Profesor Nowak kontra reszta prawicy

Jarosław Kaczyński powinien ustąpić miejsca młodszemu politykowi, by Prawo i Sprawiedliwość miało szansę wygrać wybory - przekonuje prof. Andrzej Nowak, historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego. I apeluje do prezesa PiS, by sam rozpoczął dyskusję na temat sukcesji w partii.

PRZECZYTAJ NASZ KOMENTARZ: Co dręczy prof. Andrzeja Nowaka?

Kaczyński obciążeniem dla swojej formacji
Postulat odejścia prezesa PiS prof. Nowak zgłosił kilka dni temu. Historyk miał wygłosić przemówienie z takim pomysłem na sobotniej konwencji wyborczej Andrzeja Dudy, kandydata PiS na prezydenta. Z powodu choroby ograniczył się jednak do opublikowania tekstu przemówienia na portalu wpolityce.pl.

"Opozycja musi pokazać nową twarz. Nie samego kandydata na prezydenta. Także kandydata na premiera. Jeśli chcemy wygrać te wybory dla Polski, wydaje mi się, że powinniśmy poważnie i szybko zarazem rozważyć taką potrzebę" - napisał prof. Andrzej Nowak. Wskazywał m.in., że przejmując władzę po wyborczym zwycięstwie Jarosław Kaczyński będzie miał 67 lat.

"Tyle, ile miał marszałek Piłsudski w chwili śmierci. Roman Dmowski był w tym wieku już od kilku lat faktycznym emerytem politycznym" - pisał historyk.

W drugim tekście, opublikowanym w niedzielne popołudnie, prof. Nowak zwracał z kolei uwagę na duży negatywny elektorat Jarosława Kaczyńskiego, który może przeszkodzić w zdobyciu przez PiS większości głosów w jesiennych wyborach.

- Trwający od lat przemysł nienawiści wobec prezesa PiS i jego demonizowanie sprawia, że będzie on miał problem z przekonaniem do partii nowych wyborców - mówi w rozmowie z "Dziennikiem Polskim" prof. Nowak. - Choć oczywiście jego wiek nie jest bez znaczenia. Żeby naprawić to, co zostało zepsute przez ostatnie osiem lat, potrzeba bowiem siły na miarę Herkulesa - dodaje historyk.

Wygrała młodość i doświadczenie
To pierwszy postulat odejścia Jarosława Kaczyńskiego zgłoszony przez osobę otwarcie sympatyzującą z PiS. I jest tym bardziej zaskakujący, że jeszcze kilka miesięcy temu prof. Andrzej Nowak, kierownik Zakładu Historii Wschodniej Uniwersytetu Jagiellońskiego, ceniony znawca stosunków polsko-rosyjskich i publicysta, wymieniany był w gronie potencjalnych kandydatów tej partii na prezydenta RP.

Do postawienia na naukowca na łamach pisma "Kurier Wnet" namawiały ważne organizacje i postaci prawicy. Wśród nich m.in. Akademicki Klub Obywatelski im. Lecha Kaczyńskiego, ruch Solidarni 2010 czy profesorowie Jan Żaryn i Jadwiga Staniszkis.

Sam prof. Nowak na łamach magazynu przyznał, że jeżeli taka propozycja padnie, nie będzie się uchylał od startu. Pech chciał, że "Kurier Wnet" został wydany akurat w dzień oficjalnego ogłoszenia, że kandydatem PiS na prezydenta będzie Andrzej Duda.

- Jak tylko pojawiła się ta kandydatura, to wyraziłem pogląd, że dzięki połączeniu młodości z już bogatym politycznym doświadczeniem Andrzej Duda jest najlepszym kandydatem na ten urząd. I to się potwierdziło podczas sobotniej konwencji - mówi dziś prof. Andrzej Nowak.

Premier też z Krakowa? Nie ma możliwości
Zdaniem historyka, PiS powinien teraz pokazać, że z Andrzejem Dudą łączy się całościowa zmiana - a więc partia powinna przedstawić nowego kandydata na stanowisko premiera. - W PiS jest wielu zdolnych 40-letnich polityków - przekonuje prof. Nowak. A wśród nich wymienia m.in. Krzysztofa Szczerskiego, krakowskiego posła PiS i wykładowcę UJ.

- Nie rozmawiamy o przywództwie, bo nie jest w ogóle przedmiotem jakiejkolwiek dyskusji w partii. Dziś skupiamy się na wyborach - ucina jednak Szczerski.

Debatę o zmianie przywództwa wykluczają też czołowi politycy prawicy. - Tego typu pomysły zgłaszają amatorzy, którzy na politykę patrzą z boku, nie uczestniczą w jej tworzeniu. Udało nam się zbudować silną partię i nie możemy sobie pozwolić, żeby teraz podobnymi postulatami ją dzielić - podkreśla Ryszard Terlecki, szef krakowskich struktur PiS.

