Jadąc z Lubaczowa do Horyńca, warto zwolnić w Podemszczyźnie - i to bynajmniej nie dlatego, iż po prawej stronie szosy przykuwa uwagę upiorny relikt z niedawnej przeszłości: opustoszałe, nikomu do niczego niepotrzebne zabudowania niegdysiejszego państwowego gospodarstwa rolnego. To bowiem, co w tej wsi osobliwe, skryte jest w dole, po lewej stronie szosy.
Osobliwość tę otacza zewsząd druciany płot, gęsto obstawiony tablicami informującymi, że to teren górniczy, na który wstęp jest surowo zabroniony. Tablice nie kłamią - ale konia z rzędem temu, kto za siatką wypatrzy coś, co wskazywałoby na związki tego terenu z górnictwem...
Jedyne bowiem, co widać, to najzwyklejsze stawy: wypełnione wodą prostokątne baseny, rozdzielone pasami ziemi, wyłożonymi betonowymi płytami. Gdyby bramę wjazdową opatrzyć napisem, że to stawy hodowlane, łatwo można byłoby dać wiarę.
A jednak: to nie stawy, to najprawdziwsza kopalnia... borowiny, inaczej humolitu, czyli nieodwodnionego torfu, stosowanego w leczeniu chorób gośćcowych, kobiecych i niedomaganiach naczyń krwionośnych. Przerobiona borowina używana jest do kąpieli, okładów i tamponów. "Urobek" kopalni w Podemeszczyźnie wykorzystują zakłady uzdrowiskowe Horyńca. Borowina znalazła się w ofercie tego kurortu stosunkowo niedawno, w latach 20. minionego stulecia, kiedy ostatni właściciel tamtejszego majątku Stanisław Karłowski urządził osiem specjalnych łazienek, w których chętni mogli zażywać wyjątkowych kąpieli. Surowiec pozyskiwano zawsze z Podemszczyzny, gdzie borowina zalega w największym znanym złożu w Polsce: rozciąga się na obszarze 36 ha (połowa jest jeszcze niezagospodarowana), a objętość pokładów grubych na 2-2,5 m obliczana jest na milion metrów sześciennych. I właśnie te peloidy (tak brzmi wspólna nazwa borowin i mułów, czyli osadów dennych, zawierających sole mineralne w dużym stężeniu oraz znaczną ilość resztek organicznych) wydobywane są koparkami z niepozornych basenów, które - ze względu na wysoki poziom wód gruntowych - szybko wypełniają się wodą.
A że po wyeksploatowaniu pokładów niepotrzebne dziury w ziemi przekształcane są w stawy hodowlane? To już całkiem inna historia...
(WALD)
Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
