pieniądze, a także zmniejszające frustrację spowodowaną utrudnieniami na drogach. Poruszanie się pieszo lub rowerem to także sposób na zwiększenie aktywności fizycznej, a tym samym — poprawę zdrowia. Dodatkową zachętą ma być sprzyjająca temu infrastruktura — wygodne ścieżki, dedykowane pieszym i kierowcom jednośladów. Do poprawy jakości życia ma przyczynić się też przestrzeń dla lokalnych biznesów i budowania relacji sąsiedzkich.

Ta koncepcja to niezwykle inspirujący kierunek dla przyszłości urbanizacji. Wydaje się jednak, że wprowadzenie jej w życie wymaga sporo czasu i zmian w planowaniu urbanistycznym. To prawda, ale postęp dokonuje się szybko. Pierwsze kroki w kierunku wprowadzenia założeń miasta 15-minutowego w Polsce zostały już poczynione.

Na krakowskich Klinach powstaje innowacyjny w skali kraju projekt “Essa”, przeznaczony dla kilku tysięcy mieszkańców. Realizująca go spółka Westa Investments planuje budowę wygodnego osiedla z pełną infrastrukturą techniczną i usługową. W przestrzeni miejskiej “Essy” nie zabraknie przemyślanych stref wspólnych, pozwalających na szereg aktywności — od sportu, poprzez pracę, rozwój osobisty, aż po dbanie o urodę i zakupy. W zasięgu ręki mają być także żłobki, przedszkola oraz miejsca sprzyjające spotkaniom ze znajomymi, relaksowi i odpoczynkowi. Deweloper poświęca wiele uwagi i miejsca zieleni, zarówno dzikiej, jak i takiej projektowanej według planu (m.in. zielone dachy, ogródki czy nasadzenia wzdłuż pasażu).

Dostępność ważnych punktów w jednym miejscu wcale nie oznacza, że mieszkańcy będą “odcięci” od pozostałych dzielnic i osiedli. Wręcz przeciwnie — deweloper deklaruje otwartość na współpracę z miastem, celem wprowadzenia udogodnień komunikacyjnych, które usprawnią połączenia z resztą Krakowa. W przyszłości gmina ma również zamiar wybudować w pobliżu szkołę oraz rozległy park miejski.

Julia Bogdanowicz, dyrektor zarządzający Westa Investments S.A. podkreśla, że zdaje sobie sprawę, z jaką odpowiedzialnością wiąże się realizacja działalności deweloperskiej. Zaznacza też, że spółce zależy na tym, aby osiedle wkomponowało się naturalnie w tkankę miejską Krakowa, dlatego współpraca z władzami miasta, organizacjami ekologicznymi i mieszkańcami jest kluczowa. Deweloper proponuje rozwiązania odpowiedzialne społecznie i w dbałości o środowisko, co wyraźnie widać w projekcie. Tereny zielone mają być zasilane deszczówką, a oświetlenie części wspólnych zapewnią odnawialne źródła energii. Do dyspozycji mieszkańców zaplanowane są ładowarki do aut i rowerów elektrycznych. Co więcej, niskie, pięciokondygnacyjne budynki wpisują się w krajobraz, a podziemne parkingi pozwolą zachować harmonię przestrzeni osiedla.

Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym ważnym aspekcie koncepcji 15-minutowego miasta. W ostatnich latach nastąpiło znaczne rozluźnienie relacji społecznych, zwłaszcza bezpośrednich, osobistych kontaktów ze znajomymi, sąsiadami etc. Projekty takie, jak Essa Kliny, mają szansę odwrócić ten trend. Nowoczesne osiedle, z wieloma miejscami służącymi spędzaniu czasu i z punktami promującymi lokalny biznes może sprzyjać nawiązywaniu i rozwijaniu relacji z innymi mieszkańcami. Zaoszczędzony na dojazdach czas będzie można też poświęcić na to, co ważne, w tym: wspólne chwile z najbliższymi.