Najcenniejsze lekarstwo? To krew!

- Latem do punktów poboru krwi przychodzi mniej osób niż zwykle. Tymczasem w tym roku w lipcu, w związku ze Światowymi Dniami Młodzieży, może być zwiększone zapotrzebowanie na krew. Czy jesteście na to przygotowani?

- Nasze Centrum posiada doświadczenie w zabezpieczeniu tak dużych wydarzeń jak na przykład pielgrzymki Ojca Świętego do Polski. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu całego społeczeństwa w oddawanie krwi w czasie poprzedzającym te wydarzenia, jak i w okresie ich trwania. Mamy nadzieję, że i tym razem Polacy wykażą się podobną ofiarnością. Od lat podkreślamy, jak ważna jest systematyczność w oddawaniu krwi. Nie akcyjność, ponieważ jest ona krótkotrwała, lecz systematyczność.

Chcę zaznaczyć, że musimy być przygotowani na wszelkie ewentualności. Depozyt krwi, którym dysponuje RCKiK w Krakowie, jest codziennie sprawdzany i w przypadku niedoborów w poszczególnych grupach natychmiast podejmujemy działania mające na celu uzupełnienie zapasów. W tym celu uruchamiany SMS-ową akcję powiadamiania dawców krwi o potrzebie jej oddania, jak również sięgamy po pomoc do ościennych, regionalnych centrów. Uzyskanie pomocy jest możliwe dzięki temu, że wszystkie regionalne centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa dysponują rezerwą krwi, która może być uruchomiona w sytuacjach kryzysowych za zgodą odpowiednich służb. W sytuacji gdy zaczyna brakować krwi, korzystamy z pomocy mediów, prosząc o rozpropagowanie informacji o potrzebach uzupełnienia depozytu koncentratu krwinek czerwonych. Na bieżąco pobieramy krew w naszych stacjonarnych siedzibach: w Regionalnym Centrum na ulicy Rzeźniczej w Krakowie i szesnastu placówkach terenowych. Wykorzystujemy także mobilny punkt poboru krwi.

Chciałabym w tym miejscu wspomnieć, że koncentrat krwinki czerwonej jest ważny 42 dni. To dużo i mało. Krew pobraną dzisiaj będzie można wydać najwcześniej po 48 godzinach. To czas niezbędny do przeprowadzenia preparatyki pobranej krwi pełnej oraz uzyskania wyników badań pozwalających na wydanie składników krwi bezpiecznych dla pacjentów. Deponowanie w dniu dzisiejszym krwinki czerwonej, która miałaby zabezpieczyć Światowe Dni Młodzieży jest więc niemożliwe. Ewentualny depozyt krwi gotowy na ŚDM możemy tworzyć dopiero po 10 lipca.

- Jakiej grupy krwi zwykle najbardziej brakuje?

- W krwiolecznictwie obowiązuje zasada leczenia krwią i jej składnikami zgodnymi z grupą krwi biorcy. Staramy się więc na bieżąco zabezpieczać zapasy wszystkich grup krwi w układzie ABO, zarówno RhD+ jak i RhD-, tak by pokryć bieżące potrzeby szpitali.

- Do oddawania krwi zachęcał ostatnio minister zdrowia Konstanty Radziwiłł. Inaugurując ogólnopolską kampanię społeczną „Twoja krew, moje życie”, sam również oddał krew. Czy takie akcje odnoszą pożądany skutek?

- Centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa w Polsce biorą aktywny udział w kampanii społecznej „Twoja krew, moje życie”. Doświadczenie minionych lat pozwala bardzo pozytywnie ocenić skutki tego rodzaju promocyjnych działań. Szczególnie jeśli są wspierane przez osoby uznawane za autorytet.

- Ministerstwo Zdrowia zwróciło się przed wakacjami do wiernych Kościoła katolickiego z apelem o dołączanie do grona honorowych dawców krwi. Apel poparł przewodniczący Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki. Przypomnijmy, kto może oddać krew? Jakie wymagania musi spełnić krwiodawca?

