Jak walczyli z azbestem

Profesor Neonila Szeszenia Dąbrowska z łódzkiego Instytutu Medycyny Pracy przedstawiła wpływ na organizm ludzki azbestu - substancji w znacznej mierze podnoszącej ryzyko rozwoju chorób płuc. Rozważania koncentrowały się oczywiście na przykładzie Szczucina, w którym przez wiele lat działały zakłady produkujące wyroby zawierające tę niebezpieczną substancję, a odpady wykorzystywano do utwardzania placów i dróg.
Uzupełnieniem był referat wójta gminy Jana Sipiora, który zaprezentował działania podejmowane przez samorząd w celu zmniejszenia oddziaływania azbestu na środowisko i zdrowie ludzi, a przede wszystkim ich efekty.
Walkę z odpadami azbestowymi gmina rozpoczęła w połowie lat 90., kiedy to Instytut Medycyny Pracy opracował program profilaktyki zdrowia. Wykonane wtedy badania pokazały katastrofalny wręcz obraz skażenia. W niektórych miejscach zawartość włókien azbestu w powietrzu przekraczała dopuszczalną normę nawet 50-krotnie. Pyłotwórczy skład stwierdzono w co drugiej z przebadanych dróg gminnych.
Efektem tego było zwiększone występowanie chorób azbestozależnych. Rozpoczęto badania profilaktyczne mieszkańców, organizowano turnusy profilaktyczne dla dzieci, prowadzono akcje uświadamiające zagrożenie. Należało jednak przede wszystkim wyeliminować wpływ odpadów azbestowych na środowisko.
Opracowano, a następnie - dzięki pozyskaniu znaczących dotacji Fundacji EkoFunduszu i NFOŚiGW oraz pożyczce zaciągniętej w WFOŚiGW - rozpoczęto realizację Wojewódzkiego Programu Unieszkodliwiania Azbestu na przykładzie gminy Szczucin. Do tej pory zabezpieczono asfalt na placach oraz drogach o długości około 70 kilometrów.
Inwestycje spowodowały diametralną poprawę. Najnowsze badania pokazały, że drogi, które poddano pracom zabezpieczającym nie stanowią już żadnego zagrożenia dla środowiska i zdrowia. Szczucin pod tym względem staje się gminą bezpieczną. Tak zwany normatym higieniczny dla stężenia włókien azbestowych w powietrzu nie jest wprawdzie formalnie określony, ale naukowcy jego dopuszczalną wartość szacują w granicach 2000-4000 włókien na metr sześcienny.
W Szczucinie badania przeprowadzono w 93 punktach dróg, na których wykonano prace zabezpieczające. W ośmiu miejscach włókien nie stwierdzono wcale, w 85 - ich stężenie było na granicy oznaczalności metody, wynoszącej 680 włókien na metr sześcienny, czyli znacznie poniżej poziomu, który mógłby wywoływać jakiekolwiek zagrożenie.
Lek. med. Małgorzata Żurowska Gębala mówiła z kolei o roli edukacji w leczeniu obturacyjnej choroby płuc. Jako przykład posłużyła tarnowska szkoła chorych na astmę.
Dodajmy, że głównym organizatorem X Krajowego Kongresu Ekologicznego "Eko Med" 2008 była Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego. Jego uczestnicy obradowali w Instytucie Politechnicznym Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej. Kongres składał się z dwóch sesji tematycznych: "Wpływ czynników środowiskowych na rozwój chorób płuc" oraz "Nowoczesne metody stosowane w diagnostyce i leczeniu raka płuca". Patronat sprawowali m.in. Urząd Miasta Tarnowa, Enion i Zakłady Azotowe.
(Smol)