Maryja oczami dawnych mistrzów [WIDEO, ZDJĘCIA]

Prezentowana w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie ekspozycja to wystawa, która nazywana jest „czwartą katechezą” albo „ewangelią malowaną przez artystów”. Nic dziwnego - mówimy przecież o ekspozycji, która jest wydarzeniem towarzyszącym Światowym Dniom Młodzieży. - Cieszymy się, że możemy młodym ludziom zaprezentować skarby muzeów włoskich, ale i wybitne dzieła z Polski. Pokazujemy w ten sposób, że mamy też swoje dziedzictwo - tłumaczy kard. Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski.

WIDEO: Prezydent Andrzej Duda w Muzeum Narodowym w Krakowie

Autor: Piotr Drabik

Na wystawie, której kuratorami są prof. Piotr Krasny i prof. Giovanni Morello, zobaczymy w sumie 90 dzieł - rzeźb, grafik, obrazów, a nawet tkanin. Wszystkie łączy jedno - wizerunek Maryi jako Matki Miłosierdzia. Ale - co podkreśla prof. Krasny - poza tym najbardziej kojarzonym z tematem motywem (czyli Maryją w płaszczu opiekuńczym) mamy do czynienia z bardzo różnymi przedstawieniami. Jest więc motyw Madonny Karmiącej, Matki Boskiej Czułej (przytulającej do policzka Dzieciątko), Pieta (czyli Maryja trzymająca na kolanach martwego Chrystusa), Maryja Orantka (czyli modląca się). I według tego właśnie podziału zaaranżowano wystawę. A przewodnikami po niej są kolory na ścianach, wyraźnie oddzielające poszczególne sekcje. - Te wizerunki na przestrzeni wieków bardzo różnie kojarzono z motywem miłosierdzia - zaznacza prof. Piotr Krasny.

Oczywiście cennych i ważnych dzieł sztuki nie brakuje. Taki jest fenomenalny wizerunek pędzla Andrea Mantegni - „Matka Boska z Dzieciątkiem na tle ruin antycznych”. Rzecz niezwykła, bo na obrazie widzimy nie Maryję, ale... rzeźbę ją przedstawiającą. To ciekawy, symboliczny dla tego artysty obraz. Wiemy, że fascynowała go rzeźba, jej trójwymiarowość. Tego poszukiwał właśnie w malarstwie. To dodatkowy smaczek dla zainteresowanych historią sztuki. Innym ciekawym obiektem jest „Matka Boska karmiąca Dzieciątko” Hansa Memlinga. W dziele tym Maryja pokazuje pierś. Ale skandalu nie ma - to bardzo popularny motyw ikonograficzny.

W rzeźbie wręcz fenomenalny okazuje się Donatello. Jego „Matka Boska z Dzieciątkiem” ma nieoczywiste rysy twarzy. To piękno wprost z Północy Włoch. Inne, chłodniejsze, zamyślone, zdystansowane.

W rzeźbie też ujawnia się inna ambicja twórców wystawy - chcieli pokazać obiekty z polskich zbiorów jako takie, które nie ustępują kunsztowi włoskich artystów. I w znacznym stopniu to się udaje. Wystarczy spojrzeć na dwie Piety. Jedna włoska, z drugiej połowy XV wieku, druga - z krakowskiego kościoła św. Barbary, wykonana na przełomie XIV i XV wieku przez nieznanego rzeźbiarza praskiego. Kunszt obiektu spod Wawelu jest niepodważalny.

Ciekawostką jest też praca Giorgio Vasariego - czyli wizerunek namalowany farbami olejnymi na jedwabiu.- O tym, że malowany jedwab świetnie się prezentuje, nie muszę przekonywać. Robią to za mnie współcześnie Armani i Versace swoimi projektami - żartuje prof. Piotr Krasny.

Ale warto tę wystawę odwiedzać nie dla nazwisk, ale dla wybitnych dzieł, często anonimowych artystów - malarzy sieneńskich i marchijskich. To malarskie majstersztyki, które nie potrzebują metki w postaci znanego nazwiska. Bezsprzecznie zachwycające obiekty.

Jeśli coś przeszkadza na tej wystawie, to niespecjalnie trafny pomysł, by wzbogacić ekspozycję muzyką religijną. Cisza też tworzy atmosferę i kreuje przestrzeń kontemplacji dzieł sztuki. Wybitnych - dodajmy.