Owoce egzotyczne (część I)

Trendy jadalne

Ananas

Ananasy spożywa się na surowo, w postaci soku lub konserwowane w puszkach. Sok również poddaje się fermentacji otrzymując ocet albo alkohol, a po jego destylacji spirytus. Resztki przetwarza się na paszę. Na Filipinach z liści ananasa uzyskuje się włókna. W tym pracochłonnym procesie otrzymuje się przędzę do produkcji koronek i przewiewnych tkanin doskonałych na upały.
Miąższ ananasów zawiera około 10 - 15 proc. cukrów (połowę stanowi sacharoza, resztę - glukoza i fruktoza). Po wysuszeniu ilość cukru wynosi 70 proc.. W świeżym ananasie znajduje się 12 - 40 mg/ 100 g witaminy C, w suszonym występują tylko jej śladowe ilości. Owoc zawiera także witaminę A, B, PP wapń, żelazo oraz bromelinę - enzym rozkładający białko (ułatwia trawienie pokarmu), posiadający działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe (używany w kosmetyce w kremach przeciwko cellulitis). Ze względu na obecność tego enzymu ananas dodany do galaretki uniemożliwi jej zestalenie się. Świeże owoce i nie konserwowany sok ananasowy posiadają znaczenie lecznicze przy niestrawnościach i słabym wydzielaniu soków trawiennych. Korzystnie też działają na nerki, wątrobę naczynia wieńcowe i serce.

Banan

Banan właściwy pochodzi od dzikich gatunków banana rosnących na Półwyspie Malajskim. Z Azji jego uprawa rozszerzyła się na Afrykę i Amerykę. Jest jedną z najstarszych roślin uprawnych, a niektórzy uważają, że nawet najstarszą.
Banany pochodzą prawdopodobnie z południowo-wschodniej Azji. Obecnie są hodowane powszechnie w tropikach i subtropikach. Rosną tam na wilgotnych nizinach. Owoce banana - podłużne jagody - różnią się długością (6 - 35 cm) oraz kolorem skórki (zielone, żółte lub czerwone). Banany zawierają w swym kremowym, mączystym miąższu 7 proc. skrobii, 20 proc. cukrów (połowa to sacharoza, resztę stanowi - glukoza i fruktoza), 1 proc. białek, 0,5 proc. tłuszczów, a także witaminę C, B, PP (11 mg/100g) i dużo składników mineralnych (potas, magnez, żelazo, miedź, cynk, fosfor, jod i mangan). W miarę dojrzewania owocu skrobia ulega scukrzeniu i owoc staje się słodki i miękki. Charakterystyczny dla dojrzałego banana aromat pochodzi od kwasu izowalerianowego. Żółta skórka bananów kryje wiele minerałów i pierwiastków śladowych. Niektóre z nich działając w pewnych związkach mają zbawienny wpływ na nasz organizm jak np. potas, magnez i selen, chroniące przed chorobami serca. Ilość potasu regulującego ciśnienie krwi i gospodarkę wodną jest bardzo wysoka (393 mg na 100 gramów) a ilości magnezu, wzmacniającego mięśnie i niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, również nie są małe (36 mg). Jedząc dziennie sześć bananów średniej wielkości zmniejszamy ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej o 40 proc., co zostało potwierdzone przez badania na Uniwersytecie San Diego w Kalifornii.

Batat - słodki kartofel

Jest płożącą się byliną o czerwonych lub różowych kwiatach. Nie jest znany w stanie dzikim. Pochodzi Ameryki Południowej, obecnie uprawiany w tropikach i czasem w subtropikach. Do Europy bataty trafiły, jak wiele innych cennych produktów, przywiezione przez Krzysztofa Kolumba. Hiszpanie i Portugalczycy sprowadzili je następnie do Azji i Afryki.
Jadalną częścią rośliny są bulwy o masie 3 kg, koloru żółtobrązowego, białawego lub bladoczerwonego. Po przekrojeniu bulwy wydzielają mleczny, nietrujący sok. Bulwy batatów można gotować, pić, kandyzować, przechowywać w puszkach czy przerabiać na mączkę skrobiową. W Afryce i Azji są także spożywane młode i miękkie części łodyg rośliny. Wykorzystuje się je tam też jako paszę dla zwierząt.
Bulwy zawierają około 16 proc. skrobi oraz około 6 proc. innych cukrów (stąd ich słodkawy smak), dużo witaminy C (23 mg/ 100g). Odmiany posiadające żółty lub pomarańczowy miąższ zawierają też dużo karotenu (4mg/100g).
100 g owocu dostarcza 115 kilo kalorii. Są wyjątkowo bogate w witaminę A (znacznie bardziej niż zwykłe ziemniaki), także w witaminę C, wapń, żelazo, potas, fosfor i sód. Aby zachować te cenne składniki odżywcze, trzeba je gotować lub piec ze skórką.
Dzięki wyjątkowo wysokiej zawartości witaminy A słodkie ziemniaki poprawiają widzenie w ciemnościach. Uważa się także, że zwiększają wydzielanie mleka u karmiących piersią, usuwają trucizny z organizmu, pomagają przytyć i leczą biegunkę.
W klimacie tropikalnym pataty rozmnaża się za pomocą fragmentów łodyg, natomiast w klimacie umiarkowanym z kiełków lub sadzonek otrzymanych z małych bulw. Roślina najlepiej rozwija się w temperaturach około 25 stopni C, a ginie przy 10 stopniach. Odmiany uprawiane bliżej równika są słodsze.