Kobieta dba o siebie i rodzinę – profilaktyka to tani lek

Kobiety więcej wiedzą na temat zapobiegania i leczenia chorób i to 80 proc. pań decyduje o sprawach zdrowotnych całej rodziny, dbając zarówno o siebie, jak i o swych partnerów, dzieci oraz rodziców. Znacznie częściej i szybciej reagują na pierwsze symptomy chorób, co ma znaczenie w wykryciu ich we wczesnym stadium decydującym o skuteczności leczenia.

By ta skuteczność była coraz lepsza, organizuje się w Polsce wiele kampanii edukacyjnych, dzięki którym rośnie nasza świadomość prozdrowotna, coraz większą wagę przywiązujemy też do profilaktyki. Temu służy rozpoczęte właśnie kolejne tego typu przedsięwzięcie: „Jestem kobietą i dbam o siebie”, zorganizowane przez największą w kraju sieć laboratoriów medycznych Diagnostyka. Instytucja ta nie po raz pierwszy namawia do możliwie najczęstszego wykonywania badań analitycznych, które pomogą w szybkim zdiagnozowaniu ewentualnej choroby i jej zapobieżeniu.

Profilaktyka w genach, ale…

Wprawdzie my, kobiety, mamy profilaktykę zakodowaną w genach, to jednak wciąż poświęcamy jej za mało uwagi. Wstydzimy się wizyty u ginekologa czy badania cytologicznego, tymczasem to one dają nam szansę na wczesne wykrycie i wyleczenie raka macicy.

Jednym z powodów, dla których Polki unikają regularnych badań cytologicznych jest właśnie wstyd i trudna do przełamania bariera nagości, zwłaszcza gdy lekarzem ginekologiem jest mężczyzna. Ważną rolę w zachęcaniu do odbycia badania cytologicznego odgrywają mamy i inne kobiety z najbliższego otoczenia. Niemal 60 proc. pań wskazało brak rozmów z bliskimi kobietami na tematy związane z profilaktyką raka szyjki macicy. Znaczenie tego typu rozmów podkreślają również psychoonkolodzy.

Poza wstydem, kobiety biorące udział w sondażu przeprowadzonym przez Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej wskazały aż ponad 60 powodów, dla których nie decydują się na profilaktyczne badania, mogące uchronić je przed rakiem. Wśród nich wymienić można m.in. czynniki ekonomiczne, np. brak ubezpieczenia pokrywającego koszty, ale również przynależność do mniejszości etnicznej.

Są programy, z których nie korzystamy

W naszym kraju od kilku lat działa program profilaktyczny, w ramach którego każda Polka w wieku 25-59 lat raz na 3 lata otrzymuje zaproszenie na bezpłatną cytologię. Kobiety młodsze niż 25 lat i starsze niż 59 lat mogą skorzystać z badania cytologicznego w ramach porady udzielonej przez lekarza specjalistę.

Jak się jednak okazuje, niewiele pań odwiedza gabinety lekarskie w celu sprawdzenia swojego stanu zdrowia. Cytologię przed 30. rokiem życia z własnej inicjatywy wykonuje zaledwie co druga Polka, podczas gdy za granicą badanie to wykonuje niemal 100 proc. kobiet.

W 2013 roku analitycy Diagnostyki przebadali łącznie 67,5 tys. rozmazów cytologicznych i jedynie w 1820 (2,69 proc.) wykryto nieprawidłowości. Właśnie na tym polega profilaktyka.

– Odkąd rozpoczęliśmy i profesjonalnie opracowali wykonywanie cytologii w 2008 roku, stale wzrasta liczba zlecanych do analizy rozmazów cytologicznych w Małopolsce i na Podkarpaciu – mówi Danuta Kozłowska, kierownik Centralnego Laboratorium Diagnostyki. – Nadal jednak niewielki odsetek Polek regularnie wykonuje to badanie, a przecież w trosce o własne zdrowie powinniśmy brać przykład z innych krajów europejskich.

Badajmy się częściej i lepiej

Jeśli już robimy badania analityczne, to najczęściej te podstawowe: morfologię krwi (86,6 proc. zleceń) i badanie ogólne moczu (wykonało je 69,1 proc. kobiet). By zaś zapobiegać chorobom, trzeba regularnie wykonywać przede wszystkim: lipidogram (choroby układu krążenia są przyczyną 51,2 proc. zgonów Polek), próby wątrobowe i testy w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, zbadać poziom glukozy.

– Pacjentki nie wykorzystują wszystkich możliwości, aby podczas jednej wizyty wykonać dodatkowe badania profilaktyczne, mogące dać cenne informacje o __ich stanie zdrowia – – zauważa Grzegorz Polus, dyrektor ds. marketingu sieci Diagnostyka. – Wiele wartościowych badań jest niedrogich i można je zrobić z tej samej próbki. Być może wynika to z niewiedzy i naszą kampanią chcemy pomóc paniom w pozyskaniu informacji na ten temat.

Kobiety, bez względu na wiek, muszą też pamiętać o regularnej mammografii i usg piersi, by kontrolować zachodzące w nich ewentualne zmiany.

Nie bójmy się badań i nie wstydźmy się ich, chodzi przecież o nasze zdrowie i życie!

Potrzebne są duże pieniądze

W tej walce o zdrowie i życie my, pacjenci, nie możemy być jednak skazani wyłącznie na siebie. A jesteśmy, bowiem pieniądze przeznaczane na profilaktykę oraz zdrowie publiczne w przeliczeniu na jednego Polaka należą do jednych z najniższych w Europie. W Holandii, Francji i Niemczech wydaje się na ten cel kilkakrotnie więcej. Pieniądze (a właściwie ich brak) to podstawowy element wpływający na naszą świadomość.

Wśród dobrych praktyk, pokazujących wysoką efektywność kampanii profilaktycznych w Europie, wymienić można m.in. sukces Finlandii i Szwecji. W krajach tych, dzięki wieloletniej profilaktyce przeciwtytoniowej, znacznie obniżyło się zagrożenie zachorowania przez mieszkańców na raka płuca. Ponadto w wyniku badań skriningowych rzadko diagnozuje się wśród Finek i Szwedek raka szyjki macicy, zaś wykrywalność raka piersi jest bardzo wysoka.

I wśród Polek może być podobnie, pod jednym wszakże warunkiem – że będziemy badać się częściej aniżeli przewiduje to termin badań okresowych w naszej firmie i częściej poprosimy lekarza o zlecenie jak najpełniejszego zakresu badań analitycznych. To w dużej mierze na ich podstawie poznamy stan swojego zdrowia i zapobiegniemy rozwojowi choroby.