Polskie słówka

Nasze społeczeństwo staje się coraz bardziej wielokulturowe. Aby umożliwić międzynarodową integrację, wiele polskich uczelni, a także szkół języków obcych, ma w swojej ofercie kursy nauki języka polskiego jako obcego. Wachlarz propozycji jest bardzo szeroki. Można wybrać semestralny bądź roczny kurs. Wielu obcokrajowców, aby podszlifować nasz język, przyjeżdża do Polski na wakacje i korzysta z intensywnych zajęć. Większość krakowskich szkół językowych organizuje je już od czerwca. Oferowane są dwu-, trzy-, cztero -, a nawet sześciotygodniowe kursy na różnych poziomach kształcenia. Pracuje się w małych, kilkuosobowych grupach. Istnieje też możliwość skorzystania z indywidualnych lekcji, których harmonogram słuchacz sam sobie ustala.

Kursanci uczą się pod okiem polonistów bądź neofilologów. Od lektorów wymagane jest zazwyczaj również ukończenie studiów podyplomowych nauczania języka polskiego jako obcego. Do tej pory na żadnej krakowskiej uczelni nie było studiów licencjackich bądź magisterskich, na których można by uzyskać takie uprawnienia. W przyszłym roku na wydziale polonistyki UJ mają powstać studia uzupełniające magisterskie, dające kwalifikacje do nauczania języka polskiego jak obcego - zarówno w Polsce, jak i za granicą.

- Zajęcia prowadzone są wyłącznie wjęzyku polskim. Preferujemy komunikacyjną metodę nauczania, co oczywiście nie wyklucza nauczania gramatyki. Przede wszystkim nacisk położony jest jednak naćwiczenia sprawnościowe - tłumaczy lektorka Agnieszka Burkat.

Poza nauką języka kursanci mogą brać udział w wykładach na tematy związane z historią, literaturą, filmem czy teatrem. Taką ofertę znajdziemy w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie (dawny Instytut Polonijny UJ). Działająca w obrębie centrum Szkoła Języka i Kultury Polskiej, jak co roku, przyjmie w okresie wakacyjnym ok. 500-700 kursantów z różnych państw. Oprócz zajęć praktycznych przewidziano dla nich także program turystyczny i kulturalny.
- Grupy są bardzo zróżnicowane, zarówno podwzględem wiekowym, jak ipochodzenia. Możnatu spotkać Japończyków iAmerykanów. Przyjeżdżają również mieszkańcy Europy Wschodniej, ale są też i____Niemcy, Francuzi...- wylicza dr Anna Seretny z Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie.

Jakie są powody, dla których obcokrajowcy postanawiają podjąć naukę naszego ojczystego języka? Sporą grupę wśród nich stanowią studenci, między innymi filologii słowiańskiej. Można również wyodrębnić przedstawicieli Polonii, urodzonych już za granicą. Są to osoby o polskich korzeniach, najczęściej pochodzące z USA lub Niemiec. Czasem decyzja o podjęciu nauki jest motywowana czysto emocjonalnymi pobudkami: partner lub ktoś z rodziny mówi po polsku i chce się porozumiewać w tym właśnie języku. Innym z kolei znajomość polskiego potrzebna jest w życiu zawodowym. Na naukę bardzo często decydują się na przykład pracownicy unijni.
- Dawniej najliczniejszą grupę stanowili ludzie mający polskie pochodzenie. Obecnie widać wyraźny wzrost liczby osób, których chęć donauki jest motywowanaczymś innym - stwierdza dr Anna Seretny. - Coraz większą popularnością cieszą się też kursy organizowane dla studentów, którzy przebywają wKrakowie wramach programu stypendialnego Erasmus -Sokrates oraz zajęcia dla obcokrajowców odbywających staże naukowe wkrakowskich uczelniach.

Nauka języka polskiego do łatwych jednak nie należy. Tym, co nastręcza kursantom najwięcej kłopotów, jest gramatyka.
- Jeśli ktoś wcześniej nie miał kontaktu znaszym językiem, to zetknięcie zpolską fonetyką może być naprawdę szokiem - mówi Agnieszka Burkat. - Zagadnienia zzakresu fleksji, naprzykład deklinacja, także mogą sprawiać problem - dodaje. Ciężko jest się bowiem oswoić z tym, że formy poszczególnych wyrazów odmieniają się przez przypadki. Taki problem może wystąpić zwłaszcza w grupach anglojęzycznych, których system językowy znacznie różni się od naszego.

- Potrzeba naprawdę dużo silnej woli - mówi Mark, Anglik od dziesięciu lat mieszkający w Krakowie. - Kiedy przyjechałem doPolski, moim głównym problemem było to, że nikt tutaj nie chciał ze mną rozmawiać popolsku! - wspomina.
- Uczyłam się przez miesiąc potrzy godziny dziennie. Oprócz tego trzy razy wtygodniu odbywały się konwersacje. Nasza nauczycielka była niesamowicie cierpliwa - śmieje się Agnes, Francuzka, która w ubiegłe wakacje uczęszczała na intensywny kurs języka polskiego. -Cały czas mówiła donas popolsku, dzięki czemu mogliśmy wkrótkim czasie zrobić duże postępy - dodaje. I stwierdza, że język polski jest bardzo skomplikowany.
-Opanowałam już wymowę, jednak nie potrafię przełamać się imówić po____polsku. Nawet gdy próbuję, to wciąż robię dużo błędów - wyjaśnia.
- Najwięcej problemów sprawiała mi zawsze gramatyka, zwłaszcza polskie czasowniki! - mówi Bakar, student UJ pochodzący z Gruzji. - Ale mój ulubiony piłkarz Kazimierz Dejnajest Polakiem ijuż od____dzieciństwa bardzo chciałem nauczyć się tego języka - śmieje się.

W tym roku obcokrajowcy będą mogli, po raz drugi z kolei, uczestniczyć w kursach bezpośrednio przygotowujących do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego. Za przygotowanie go i przeprowadzenie odpowiedzialna jest, powołana w 2003 r., Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Istotne jest to, że egzaminy certyfikatowe odpowiadają standardom europejskim. Sprawdzają rozumienie ze słuchu, poprawność gramatyczną, rozumienie tekstów pisanych, formułowanie wypowiedzi pisemnych oraz mówienie.
Z danych zamieszczonych na stronie internetowej Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie wynika, że egzaminy te cieszą się sporym zainteresowaniem, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Do końca roku 2005 w Polsce zdawało je 330 kandydatów z 34 krajów. Aż 184 z nich to ludzie młodzi, w wieku od 20 do 29 lat, którzy oficjalnie chcieli potwierdzić swoją znajomość języka polskiego.
KATARZYNA KLIMEK