Najmniejsza świątynia Krakowa z rezerwatem archeologicznym

Zakończyły się prace archeologiczne i konserwatorskie we wnętrzu kościółka pw. św. Benedykta na Wzgórzu Lasoty. Tam, gdzie przez ostatnie trzy lata w wykopach badawczych poszukiwano informacji o przeszłości świątyni, znów leży posadzka, po renowacji. Odnowione są też dolne partie ścian i drewniany chór.

To widoczny efekt prac, natomiast bardzo istotne są ustalenia, jakie poczynili w tym czasie archeolodzy. Na głębokości około dwóch metrów dotarli oni do skały, na której stoi kościół oraz do jego pierwotnych fundamentów. Ustalono bezsprzecznie, że pierwsza świątynia miała formę rotundy i powstała na początku XI wieku. - Czyli jest jednym z najstarszych kościołów krakowskich i jedyną w Krakowie światynią kamienną z tego okresu wybudowaną poza Wawelem - mówi archeolog Jacek Czuszkiewicz kierujący pracami w kościółku św. Benedykta.

Prawdopodobnie rotunda nie była okrągła, lecz zbudowana na planie elipsy - być może potwierdzą to dalsze badania na zewnątrz kościoła. Miała ponadto półkolistą absydę.

Wyżej, na pozostałościach tej pierwszej przedromańskiej budowli archeolodzy znaleźli mury późniejszego kościoła, czworokątnego, wzniesionego z piaskowca. Na nim z kolei posadowiono kościół gotycki, który - z pewnymi przeróbkami - istnieje do dziś.

Badacze odkryli niedawno próg - pozostałość po wejściu do tamtego drugiego, czworokątnego kościoła. Znajdowało się ono niedaleko obecnego wejścia do świątyni.

Pod posadzką świątyni archeolodzy natrafiali na kolejne pochówki - cały kościół jest nimi wypełniony. Najwięcej pochodzi z XV wieku. W ostatnim czasie pod chórem znaleziono ciekawy grób niemowlęcia, w obstawie z piaskowca - otoczony dużymi kamieniami i przykryty płytkami kamiennymi. Może to być jeden z najstarszych pochówków w obrębie kościoła, możliwe, że z XII wieku.

W prezbiterium, po prawej stronie ołtarza został utworzony rezerwat archeologiczny. Przykrywa go klapa umieszczona w posadzce. Po jej podniesieniu będzie można zobaczyć odkryte mury wcześniejszych budowli. Miejsce będzie udostępniane na specjalne życzenie.

Na razie parafia zapowiada, że w najbliższym czasie postara się zorganizować dni zwiedzania kościoła dla chętnych.

To nie koniec prac dotyczących tej najmniejszej świątyni w Krakowie. Od przyszłego roku badania archeologiczne będą się toczyć na zewnątrz kościoła św. Benedykta (mogą potrwać dwa lata). Do przebadania są mury, na które natrafiono w wykopach sondażowych. W planach są też prace zabezpieczające popękany północny mur kościoła i wzmocnienie fundamentu.