Iwa, czyli zwiastun nadchodzącej wiosny

Grzegorz Tabasz: LEŚNY DZIENNIK

W pierwszej chwili poczułem się dumny jak paw, albowiem znalazłem kwitnącą wierzbę iwę. Pół kraju pod śniegiem, Europa jęczy w okowach zimy, a ja trafiłem na skrawek prawdziwej wiosny.

W gruncie rzeczy miałem szczęście skręcić w boczną dróżkę, która prowadziła na osłoniętą od wiatru polankę. Starczyła odrobina słońca i na kilku gałązkach pojawiły się żółtawe bazie. Na razie męskie, ale o tym za chwilę. Niewysokie drzewko lub gęsty krzew rozwija kwiaty zwane baziami na długo przed pojawieniem się liści.

Można ją znaleźć nad brzegami rzek, krajach lasu i miedzach. Jest rozdzielnopłciowa: żeńskie okazy łatwo odróżnić od męskich. Pani iwie natura poskąpiła urody: bazie ma niepozorne, zielonkawe, o lekkim, miodowym zapachu. Za to panowie są mocno obsypani kwiatami siarkowej barwy i roztaczają wokół siebie przyjemną woń. Dotknięte kotki zostawiają na palcach sporo żółtego pyłu. Ten zapach i kolor to ratunek dla wczesnowiosennych owadów.

Iwa jest pierwszym pożytkiem, (czyli mówiąc po polsku: pożywieniem) dla pszczół, trzmieli i motyli. W ciepłe i słoneczne dni marca na męskich kwiatostanach iwy odbywają się zgodliwe, owadzie biesiady. Opasłe trzmiele obiadują tuż obok drobniutkich muszek, a bywa i tak, że wielkie samice szerszeni konsumują posiłek w towarzystwie tłustych much. Za kilkanaście dni te same muchy będą gwałtownie kończyć życie w uściskach groźnego owada.

Nawet nocą iwa jest oblegana przez ćmy, które raczą się nektarem. Jeśli pogoda dopisze, za kilka dni zaczną kwitnąć żeńskie okazy, które pokarmią swoich gości tylko nektarem. Powodzenie nieco mniejsze, ale chętnych nie brakuje. Przy okazji posiłku owady wykonują ważną pracę: zapylają kwiaty. Najśmieszniejsze jest to, że owady zupełnie nie zdają sobie sprawy, że owe smaczne kąski służą tylko jednemu celowi: przenoszeniu pyłku z kwiatu na kwiat. Im więcej owadów, tym efekt lepszy, a kto wyprodukuje lepsze przysmaki, ten ma większe szansę na wydanie większej ilości nasion.

e-mail: [email protected]

Kwitnąca wierzba iwa FOT. GRZEGORZ TABASZ