- Skoro nawet najwięksi wrogowie PiS uważają prezesa Kaczyńskiego za najważniejszego polityka opozycji, to szaleństwem byłoby dyskutować o jego zmianie - dodaje Ryszard Legutko, europoseł PiS z Krakowa.
Jarosław Gowin, lider współpracującej z PiS Polski Razem, jest natomiast przekonany, że bez Kaczyńskiego jako kandydata na premiera prawica skazałaby się na porażkę. - Dla Jarosława Kaczyńskiego nie ma w tej chwili alternatywy. Odsunięcie go sprawiłoby, że prawica znalazłaby się w okresie smuty, chaosu i podziału - mówi Jarosław Gowin.

Na temat postulatów odsunięcia Jarosława Kaczyńskiego na boczny tor nie chciał natomiast rozmawiać Zbigniew Ziobro. Obecny szef Solidarnej Polski kiedyś był wymieniany jako potencjalny następca prezesa PiS. - Nie znam dobrze sprawy, więc nie chcę się na ten temat wypowiadać - odpowiedział Zbigniew Ziobro na pytania dotyczące postulatu historyka.

Wśród ważnych polityków prawicy nie brakuje jednak opinii, że prof. Nowak po prostu pospieszył się z rozpoczynaniem dyskusji na temat zmiany pokoleniowej na prawicy. - A ona jest nieunikniona. Zwłaszcza jeżeli nie wygramy wyborów, albo nie będziemy po nich w stanie zawiązać żadnej koalicji - mówi jeden z prawicowych polityków.

Kaczyński sam musiałby odejść
Potrzeby dyskusji o wycofaniu się Kaczyńskiego z walki o funkcję premiera nie widzi większość prawicowych publicystów. Historyk prof. Jan Żaryn, który jeszcze kilka miesięcy temu forsował pomysł kandydatury prof. Nowaka z ramienia PiS, teraz zdecydowanie się z nim nie zgadza.

- To jest postulat niepotrzebny i nie na miejscu - uważa prof. Żaryn. - Po pierwsze, wygląda na to, że partia jest dobrze zarządzana. A po drugie, w PiS nie pojawił się jeszcze nikt na tyle charyzmatyczny, by mógł przejąć władzę po tak silnej osobowości jak Jarosław Kaczyński - uważa prof. Jan Żaryn.

Zdaniem dr. Jarosława Flisa, socjologa z Uniwersytetu Jagiellońskiego przyszłe przywództwo na prawicy w dużej mierze zależeć będzie od wyniku wyborczego Andrzeja Dudy. - Jeśli Duda przegra z kretesem w pierwszej turze i koncepcja "młody i zdolny" nie zda egzaminu, to pozycja Kaczyńskiego się umocni.

Jeśli wygra - czego nie można wykluczyć - to będzie prezydentem i tym samym nie będzie miał jak zastąpić Kaczyńskiego. Natomiast jeśli nieznacznie przegra w drugiej turze z prezydentem Komorowskim, to jego pozycja będzie na tyle silna, że może w PiS rozpocząć się dyskusja nad zmianą przywództwa - mówi dr Flis.

Prof. Andrzej Nowak liczy natomiast, że to sam Jarosław Kaczyński, i to w najbliższych tygodniach rozpocznie dyskusję na temat nowego kandydata na premiera. - Ponieważ uważam, że prezes PiS ma na względzie przede wszystkim zwycięstwo własnej formacji i odsunięcie dotychczasowych rządzących. Nie jest ogarnięty obsesją władzy dla siebie - twierdzi prof. Nowak.

Reakcje prawicowych publicystów:
Robert Mazurek, Współpracownik tygodnika "Sieci": Argument metrykalny jest skrajnie demagogiczny. Oczywiście Jarosław Kaczyński nie młodnieje i nie stanie w szranki ,,wpółmaratonu z Donaldem Tuskiem, ale już Bronisław Komorowski się jakoś specjalnie nie sportuje, prawda? A że Piłsudski w wieku Kaczyńskiego wziął i umarł? Zgoda, a Jezus? (www.wpolityce.pl)

Piotr Zaremba, redaktor portalu wpolityce.pl: Szanując prawo prof. Andrzeja Nowaka do inicjowania dyskusji wewnątrz obozu, uważam, że nie ma on racji, uznając misję Kaczyńskiego jako premiera za zakończoną. Wręcz lepiej radził sobie lider PiS jako szef władzy wykonawczej niż jako ktoś, kto o tę władzę walczy. Jego zdrowy rozsądek pozostaje poza dyskusją. (www.wpolityce.pl)