Komendant - starosta?

Projekt nowelizacji ustawy o policji

     Odwołanie może nastąpić w trybie natychmiastowym i bez podania powodów. - To idiotyzm - powiedział nam krótko jeden z policjantów z Komendy Głównej Policji w Warszawie. Nie mniej obrazowo ocenia projekt prof. Jan Widacki, kierownik Katedry Kryminalistyki i Nauki o Policji KUL: - Przyjęcie takiego rozwiązania praktycznie rzecz całą sprowadzi do tego, że starosta, a nawet szersze grono urzędników starostwa będzie komendantami komendantów policji. W skrajnych przypadkach może dojść do tego, że żona lub przyjaciółka starosty, która np. jest sprzątaczką, może mieć wpływ na poczynania policji w powiecie.
     Krytycy przyjętego przez rząd rozwiązania obawiają się również tego, że starosta może wykorzystywać policję do zadań niezgodnych z jej powołaniem - np. administracyjnych - oraz że po każdych wyborach samorządowych i zmianie starosty we władzach komendy powiatowej policji będą przeprowadzane gruntowne czystki. Ciągle nie znane są szczegółowe ustawy kompetencyjne, które być może dadzą starostom dodatkowe uprawnienia wobec policji. W efekcie, przepowiadają niektórzy krytycy, nastąpi nie "odpolitycznienie" policji - co deklaruje koalicja - ale "upolicyjnienie" starostwa.
     W myśl proponowanej nowelizacji ustawy, komendant główny policji nie będzie miał żadnego wpływu na mianowanie i usuwanie komendantów powiatowych, a więc swoich podwładnych. - Nie wyobrażam sobie, aby komendant główny stracił swoje uprawnienia - mówi dr Marek Mączyński, z Wydziału Prawa i Administracji UJ, współautor projektu zmian przepisów do ustawy o policji, przygotowanego przez Instytut Spraw Publicznych; tego projektu rząd nie wziął pod uwagę.
     Rządowy projekt przewiduje również, że budżetem policji powiatowej ma dysponować starosta. To on będzie decydował, czy pieniądze wydać np. na remont szpitala czy na zakup sprzętu dla policjantów.
     Wątpliwości może też budzić fakt, że komendant powiatowy będzie z jednej strony zależny od starosty, a z drugiej - będzie podlegał komendantowi wojewódzkiemu policji (chociaż ten nie będzie miał prawa powoływania i odwoływania go). - Jak wybrnie z sytuacji, kiedy obydwaj zlecą mu wykonanie kolidujących ze sobą zadań, np. starosta poleci pilnowanie porządku podczas festynu, natomiast komendant wojewódzki rozkaże zapewnić ochronę podczas meczu? - pyta proszący o anonimowość oficer policji.
     Zdaniem Krzysztofa Wójcika, zastępcy prokuratora wojewódzkiego w Krakowie, najlepiej byłoby, gdyby komendanta powiatowego policji wybierali wyborcy. Jeżeli jednak taka decyzja ma być podejmowana jednoosobowo, to przynajmniej powinna zostać zaopiniowana przez władze samorządowe.
     - Policja nie zajmuje się wyłącznie sprawami porządkowymi, prewencją - prowadzi też postępowania, często zgodne z wytycznymi prokuratora - mówi prok. Wójcik. - Może się zdarzyć, że policja powiatowa będzie prowadzić np. postępowanie w sprawie zagarnięcia pieniędzy z przedsiębiorstwa funkcjonującego na terenie powiatu, płacącego podatki, dającego zatrudnienie wielu ludziom, którzy przecież są także wyborcami. Jak w tej sytuacji zachowa się starosta? Czy zwolni komendanta powiatowego za to, że prowadzone przez policję postępowanie nadwątliło zaufanie do przedsiębiorstwa?
     W opinii prokuratora Wójcika, komendantowi powiatowemu uzależnionemu od starosty powinien podlegać wyłącznie pion prewencyjny oraz zajmujący się drobnymi sprawami, które po reformie sądownictwa znajdą się w kompetencji sądów grodzkich.
     Nie budzi natomiast wątpliwości pomysł mianowania komendantów wojewódzkich przez wojewodę. Wojewoda bowiem jest i będzie przedstawicielem rządu, czyli instytucji odpowiedzialnej za policję. Starosta natomiast, przypomnijmy, będzie reprezentantem władzy samorządowej w powiecie.
(OLA/WK)