Maczając w farbie

José Arcadio Buendía więc „pędzelkiem maczanym w farbie malował na każdej rzeczy jej nazwę: stół, krzesło, zegar, drzwi, ściana, łóżko, garnek. Wyszedł do zagrody i oznaczył wszystkie zwierzęta i rośliny: krowa, koza, świnia, kura, juka, malanga, banany”. W finale tej fenomenalnej sekwencji Gabriel Garcia Marquez notuje: „U wylotu drogi z moczarów umieszczono napis „Macondo”, a nieco dalej inny, większy, przy głównej ulicy: „Bóg istnieje” . I tak przetrwało Macondo, aż wróciła pełna pamięć.

Stanisław Barańczak; na ostatnim Salonie Poezji jego przez Bronisława Maja ułożone wiersze czytali: Anna Dymna, Beata Fudalej, Tomasz Międzik i Błażej Wójcik, zaś Andrzej Biegun, wspomagany przez Olhę Tsymbalyuk przy fortepianie, śpiewał kilka pieśni Franciszka Schuberta z cyklu „Podróż zimowa”, do której to muzyki Barańczak dopisał nowe wiersze.

Otóż Barańczak uczynił z tej sekwencji o zarazie niepamięci i ocaleniu przez nadanie słowom ciężaru rzeczy motto do „Tablicy z Macondo”, eseju o istocie poezji. W epilogu powiada: „Dyscyplina zwięzłości / wieloznaczności to koło ratunkowe, bez którego poecie grozi utonięcie w oceanie bełkotu”. Nie tylko poecie, ale zostawmy to. Kiedy bełkot staje się dymnym ciałem? Kiedy twórca danej wypowiedzi „rozmywa znaczenia, odmawia ludzkim słowom istotności i odbiera im wagę”? I mamy sedno Salonu.

Ta godzina była doskonałą odwrotnością, absolutnym przeciwieństwem takiego rozmywania. Wiersze zmarłego niedawno Barańczaka – prawie zawsze wychodzące od jakiegoś najbanalniejszego strzępu, te opowieści wspaniale ciężkie, twarde, gęste niczym stół, zegar, juka, malanga i banany – nic nie straciły z tej swojej niepowtarzalnej gęstości. Bez najmniejszego wahania można przypiąć do piersi Dymnej, Fudalej, Międzika oraz Wójcika, a także Bieguna i Tsymbalyuk karteczki z tytułem ostatniego tomu Barańczaka: „Chirurgiczna precyzja”.