Otwieranie teczek

Parlament Słowacji uchwalił ustawę lustracyjną

   Ustawa umożliwia wgląd tylko do własnych akt. Nie przewiduje natomiast możliwości zapoznania się ze spisem konfidentów czy współpracowników tajnych służb, jak to ma miejsce np. w Czechach.
   Gromadzeniem oraz administrowaniem akt z faszystowskich i komunistycznych archiwów zajmie się nowo powołany Instytut Pamięci Narodu, który ma powstać najpóźniej w ciągu pół roku od wejścia w życie ustawy. Instytut, oprócz udzielania informacji o zawartości "teczek", będzie mógł składać wnioski o ściganie przestępstw z okresu faszymu i komunizmu.
   Przedawnienie zbrodni popełnionych w czasach faszyzmu i komunizmu liczyć się będzie od 28 grudnia 1989 r. I tak zabójstwa przedawnią się po 30 latach, a inne ciężkie przestępstwa systemu totalitarnego po 20 latach od tej daty. Nie ulegną przedawnieniu zbrodnie ludobójstwa.
   Słowacji do tej pory nie udało się rozliczyć z komunistyczną przeszłością. Po rozpadzie federacji czechosłowackiej w 1993 r. czechosłowackie ustawy lustracyjne przestały obowiązywać na Słowacji, a nowych parlament nie przyjął. Przed dwoma laty niepowodzeniem zakończyła się próba utworzenia Urzędu ds. Badania i Dokumentacji Zbrodni Komunizmu. Zamiast niego przy Ministerstwie Sprawiedliwości utworzono dwuosobową komisję, mającą dokumentować komunistyczny terror.
   W opinii ekspertów nowa ustawa ma charakter symboliczny, gdyż większość akt i archiwów została zniszczona i dziś trudno będzie o ich odtworzenie.
MARIUSZ PĄCZKOWSKI
(Bratysława)