Rząd zapowiada dobre zmiany, a nastroje przedsiębiorców złe

Mateusz Morawiecki, wicepremier, zapewnia, że jednym z kół napędowych polskiej gospodarki będą „uproszczenia dla biznesu”. Zapowiada też olbrzymie inwestycje w innowacje, zwiększenie dostępności kapitału i wspieranie eksportu. Deklaruje przy tym „repolonizację” różnych obszarów gospodarki.

Zamierzenia te są w ogromnej mierze zbieżne z oczekiwaniami przedsiębiorców, zwłaszcza mikro, małych i średnich. Również większość ekonomistów zgadza się, że dotychczasowe motory wzrostu Polski, zwłaszcza niskie koszty pracy, wyhamowują. Również dlatego, że zaczynają nas dopadać skutki kryzysu demograficznego.

Jak wynika z najświeższego raportu Manpower Group, już 41 proc. pracodawców w Polsce ma problemy ze znalezieniem pracowników o odpowiednich kompetencjach. Brakuje zwłaszcza wykwalifikowanych pracowników fizycznych i inżynierów.

- Hasło „uproszczenia dla biznesu” brzmi świetnie i było głoszone przez poprzednie rządy. Czekamy na konkrety - podkreśla Andrzej Zdebski, szef Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie. Jego koledzy z małopolskich organizacji gospodarczych mówią z przekąsem, że „jeśli politycy zapowiadają uproszczenia, to na pewno wszystko się jeszcze bardziej skomplikuje”. Świadczą o tym ich dotychczasowe doświadczenia.

Biurokracja… wzrośnie?

Wicepremier Morawiecki zapowiada walkę z biurokracją. Liczy tu na pomoc przedsiębiorców. Według analiz firmy Grant Thornton, przeciętny polski przedsiębiorca, chcąc nadążyć za zmianami w prawie, musiałby poświęcić na lekturę przepisów… 3,5 godziny dziennie. Rocznie statystyczna polska firma wysyła do urzędów 209 różnych dokumentów. Biurokracja jest największą bolączką firm.

Tymczasem niektóre forsowane przez rząd rozwiązania prowadzą do… wzrostu biurokracji. Tak jest choćby z ustawą o minimalnej płacy za godzinę: zakłada ona konieczność prowadzenia pisemnej ewidencji liczby przepracowanych godzin (za jej brak grozi kara do 30 tys. zł). Przedsiębiorców niepokoją też zapowiedzi „uszczelnienia systemu podatkowego” - ma temu towarzyszyć nowa papierkowa robota, a do tego wzrost liczby kontroli. Na dokładkę: rozbudowa armii urzędników.

- Oczywiście trzeba walczyć z oszustwami podatkowymi, wyprowadzaniem zysków z Polski, szarą strefą, bo służy to nie tylko budżetowi państwa, ale i uczciwym przedsiębiorcom. Tak się jednak składa, że przy dokręcaniu śruby przez fiskusa zawsze cierpieli głównie owi uczciwi. Wiele osób obawia się „powtórki z rozrywki” - tłumaczy Andrzej Tutajewski, prezes Małopolskiego Porozumienia Organizacji Gospodarczych.

Przedsiębiorcy pogodzili się już z faktem, że z powodu nowego podatku bankowego, najwyższego w Europie, będą musieli zapłacić więcej za kredyty i pożyczki oraz że dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania działalności gospodarczej będzie znacznie trudniejszy. Rozumieją, że rząd potrzebuje pieniędzy na cele socjalne, ale zarazem zwracają uwagę, że trudno to uznać za element „upraszczania działalności”.

Nastroje spadają

Według badań przeprowadzonych właśnie przez Pracodawców RP, większość przedsiębiorców przeżywa „szok po działaniach PiS”. Opracowany przez Pracodawców RP Indeks Optymizmu Przedsiębiorców, wzorowany na sprawdzonym niemieckim indeksie Ifo, odzwierciedla nastroje panujące w firmach. Wprawdzie przedsiębiorcy wciąż oceniają swą aktualną sytuację generalnie lepiej niż w najczarniejszym dotąd listopadzie 2014 r., ale ich nastroje w styczniu pogorszyły się gwałtowniej niż kiedykolwiek; jeszcze gorzej jest z prognozami na przyszłość.

- Większość ankietowanych spodziewa się pogorszenia swojej sytuacji w ciągu nadchodzącego półrocza - mówi Łukasz Kozłowski, ekspert Pracodawców RP. Złe oceny bieżącej sytuacji przeważają wśród małych firm. Najlepiej oceniają ją największe spółki. Największe obawy o przyszłość mają firmy średniej wielkości.

Eksperci: poczekajmy!

Zdaniem większości ekspertów, minęło zbyt mało czasu, by oceniać działania rządu. Wiele zamierzeń rządu uznają oni przy tym za pożyteczne. Janusz Steinhoff, były wicepremier, pozytywnie ocenia zapowiedziane przez Ministerstwo Rozwoju programy wsparcia inwestycji (także unijnych) oraz plany wspierania innowacyjności.

Prof. Stanisław Gomułka, b. wiceminister finansów, chwali „realistyczne i odpowiedzialne podejście ministra finansów Pawła Szałamachy do budżetu państwa” (który zaakceptował założenia poprzednika z PO), a także dystansowanie się ministra od pomysłów prezydenta Andrzeja Dudy dotyczących podniesienia kwoty wolnej oraz obniżenia wieku emerytalnego.

Dr Irena Ożóg, b. wiceminister finansów, chwali plany walki z oszustwami w podatku VAT oraz zapowiedź systemowej kontroli cen transferowych w podmiotach powiązanych (by zatrzymać ucieczkę kapitału z Polski) oraz informatyzację fiskusa. Krytykuje natomiast „zbytni pośpiech, który nie służy dobrej legislacji”. - Ustawa wprowadzająca 70-procentowy podatek PIT od odpraw i odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji wypłacanych byłym członkom zarządów spółek z udziałem Skarbu Państwa okazała się bublem wymagającym natychmiastowej poprawki - mówi.

Niepokoi ją też wprowadzanie nowych rozwiązań „bez rzeczywistej oceny ich skutków dla gospodarki”. Tak stało się np. z podatkiem bankowym, podobnie jest z podatkiem od sklepów czy programami socjalnymi, jak 500+. - Działania rządu sprawiają wrażenie nieskoordynowanych i niewynikających z wiarygodnego programu zmian służących realizacji programów gospodarczych lub społecznych - uważa dr Ożóg.

Jej zdaniem, właśnie „wrażenie chaosu” budzi największe obawy przedsiębiorców.

[email protected]