Panteony Narodowe powstaną w Krakowie i Warszawie

W podziemiach kościoła św.św. Piotra i Pawła trwają jeszcze prace. Powstanie tu 19 krypt Panteonu Narodowego. Fot. Anna Kaczmarz

WYDARZENIE. W podziemiach krakowskiego kościoła św. św. Piotra i Pawła spoczną wybitni artyści, naukowcy i ludzie kultury. W Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie znamienici politycy.

O tym, kto spocznie w tych wyjątkowych miejscach, miała decydować jedna kapituła. Dziś wiadomo już, że będą dwie - jedna w Krakowie, druga w Warszawie.

- Debata nad zasadami, jakie będą obowiązywać w sytuacji, gdy mamy dwa Panteony Narodowe, zakończyła się kompromisem - powiedział nam prof. Franciszek Ziejka, przewodniczący Rady Fundacji "Panteon Narodowy". - Podjęto decyzję, iż w podziemiach kościoła św. św. Piotra i Pawła w Krakowie będzie miejsce dla zasłużonych artystów, naukowców, ludzi kultury i sztuki. Wybitni politycy, ludzie, którzy wyróżnili się działalnością na rzecz dobra wspólnego, będą chowani w podziemiach Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie - dodał prof. Ziejka.

Każdą kapitułę ma tworzyć siedem osób. Wiadomo już, że w posiedzeniach obydwu uczestniczyć będą prezesi Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.

Skład kapituł - jak się nieoficjalnie dowiadujemy - został już ustalony. Uczyniono to w porozumieniu z kardynałami Stanisławem Dziwiszem, metropolitą krakowskim i Kazimierzem Nyczem, metropolitą warszawskim. Nazwiska wszystkich członków kapituł poznamy na początku przyszłego tygodnia. Kandydatów musi bowiem zatwierdzić, przebywający obecnie za granicą, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Członkom kapituły Panteonu Narodowego w Krakowie i Warszawie nie ma czego zazdrościć. Niemal każdy pochówek znanego Polaka rozpoczyna bowiem burzliwą dyskusję, czy aby na pewno zasłużył sobie na miejsce w gronie wybitnych przedstawicieli naszego narodu.

Krakowski Panteon Narodowy miał powstać przy kościele na Skałce, gdzie - w Krypcie Zasłużonych - spoczywa już 13 Polaków, m.in. Jan Długosz, Józef Ignacy Kraszewski, Adam Asnyk, a także Czesław Miłosz.

Ojciec Andrzej Napiórkowski, były przeor klasztoru Paulinów, którzy opiekują się kościołem na Skałce, planował rozbudowę krypty poprzez dobudowanie do niej podłużnej, dwu- poziomowej rotundy oraz utworzenie w tym miejscu centrum muzealno-edukacyjnego.

Nowy przeor klasztoru miał inne zdanie na ten temat. Nie zgodził się na realizację tych planów. Stwierdził, iż w kryptach brakuje miejsca dla paulinów.

Tak narodziła się idea Panteonu Narodowego przy kościele św. św. Piotra i Pawła.

31 maja 2010 r., niemal w 130. rocznicę powstania idei Panteonu na Skałce (19 maja 1880 r.) środowisko krakowskich naukowców z 11 publicznych uczelni, wsparte przez Polską Akademię Umiejętności oraz Archidiecezję Krakowską powołało Fundację "Panteon Narodowy". Przewodniczącym Rady Fundacji został prof. Franciszek Ziejka.

Jednocześnie podpisano list intencyjny w sprawie 40-letniej dzierżawy - od krakowskiej kurii - zespołu krypt znajdujących się pod kościołem św. św. Piotra i Pawła oraz obszaru niezabudowanego wirydarza z przeznaczeniem pod budowę Panteonu Narodowego. Zdecydowano też, że do krypt zostanie zbudowane odrębne wejście, by mogli je odwiedzać przedstawiciele wszystkich wyznań.

27 września o godz. 20 w podziemiach kościoła św. św. Piotra i Pawła otwarte zostaną cztery pierwsze krypty krakowskiego Panteonu Narodowego.

Warszawscy hierarchowie - gdy znowu ruszyła budowa Świątyni Opatrzności Bożej - stwierdzili, iż jest to równie godne miejsce pochówku wybitnych Polaków, co panteon krakowski.

Przez pewien czas dyskutowano więc nad zasadami, jakie będą obowiązywać w sytuacji, gdy mamy dwa panteony narodowe.

- Debata zakończyła się kompromisem. Zostaną powołane dwie kapituły - krakowska i warszawska. Będą one decydować o tym, kto może spocząć w obydwu panteonach - podkreślił prof. Franciszek Ziejka, przewodniczący Rady Fundacji "Panteon Narodowy".

Członkom kapituły Panteonu Narodowego w Krakowie i Warszawie nie ma czego zazdrościć. Niemal każdy pochówek znanego Polaka rozpoczyna bowiem dyskusję, czy aby na pewno zasłużył sobie na miejsce w gronie wybitnych przedstawicieli naszego narodu.

Tak było po katastrofie pod Smoleńskiem, gdy zastanawiano się, gdzie zostanie pochowany prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Janusz Kurtyka. Początkowo miał spocząć w krypcie kościoła św. św. Piotra i Pawła, ale metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz odwołał zgodę na pochówek, przyjmując argumenty założycieli Fundacji "Panteon Narodowy", iż o tym, kto spocznie w Panteonie, powinna decydować powołana specjalnie w tym celu kapituła, której jeszcze wtedy nie było. Prezes IPN został więc pochowany w Alei Zasłużonych cmentarza Rakowickiego.

Jeśli chodzi o Panteon krakowski, taka dyskusja jest jak najbardziej uzasadniona, ponieważ w podziemiach kościoła św. św. Piotra i Pawła może powstać najwyżej 19 krypt. Cztery pierwsze będzie można zobaczyć już 27 września, dokładnie 400 lat po śmierci ks. Piotra Skargi, którego szczątki spoczywają właśnie w kościele św. św. Piotra i Pawła.

Członkowie warszawskiej kapituły będą w mniejszym stopniu narażeni na krytykę. Głównie z tego względu, że w podziemiach Świątyni Opatrzności Bożej jest zdecydowanie więcej miejsca.

Warto wspomnieć, że w warszawskiej "krypcie wielkich Polaków", gdzie znajduje się replika watykańskiego grobu Jana Pawła II, spoczęły już ciała siedmiu osób.

Pochowano tam: ks. Jana Twardowskiego, wybitnego filologa i poetę; ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, więźnia Kozielska, kapelana Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie; prof. Krzysztofa Skubiszewskiego, pierwszego ministra spraw zagranicznych III RP; Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego prezydenta Rzeczypospolitej Pol- skiej na Uchodźstwie, który zginął w katastrofie pod Smoleńskiem oraz trzy inne ofiary tej tragedii: ks. Zdzisława Króla, kapelana Warszawskiej Rodziny Katyńskiej; ks. Andrzeja Kwaśnika, kapelana Federacji Rodzin Katyńskich i o. Józefa Jońca, prezesa Stowarzyszenia Parafiada.

Grażyna Starzak

[email protected]