- Krew może oddać osoba między 18. a 65. rokiem życia. Każdy, kto zgłasza się do oddania krwi, powinien być zdrowy, wypoczęty, wyspany oraz po spożyciu lekkostrawnego i niskokalorycznego posiłku i wypiciu około 1,5 litra płynów w ciągu 24 godzin przed oddaniem krwi. Kandydat na dawcę nie może spożywać alkoholu minimum 24 godziny przed oddaniem krwi.

- Czy oddawanie krwi jest bezpieczne dla dawcy?

- Oddawanie krwi jest zabiegiem całkowicie bezpiecznym dla dawcy z uwagi na stosowanie w trakcie pobierania krwi wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku. O wszelkich wątpliwościach dotyczących stanu zdrowia należy powiadomić lekarza kwalifikującego do oddania krwi, a także oddać mu osobiście wypełniony „Kwestionariusz dla krwiodawcy” zawierający pytania o ewentualne choroby przechodzone w przeszłości oraz o tryb życia kandydata na dawcę. Krwi nie mogą oddawać osoby, które chorowały na wirusowe zapalenie wątroby (tzw. żółtaczkę zakaźną), nosiciele wirusa HIV oraz chorzy na AIDS. Krwi nie pobiera się od narkomanów, od osób mających kontakty seksualne z wieloma partnerami lub partnerkami, szczególnie znanymi od niedawna. Dawcami krwi nie mogą być osoby z aktywną lub przebytą poważną chorobą układu krążenia, układu nerwowego, układu pokarmowego, układu oddechowego, nerek, skóry (np. łuszczyca), układu immunologicznego, układu endokrynnego (np. cukrzyca, choroby tarczycy), tkanki łącznej.

Dyskwalifikacją stałą objęci są kandydaci z chorobami krwi i układu krwiotwórczego, skłonnością do patologicznych krwawień, z nawracającymi omdleniami i napadami drgawkowymi, chorobami nowotworowymi, chorobami tropikalnymi, chorobami psychicznymi, chorobą alkoholową.

Na dawców nie kwalifikują się też osoby leczone ludzkim hormonem wzrostu, po przeszczepie rogówki, posiadające w rodzinie chorego na chorobę Creutzfeldta-Jakoba oraz przebywające - powyżej pół roku w latach 1 stycznia 1980 - 31 grudnia 1996 - w Wielkiej Brytanii, Francji i Irlandii ze względu na możliwość rozwoju choroby wywołanej przez priony. Dyskwalifikacją czasową obejmuje się między innymi osoby, które miały kontakt z zakaźnie chorym lub przebyły ostrą chorobę zakaźną, po szczepieniach ochronnych, w ciąży, po porodzie, w trakcie miesiączki, po leczeniu stomatologicznym.

Nie można oddawać krwi w ciągu 6 miesięcy po zabiegu operacyjnym, po przetoczeniu krwi, po wykonaniu tatuażu, przekłuciu różnych części ciała, akupunkturze, depilacji kosmetycznej, zabiegach diagnostycznych (np. gastroskopii), po pobycie w krajach Afryki Środkowej, Zachodniej i Tajlandii oraz na terenach występowania malarii lub innych chorób tropikalnych, a także po pobycie w zakładzie karnym.

- Kraków i Małopolska były zwykle w czołówce, jeśli chodzi o liczbę krwiodawców. Czy tak jest nadal?

- Tak. Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie pozostaje w czołówce pod względem ilości pobranych i wyprodukowanych składników krwi. Zajmujemy trzecie miejsce, po Warszawie i Katowicach.

- Dlaczego apele o oddawanie krwi są tak istotne?

- W związku z tym, że nie ma możliwości otrzymania krwi metodami laboratoryjnymi, pozostaje nam wyłącznie ofiarowanie tego najcenniejszego leku przez drugiego człowieka. Oddawanie krwi, zwłaszcza systematyczne, pozwala na zapewnienie bliskim, a także nam samym bezpieczeństwa w przypadkach konieczności leczenia krwią. Nie wolno nam zapominać, że każdy z nas jest potencjalnym biorcą i dawcą krwi. Zwracamy się do społeczności Małopolski o mobilizację w tym szczególnym okresie poprzedzającym Światowe Dni Młodzieży i zgłaszanie się do oddania krwi.