Nasza nienawiść

Grzegorz Miecugow: SWOJE WIEM

Przerobiliśmy tę dyskusję 11 lat temu, po publikacji książki Grossa "Sąsiedzi” (11 lat to nieprzypadkowo też czas artystycznego milczenia Władysława Pasikowskiego). Zatem nie sądzę, byśmy mogli wnieść w tych dyskusjach coś nowego.

Prawda o czasie II wojny światowej nie jest łatwa, bo i czas był najtrudniejszy w naszej, czyli ludzkości, historii. I na pewno nie wolno niczego uogólniać. Na pewno nie można używać zwrotu "wszyscy Polacy” albo "żadni Polacy”, bo najzwyczajniej jesteśmy różni. Byli w czasie wojny nasi rodacy, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów, byli też tacy, którzy ich wydawali w ręce Niemców, i byli też tacy, którzy ich wręcz mordowali. Których było więcej? Boję się, że najwięcej było obojętnych.

Gdy wybuchło powstanie w getcie warszawskim, miasto w zasadzie pozostało obojętne. Gdy getto dobijano, w Warszawie życie okupacyjne nie zmieniło swojego rytmu. Mieszkańcy stolicy siedzieli w ogródkach, pijąc herbatę, robili zakupy, umawiali się na randki albo chodzili na tajne komplety. Chociaż była też garstka, która organizowała broń do getta i szukała zastępczych rodzin dla cudem ocalałych dzieci.

Wracając do filmu Władysława Pasikowskiego, jedna rzecz jest tam naprawdę przerażająca – bezmiar nienawiści. Ale to nie jest film historyczny. Rzecz dzieje się współcześnie. Ta nienawiść jest nasza własna, wyhodowana przez nas i to w wolnym kraju.

Żeby ją zobaczyć, nie trzeba nawet iść do kina. Wystarczy włączyć telewizor.