Skawina jest na liście najmniej kopcących gmin. Trafiła na nią z czołówki trucicieli. Dym nad kominami kontroluje dron

W zeszłym roku w gminie Skawina zanotowano tylko 16 dni z przekroczeniami norm, które dopuszczają takich 35 dni w roku z przekroczeniem 50 mg/m3 pyłów.

- Poprawa jakości powietrza jest odczuwalna, a to jest efekt wieloletnich działań na szeroką skalę, edukacji ekologicznej, pomocy gminy każdemu właścicielowi, który zwrócił się o nią w sprawie wymiany kopciucha. Nadal ją oferujemy – powiedział nam Norbert Rzepisko, burmistrz gminy Skawina.

Nie ukrywa satysfakcji z tak znaczącego spadku liczby dni z zanieczyszczeniami powietrza, co jest efektem wymiany w ostatnich latach ponad 2700 starych pieców.
Gmina wdrażała wszystkie możliwe programy dotacyjne, a poza tym corocznie w budżecie przeznaczała spore kwoty na pomoc mieszkańcom w wymianie kopciuchów.
Inspektorzy w Wydziale Ochrony Powietrza Urzędu Miasta i Gminy pracowali w soboty, by ludzie mogli skorzystać z porad bez zwalniania się z pracy, organizowano targi pieców i różnego rodzaju konsultacje.
Do wymiany pozostało jeszcze ponad 700 bezklasowych kotłów. Jednak nie w każdym domu można je zlikwidować i zastosować ekologiczne rozwiązania.

- Są przypadki nieuregulowanych spraw własnościowych i spadkowych nieruchomości, co wstrzymuje dotacje. Staramy się poprzez poradnictwo pomóc w tych sytuacjach – dodaje burmistrz i zachęca prawnych właścicieli do podjęcia decyzji o wymianie kopciuchów.

Ekodoradcy w Wydziale Ochrony Powietrza Urzędu Miasta i Gminy służą pomocą, m.in. pomogą określić zakres prac jakie powinny zostać wykonane. Wskażą na jaki kocioł i z którego programu jest najkorzystniej otrzymać dofinansowanie. Pomoc można dostać nie tylko do wymiany pieca, ale też na ocieplenia budynku, wymianę okien oraz drzwi.
Przypomnijmy, piece III i IV klasy mogą byś wykorzystywane jeszcze przez dwa lata, ale gmina już teraz sprawdza z których posesji wydobywają się szkodliwe substancje.

- Kontrole spalania odpadów są przeprowadzane z zastosowaniem bezzałogowego statku powietrznego czyli drona. Jest on mobilnym laboratorium wyposażonym w czujniki określające substancje wydobywające się z komina - informuje Grzegorz Horwacik, kierownik WOP-u.

Dodaje, że dron jest wielozadaniowy. Będzie przydatny w sytuacjach antykryzysowych. Będzie przeprowadzał rozpoznanie terenu w trakcie powodzi lub pożarów. Jest również wykorzystany do monitorowania obszarów wypalania traw, co jest ogromnym problem, szczególnie w okresie wiosenno-letnim.

Dron wskaże – z wysokim prawdopodobieństwem - czy w konkretnym budynku spalane są np. meble lub plastikowe odpady.
Wówczas do domu zapukają strażnicy miejscy, którzy pobiorą próbkę popiołu i wyślą ją do akredytowanego laboratorium.
Natomiast pracownicy WOP-u, towarzyszący strażnikom w kontroli, porozmawiają z właścicielem domu i zachęcą go do skorzystania z dotacji do wymiany kopciucha i przeprowadzenia termomodernizacji budynku.

- Warto to zrobić jak najszybciej, bo w budżecie są pieniądze na dotacje do ich wymiany – zachęca kierownik Horwacik.

W tegorocznym budżecie na antysmogowe działania przeznaczono 944 tys. zł. W poprzednich latach kwoty były znacznie większe, np. 2020 roku - prawie 15 mln zł.
Jednak dofinansowanie na pewno nie będzie w takiej samej wysokości jak w poprzednich latach.

- Byłoby to niesprawiedliwe względem osób, które w terminie wymieniły kotły – uzasadnia burmistrz Rzepisko.

Ale niesprawiedliwością mieszkańcy gminy Skawina nazywają rozpowszechniane opinie na temat kopcenia przez gminy z tzw. obwarzanka krakowskiego, szkodzącego Krakowowi.

- W naszej gminie, gdzie funkcjonuje przemysł i jest nadmierny ruch samochodowy, naprawdę postawiono na walkę o czyste powietrze i ono się już diametralnie zmieniło – przekonują skawinianie i złoszczą się, że Kraków wrzuca wszystkie gminy do jednego worka.

Wskazują, że gminie jest ewidentny spadek zawartości szkodliwych substancji w powietrzu. W 2022 roku były 32 dni z przekroczeniami norm (dopuszczalnych jest 35 dni), w 2023 roku – 16, gdy 10 lat wcześniej było około 160 takich dni.
Nasi rozmówcy przypominają, że Skawina jest jedną z niewielu gmin w Polsce, finansującą likwidacje kopciuchów wszystkim chętnym. Nie ogranicza się tylko do wymiany pieców, ale rozszerza dofinansowanie też do termomodernizacji.
Natomiast w przypadkach osób znajdujących się w trudnej sytuacji, niemal w stu procentach pokrywa koszty.

Jakość powietrza jest badana przez czujniki w stacji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie.
Wskazują one zawartość w powietrzu pyłów PM10, ale jak nam powiedział kierownik Horwacik, zawierają one 80-90 procent pyłów PM2,5.

Stacja od lat stoi na osiedlu Ogrody.
W mieście i na obrzeżach są zainstalowane inne czujniki, ale nie są to atestowane urządzenia i nie można się oficjalnie posługiwać odczytami w nich.
Wyniki ze stacji na os. Ogrody są dostępne m.in. w aplikacji eSkawina i są wyświetlane na budynkach użyteczności publicznej, np. Basenu „Camena”.

Plastik w wodzie butelkowanej