Kotły i kotłownie (36)

   Zastosowanie zbiorczych systemów spalinowo-powietrznych radykalnie upraszcza sposób odprowadzania spalin przy instalowaniu w budynku większej liczby kotłów grzewczych, a montaż jednostek z zamkniętą komorą spalania rozwiązuje zagadnienie doprowadzenia odpowiedniej ilości powietrza do spalania.
   
   W poprzednim odcinku przedstawiliśmy spalinowo-powietrzny system kominowy wykonany z szamoty kwasoodpornej. Układy takie wykonuje się również ze stali stopowej, na krajowym rynku są też dostępne rozwiązania tego typu firmy KOF.

Odprowadzenie spalin

z kotłów kondensacyjnych

   Dla uzyskania pełnej kondensacji zawartej w spalinach pary wodnej, a tym samym zapewnienia założonej sprawności, niezbędne jest głębokie schłodzenie spalin, nawet do temperatury 35 st. C. W tych warunkach nie ma mowy o tym, aby spaliny w sposób naturalny zostały odprowadzone do atmosfery i, podobnie jak to ma miejsce w kotłach typu Turbo, należy zastosować dodatkowy wentylator dla odciągu spalin, względnie palnik nadmuchowy, wytwarzający odpowiednie nadciśnienie.
   Podstawowym rozwiązaniem jest stosowanie koncentrycznego przewodu spalinowo-powietrznego, podobnie jak to ma miejsce w większości tradycyjnych kotłów z zamkniętą komorą spalania. Z zasady rozwiązanie takie ma miejsce w kotłach wiszących i spełnia również rolę dodatkowego wymiennika ciepła, ogrzewając spalinami dostarczane do spalania powietrze i poprawiając sprawność układu o 2-3 proc. System spalinowo-powietrzny stanowi w tym przypadku integralną część kotła i jest dostarczany razem z urządzeniem, ponieważ wymaga dostosowanego do kotła doboru średnic i długości oraz zapewnienia odpowiedniej szczelności połączeń.
   Średnice przewodu spalinowego pracującego na nadciśnieniu są mniejsze od tradycyjnych i dla małych jednostek spotykamy dymensje już od 50 mm, średnio 70-80 mm. Coraz częściej wykonuje się je z tworzyw sztucznych (np. z polipropylenu), trwałych i tańszych od przewodów ze stali stopowych czy aluminio-krzemu.
   Istnieją również konstrukcje kotłów kondensacyjnych z odrębnym odprowadzeniem spalin i poborem powietrza. Dla tego typu urządzeń przy modernizacji istniejącej instalacji można wykorzystać istniejący komin ceramiczny, wprowadzając do środka przewód spalinowy, a pozostały przekrój komina użyć do doprowadzenia powietrza. W Niemczech, dla takich systemów, zwanych tam zależnymi, zaleca się odcinek przewodu spalinowego przechodzący przez pomieszczenie prowadzić w rurze ochronnej.
   Omówmy teraz warunki, jakim winny odpowiadać kotłownie i pomieszczenia, w których instalujemy kocioł.
   Rozróżniamy dwa rodzaje pomieszczeń, w których montuje się kocioł (lub kotły): pomieszczenie kotła i kotłownię. W pomieszczeniu nie będącym kotłownią możemy instalować kotły gazowe lub olejowe o mocy znamionowej nie przekraczającej 30 kW.
   Opracowanie zatytułowane "Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Kotłowni na Paliwa Gazowe i Olejowe" powstało przy udziale Polskiej Korporacji Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji oraz współpracy Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Warunki zastępują w tym zakresie Polskie Normy, które w sposób kompleksowy nie zostały jeszcze wprowadzone, co pozostawiam bez komentarza.
   II wydanie Warunków Technicznych ukazało się w 2000 r. i obejmuje stan prawny na dzień 30 czerwca 2000 r.

Pomieszczenia kotła

   Z warunkami, jakie winny spełniać pomieszczenia, w których instalujemy kotły o mocy do 30 kW (dawniej do 50 kW), spotykamy się najczęściej, ponieważ dotyczą one mieszkań i małych domów mieszkalnych. Dlatego omówimy je nieco szerzej.
   Mogą to być kuchnie, przedpokoje i inne pomieszczenia nie przeznaczone do spania. Nowe wydanie "Warunków" zabrania umieszczania kotłów w łazienkach i pralniach, a także na klatkach schodowych i w garażach, nie tylko z powodu niewystarczającej w standardowych łazienkach kubatury, ale także ze względu na niekorzystny wpływ na aparaturę sterującą i komorę spalania kotła wilgotnego powietrza, jak również obniżenie komfortu użytkowania łazienki spowodowanego znacznym przepływem powietrza do wentylacji i spalania. Dotyczy to oczywiście urządzeń typu B, pobierających powietrze do spalania z otoczenia.
   Minimalna kubatura pomieszczeń dla montażu urządzeń z palnikami inżektorowymi winna wynosić 1 m sześcienny na 1kW mocy zainstalowanej, dla palników nadmuchowych - 2 m sześcienne. Znana nam dotychczas wielkość kubatury wynosząca 8 m sześciennych jest wystarczająca tylko dla montażu gazowych grzejników ciepłej wody.
   Minimalna wysokość pomieszczenia kotła winna wynosić 2,2 m, przy czym dopuszcza się montaż kotła w istniejących, modernizowanych pomieszczeniach technicznych o wysokości nie mniejszej niż 1,9 m.
   Pomieszczenie kotła powinno mieć wentylacyjny przewód nawiewny z wylotem 0,3 m nad podłogą i powierzchnią otworu netto wynoszącą 150 cm kwadratowych dla kotłów o mocy do 15 kW oraz 300 cm kwadratowych dla kotłów o mocy 15-30 kW. Powierzchnia otworów wentylacyjnych musi zapewniać w pomieszczeniu kotła podciśnienie mniejsze od 4 Pa.
   Kotły pobierające powietrze do spalania z otoczenia i mające naturalne odprowadzenie spalin nie mogą być instalowane w pomieszczeniach lub w mieszkaniach wyposażonych w urządzenia mechanicznej wentylacji wyciągowej (np. okap kuchenny z wentylatorem wyprowadzającym usuwane powietrze na zewnątrz).
   Łączne obciążenie cieplne urządzeń gazowych w pomieszczeniu (moc zainstalowana) nie może przekraczać 4650 W/m sześciennych.
   Odległość kotła od ścian wykonanych z materiałów łatwo zapalnych winna wynosić nie mniej niż 0,6 m, od osłoniętych tynkiem - 0,3 m.
   Kotły z zamkniętą komorą spalania, typu C, nie wymagają, oczywiście, otworów doprowadzających powietrze do spalania, wielkość pomieszczeń winna zapewniać swobodny montaż i obsługę i podobnie jak w przypadku montażu wszelkich urządzeń gazowych pomieszczenia muszą posiadać wentylację służącą ogólnej wymianie powietrza.
   Kolejny odcinek poświęcimy warunkom, jakie winny spełniać kotłownie.
ZBIGNIEW SZPIL